Türkiye teknolojisini tanıtacak

Türk teknolojisini dünyaya tanıtacak Proton Hızlandırıcı Tesisi için düğmeye basıldı. TOKİ'nin hayata geçireceği merkez için 18 Eylül'de teklifler alınacak

Türk bilim dünyasının 40 yıldır hayalini kurduğu İsviçre'deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'ne (CERN) üyelik sürecini başlatan hükümet bir adım daha attı ve Proton Hızlandırıcı Tesisi'nin inşası için kollar sıvandı. Türk teknolojisini dünya sahasına çıkaracak projeyi, Başbakanlığa bağlı Toplu Konut İdarisi (TOKİ) hayata geçirecek. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'nun (TAEK) kuracağı merkezde CERN'de yürütülen bilimsel çalışmaların benzerleri gerçekleştirilecek.

KALP VE KANSER TEDAVİSİNDE UMUT

TAEK'e bağlı Sarayköy Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi'nde (SANAEM) gerçekleşecek Proton Hızlandırıcı Tesisi'nin inşaatı için TOKİ 18 Eylül'de teklifleri alacak. Merkezin 2 yıl içinde faaliyete geçirilmesi öngörülüyor. Böylece halen ithal edilen, kanser ve kalp hastalıkları olmak üzere birçok hastalığın teşhisinde kullanılan izotoplar, artık yurt içinden karşılanacak.

MAKİNALAR 2010'DA TESLİM EDİLECEK

TAEK'in TOKİ ile geçen yıl sonunda imzaladığı protokol çerçevesinde, inşaat ihalesini TOKİ'nin yapacağı tesis, yaklaşık 3000 metrekare kapalı alana sahip olacak ve 3 kattan oluşacak. Tesiste, atık odası, siklotron odası, teknik odalar, araştırma odaları, laboratuvarlar bulunacak. Hızlandırıcı, dört demet hattan oluşacak ve bu demet hatlarından üçünde radyoizotop üretimi yapılacak, birinde ise araştırma faaliyetleri yürütülecek. Laboratuvarlarda ve tesiste kullanılan makinalar 11,6 milyon euroya ihale edilirken, bunlar 2010'dan itibaren Türkiye'ye sevk edilecek. Hızlandırıcıda proton demetinin enerjisi değişken ve en yüksek proton demet enerjisi 30 MeV olacak. Geçen yıl CERN'de gerçekleştirilen yüzyılın deneyinde en yüksek proton demet enerjisi 7 TeV'e ulaşmıştı.

'Big Bang'i yerinde incelemişti

Başbakan Erdoğan geçen yıl 'Big Bang' deneyinin yapıldığı CERN'i ziyaret etmiş, ardından da Türk bilim adamlarının CERN'de katılımcı üye olması için talimat vermişti. Türk bilimadamları ve öğrencilerle tanışan Erdoğan, onur defterine “Türkiye, 1956'dan bu yana gözlemci statüsünde CERN ile yakın işbirliği içindedir. Türk bilimadamlarının çeşitli projelerde görev almalarının hem CERN hem de Türkiye için önemli bir fırsat oluşturduğunu düşünüyorum” diye yazmıştı.

CERN neden kuruldu?

12 Avrupa ülkesi, 1954 yılında nükleer araştırmalar konusunda ABD ile rekabet edebilmek için CERN'i kurdu. Bugün 20 üyesi olan ve 80 ülkeden yaklaşık 6500 bilim adamının çalıştığı CERN, dünyanın en büyük nükleer fizik araştırma merkezi. Türkiye de burada gözlemci statüsünde.