Ünlü sanatçı Gülriz Sururi 90 yaşında hayatını kaybetti. Sanatçı bir süredir tedavi gördüğü hastanede dün hayatını kaybetti. Bugün sessiz sedasız toprağa verildi.
GÜLRİZ SURURİ KİMDİR
Doğum tarihi: 1929 (90 yıl yaşında), İstanbul
Eş: Engin Cezzar (e. 1999–2017), Engin Cezzar (e. 1968–1997)
Tiyatro oyuncusu ve yönetmen olan Gülriz Sururi 1929 yılında İstanbul’da doğdu. Annesi Suzan Lütfullah Sururi, babası Lütfullah Sururi’dir. Amcaları; oyuncu ve yazarlar Yusuf, Celâl, Ali Sururi’dir. sahneye ilk çıkan Türk kadını Mevdude Refik Hanım’ın yeğenidir. Sururinin gerçek soyadı Eruluç’tur. Aile adını, Sururi Ali Paşa’dan almıştır.
Eğitimine tiyatro alanında devam etti. Muhsin Ertuğrul’un isteğiyle 12 yaşında İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda sahneye çıktı. . Orada dönemin önemli öğretmenlerinden tiyatro, şan, bale dersleri aldı. Konservatuar2da okurken kimi özel topluluklarda başroller oynamaya başladı. İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda Aristophanes’in “Kurbağalar” ve Jean Giraudoux’un “Su Kızı” oyunlarında sahneye çıkarak 1943 de profesyonel oyuncu oldu.
1960 yılında Muammer Karaca ve Dormen tiyatrolarında oynamaya başladı. 1961 de “Ben Bir Fotoğraf Makinesiyim” oyunuyla Dormen Tiyatrosu’na geçti. Dormen Tiyatrosu’nda “Sokak Kızı İrma”daki rolüyle en iyi kadın oyuncu olarak İlhan İskender Ödülü’nü kazandı. Kendisi gibi Tiyatro oyuncusu olan Engin Cezzar’la evlendikten sonra 1962’ yılında Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu’nu kurdu. Eşi Engin Cezzar'dan boşanmış ve daha sonra başka evlilikde yapmıştır.
Kendi tiyatrosunu kurduktan sonra da başarılarını sürdürdü. 1966 da “Teneke” oyunundaki rolüyle En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü kazandı. Aynı yıl Türk Kadınlar Birliği’nce “Yılın Kadını” seçildi. 1971 yılında En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü, “Hint Kumaşı”ndaki rolüyle üçüncü kez aldı. 1979-1980 tiyatro sezonunda Mehmet Akan’la birlikte, topluluğun o güne kadar sahnelediği oyunlardan “Uzun İnce Bir Yol” adlı bir derleme yaptı ve bu oyunda oynadı. 1982-1983 tiyatro mevsiminde “Kaldırım Serçesi” adlı müzikaldeki “Edith Piaf” yorumuyla Avni Dilligil Tiyatro Ödülleri’nde En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü, İzmir Gazeteciler Derneği’nin Altan Artemis Ödülü’nü ve “Milliyet” gazetesinin 1983 Süperstar Tiyatro Oyuncusu Ödüllerini almaya hak kazandı.
Gülriz Sururi, Oyunculuğunun dışında Türk tiyatrosuna yönetici olarak da çalışmıştır. Tiyatroda olduğu kadar yazdığı kitaplarla da başarı göstermiştir. Çocukluğunu, ilk gençliğini, tiyatroya başlama serüvenini, düş kırıklıklarını, yaşadığı aşkları, başından geçen evlilikleri , oyuncu, yönetmen, yazar ve daha birçok sanatçıyla kesişen yaşamını ilk anı kitabı olan “Kıldan İnce Kılıçtan Keskince”de edebiyat ustalarına yakışır bir biçimde kaleme aldı. İkinci kitabı “Bir An Gelir”de ise; 1980 yılı sonrası dönemini anlattı. Kitaba, unutulmayan oyunculuğu ve şarkılarıyla adından çok söz ettirdiği “Kaldırım Serçesi”ndekli “Edith Piaf” rolüyle başladı. Aynı kitapta ayrıca; “Kabare”, “Halide” (Halide Edip Adıvar), “Keşanlı Ali Destanı” ile “Kaldırım Serçesi”nin televizyon dizisi olarak çekilmesi ve yıllar sonra oynadığı ilk göz ağrısı “Sokak Kızı İrma” rolünü, Haldun Dormen tarafından bu oyunun üçüncü kez sahnelenmesini, kendisinin yazıp yönettiği ve oynadığı son oyunu “Söyleyeceklerim Var” ile tiyatroya veda edişini dile getirdi.
Gülriz Sururi, yemekli sohbet programı “A La Luna”yı yaptı ve sundu. Tiyatro yaşamı boyunca bir dolu oyunda rol almasına karşın, bugün müzikli oyunlar ve müzikaller denilince ilk akla gelen adlardan birisidir.
Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde bir süre oyunculuk dersleri verdi. “Müzik Hallerim” adlı müzikli oyunlarında söylediği şarkılarından oluşan bir albüm de yaptı. “Kaldırım Serçesi”, “Keşanlı Ali Destanı”, “Sokak Kızı İrma”, “Kabare” rol aldığı başlıca oyunlardır. Ayrıca “Kısmet”, “Fosforlu Cevriye” müzikali, “Biz Sıfırdan Başladık” ve “Konçinalar Kumpanyası” oyunlarını yönetti. Anı, roman ve öykü kitabının dışında üç de yemek kitabı yazdı.
Gülriz Sururi; 1961 İlhan İskender Ödülleri’nde En İyi Kadın Oyuncu, 1966 yılında yine En İyi Kadın Oyuncu, Türk Kadınlar Birliği tarafından Yılın Kadını, 1971 de En İyi Kadın Oyuncu, 1982-1983 sezonu Avni Dilligil Ödüllerinde En İyi Kadın Oyuncu seçildi. 1983 yılında İzmir Gazeteciler Derneği tarafından Altan Artemis Ödülüne, 1983 de Milliyet Gazetesi Süperstar Tiyatro Oyuncusu Ödülüne, 1998 de Kültür Bakanlığı Devlet Sanatçısı unvanını layık görüldü. 16. İstanbul Tiyatro Festivali’nde eşi Engin Cezzar’la birlikte Onur Ödülü ve Kültür Bakanlığı’nca verilen “Devlet Sanatçısı” unvanını 1998 de aldı.
ESERLERİ:
Kıldan İnce Kılıçtan Keskince(anı, 1978), Bir An Gelir (anı, 2003), Girmediğim Sokaklarda (öykü, 2003), Biz Kadınlar (gazete yazıları, 2003), Seni Seviyorum (roman, 2005).
Biyografisi
Gülriz Sururi kimdir, Gülriz Sururi, 23 Ocak 1929 tarihinde İstanbul‘da doğmuştur. Annesi ilk Türk primadonnası Suzan Lûtfullah Sururi, babası ilk operet kurucularından Lûtfullah Sururi’dir.
İstanbul Belediye Konservatuvarı Tiyatro ve Şan bölümlerinde okudu.
1942 yılında 13 yaşındayken Muhsin Ertuğrul‘un isteğiyle İstanbul Şehir Tiyatrosu Çocuk Bölümü’nde sahneye çıkmaya başladı. 1955 yılında Muammer KaracaTopluluğu’nda oynamaya başladı.
1960 yılında Dormen Tiyatrosu’na geçti.
1962 yılında eşi Engin Cezzar ile Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu’nu kurdu.
1966 yılında Türk Kadınlar Birliği’nce Yılın Kadını seçildi. 1990’lı yıllarda televizyonların ilk yemek programı A La Luna isimli programın 5 sene sunuculuğunu yaptı.
“Sokak Kızı İrma”dan “Keşanlı Ali Destanı”na, “Ferhat ile Şirin”den “Teneke”ye, “Zilli Zarife”den “Kaldırım Serçesi”ne yıllar boyunca rol aldığı her oyunla çoğalan Gülriz Sururi, 1999’da kaleme aldığı “Söyleyeceklerim Var” oyununun ardından sahnelere veda etti.
1998 yılında Kültür Bakanlığı tarafından Devlet Sanatçısı unvanı verilmiştir.
Gülriz Sururi, 2003 yılında yazdığı “Bir An Gelir” adlı anı kitabında sahneye ilk çıkan Türk kadınının bilindiği gibi Afife Jale değil, teyzesi Mevdude Refik Hanım olduğunu iddia etmiştir.
Gülriz Sururi, Engin Cezzar ile evlidir.
Ödülleri :
1961 – İlhan İskender Tiyatro Ödülü, (Sokak Kızı İrma oyunundaki rolüyle)
1965 – İlhan İskender Tiyatro Ödülü (“Teneke” ve “Zilli Zarife”deki rolleriyle)
1970 – İlhan İskender Tiyatro Ödülü (“Hint Kumaşı” oyunundaki rolüyle)
1983 – Avni Dilligil Ödülü (“Kaldırım Serçesi”ndeki Edith Piaf rolüyle)
1983 – İzmir Gazeteciler Derneği’nin Altan Artemis Ödülü
1983 – Milliyet Gazetesi’nin Süperstar Tiyatro Oyuncusu Ödülü
Tiyatro Oyunları:
1997 – Söyleyeceklerim Var : Gülriz Sururi – Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu
1983 – Kaldırım Serçesi : Başar Sabuncu – Şan Tiyatrosu
1980 – Kabare : Joe Masteroff – Gülriz Sururi Engin Cezzar Tiyatrosu
1966 – Teneke: Yaşar Kemal– Gülriz Sururi Engin Cezzar Tiyatrosu
1963 – Keşanlı Ali Destanı : Haldun Taner – Gülriz Sururi Engin Cezzar Tiyatrosu
1961 – Sokak Kızı İrma : Alexandre BreffortMarguerite Monnot – Dormen Tiyatrosu
1959 – Sözde Melekler : Dormen Tiyatrosu
Yönettiği Tiyatro Oyunları:
– Kısmet (oyun) : Adana Devlet Tiyatrosu
– Fosforlu Cevriye (müzikal) : Ankara Devlet Tiyatrosu
– Biz Sıfırdan Başladık : Konçinalar Kumpanyası
Yazdığı Kitaplar :
1978 – Kıldan İnce Kılıçtan Keskince (anı)
1987 – Biz Kadınlar (deneme)
2003 – Bir An Gelir (anı)
2003 – Girmediğim Sokaklarda (öykü)
2003 – Gülriz’in Mutfağından (yemek)
2004 – Seni Seviyorum (roman)