Uçağın hava sahasını yanlışlıkla ihlal ettiğini düşünüyorum. Çünkü bu uçaklar çok hızlı hareket ediyorlar. Suriye'nin de Türk uçağını bilinçli olarak vurduğunu düşünmüyorum.
Hiçbir ülke normal şartlarda, hava sahasını tek başına ihlal eden bir uçağı vurmaz. Bu Suriye'nin her an bir saldırı beklediğinin bir göstergesidir. Şunu da belirtmek lazım, Suriye'nin bölgedeki hava savunma sisteminin otomatik olarak ateşlenmesi mümkün değil. Bir komutanın parmağına bakar.
Türkiye'nin çok büyük bir adım atacağını sanmıyorum. Uluslararası hukuk açısından biz haklı değiliz. Ama etik olarak haklıyız. Tek uçakla savaş saldırısı yapılmaz. Bunu Şam da biliyor. Bu olay defansif korku psikolojisinin bir ürünüdür.
Uçağın ve pilotların iki ülke tarafından birlikte aranması, uluslararası hukuk gereği uygulanan bir protokoldür. Uçağı düşen ülkeden talep gelirse, hava sahası ihlal edilen ülke de kabul ederse, arama-kurtarma çalışmaları birlikte yürütülür. Önce ele geçirilen pilotlar, hava sahasını ihlal edilen ülkeye teslim edilir ve sorgulanır. Ölmüşlerse de cenazeleri teslim edilir.
Mensur Akgün - İstanbul Kültür Üniversitesi Öğretim Üyesi
Türkiye gerginliği çok tırmandırmak istemiyor. Tek taraflı bir müdahaleden de yana değil. Bu niyette olsaydı, Ankara'dan daha sert bir açıklama gelirdi.
Türkiye'den ani bir müdahale beklemiyorum. Ankara konuyu BM Güvelik Konseyi ve NATO'ya götürecektir. Bu tabii müdahale olmaz anlamına gelmiyor. Türkiye meşruiyeti kaybetmeden hareket edecektir.
Eğer uçak hava sahasını ihlal etmişse, uyarılır veya önleme yapılır. Eğer işler bu şekilde yürüseydi, Ege'deki olaylardan ne bizim ne de Yunanistan'ın uçağı kalırdı. Umarım uçak yanlışlıkla vurulmuştur. Dost ateşinden buna benzer birçok vaka yaşandı. Örneğin NATO tatbikatı Türk gemisi vuruldu.
Bu kriz paniğe kapılmadan iyi bir şekilde yönetilmeli. Şu ana kadar da bu yolda gidiliyor.
Yeditepe Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın
Türk uçağının bir gözetleme uçağı olduğu ve üzerinde silah bulunmadığını anlatan Caşın ise, Suriye'nin uçağı düşürmesinin Suriye açısından zor bir durum olduğunu belirtti.
Prof. Dr. Caşın, "Suriye özür diler ve gerekli tazminatları da ödemeye hazır olduğunu açıklar ve pilotlar da sağ salim kurturtulması halinde Türkiye olayı alttan alacaktır. Aksi takdirde Türkiye bu olayla ilgili uluslararası soruşturma açma ile birlikte olayı savaş sebebi sayma durumununa bile gidebilir." dedi.
Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi İlker Turan
Programa telefonla katılan Bilgi Üniversitesi'nden İlker Turan ise bu olayın Suriye'nin tavrına göre değişeceğini belirterek Türkiye'nin olayı başlangıçta alt düzeyde tuttuğunu ancak bu açıklama ile önümüzdeki dönemde farklı adımların atılacağı mesajını verdiğini söyledi.