Eyvah, menopoza girdim artık hızla yaşlanacağım... Kilo almam kaçınılmaz olacak... Cinsel hayatım sona erecek... Bunlar menopoz dönemine giren kadınlarda en sık duyulan endişe kaynaklarını oluşturuyor. Toplumda kulaktan kulağa yayılan hatalı bilgiler nedeniyle menopoz bir hastalık gibi görülüyor ve bu sürece giren kadınlar paniğe kapılabiliyor.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Gülay Beydilli Nacak kadınların fizyolojik ve psikolojik olarak derinden etkilendikleri menopozun aslında hastalık değil doğal bir süreç olduğuna dikkat çekerek, "Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, belli aralıklarla yapılan doktor kontrolü ve yakınmalara yönelik uygulanan tedavilerle menopoz dönemini sağlıklı ve mutlu geçirmek hiç zor değil. Ancak bunun için öncelikle menopoz hakkında doğru bilgi sahibi olmak çok önemli, çünkü hatalı bilgiler menopozla başa çıkmayı güçleştirmenin yanı sıra yaşam kalitesini de olumsuz etkileyebiliyor" diyor. Dr. Gülay Beydilli Nacak menopozla ilgili en çok merak edilen 10 soruyu yanıtladı, önemli öneriler ve uyarılarda bulundu.
Adetim gecikti, acaba menopoza mı girdim?
Hayır, her adet gecikmesi menopoz değildir. Menopoz genellikle 45-55 yaş arasında (ortalama 48-50 yaşta) görülüyor. Menopoz öncesi dönemde adetler arasındaki süre çoğunlukla uzamaya başlıyor ve adet kanamasının miktarı azalabiliyor. Premenopozal (menopoz öncesi) dönem olarak değerlendirilen bu süreç ortalama 1-1.5 yıl, bazen daha uzun sürebiliyor. Nadiren adetler aniden kesilebiliyor. Menopoz tanısı için 1 yıl boyunca hiç adet görmemiş olmak gerekiyor.
Annem menopoza erken girmiş, aynı risk bende de var mı?
Adetlerin 40 yaşından önce kesilmesi erken menopoz olarak kabul ediliyor. Annenin menopoza erken girmesi, erken menopoz için bir risk faktörü. Ancak genetik etkenlerin dışında; beslenme alışkanlıkları, sigara kullanımı, yumurtalıklarla ilgili hastalıklar ve bazı ameliyatlar da yumurtalık rezervini, dolayısıyla menopoz yaşını etkiliyor.
Hormon tedavileri menopozu önler mi?
Yumurtlamanın bitmesi sonucu ortaya çıkan menopoz, önlenmesi mümkün olmayan bir durum. Yumurtalıkların üretmediği hormonların ilaç şeklinde alınması menopozu önlemiyor, ancak hormon eksikliğinin ateş basması, sıkıntı, uykusuzluk ve vajinal kuruluk gibi olumsuz etkilerini ortadan kaldırabiliyor. Doktorunuzun uygun görmesi durumunda ve takiplerinizi düzenli olarak yaptırmak şartıyla belli bir süre hormon tedavisinden faydalanabilirsiniz.
Menopoza girdim artık cinsel hayatım olamayacak mı?
"Bu düşünce son derece yanlıştır" diyen Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Gülay Beydilli Nacak menopozun sadece doğurganlığın ortadan kalktığı bir dönem olduğunu belirterek, "Çoğunlukla cinsel yaşamda problem yaşanmıyor, hatta bazen libido artışı bile olabiliyor. Hamile kalma korkusunun ortadan kalkmasıyla daha rahat bir cinsel yaşam da söz konusu olabiliyor. Hormon eksikliğine bağlı olarak vajinal kuruluk nedeniyle cinsel ilişkide sıkıntı yaşanabiliyor, ancak bu sorun tedaviyle giderilebiliyor" diyor.
Menopoza girdim kilo alacak mıyım?
Yaş arttıkça metabolizma ile yağ-kas oranı değişiyor ve yağlanma artıyor. Yani menopoz sonrası kilo artışı olarak değerlendirilen bu durum aslında yaşa bağlı olarak ortaya çıkıyor, sağlıklı-dengeli beslenme ve düzenli egzersizle önlenebiliyor.
Menopoza girdim artık muayene olmama gerek var mı?
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Gülay Beydilli Nacak tüm kadınların, hiçbir yakınmaları olmasa bile yılda bir kez jinekolojik muayene yaptırmalarının hastalıkların erken tanısı için son derece önemli olduğu uyarısında bulunarak, "Bu durum menopoz dönemi için de geçerli. Hatta yaşla birlikte kanser riskinin artması nedeniyle menopoz döneminde düzenli jinekolojik muayene mutlaka yapılmalı. Ayrıca, özellikle menopozdan sonra gelişen kanamalar, miktarı ve süresi ne olursa olsun, asla ihmal edilmemeli ve zaman kaybetmeden doktora başvurulmalı. Çünkü menopoz sonrası kanamalar rahim kanserinin işareti olabiliyor" diyor.
Rahim alınınca menopoza girilir mi?
Eğer ameliyatla rahim alınmış, ancak yumurtalıklar alınmamışsa ve yumurta üretmeye devam ediyorsa, menopoza girmezsiniz. Rahim alınma ameliyatının yumurtalıklar üzerinde belirgin bir olumsuz etkisi söz konusu değil. Yumurta üretimi biterse o zaman menopoza girmek kaçınılmaz oluyor. Adet görmediğiniz için menopoza girip girmediğinizi anlamak zor olsa da, yumurtalıklarınız çalışmayı bıraktığında ve kan östrojen düzeyleriniz düşmeye başladığında menopoz belirtileri gelişebiliyor. Dolayısıyla rahim alındıktan sonra rahatsız edici ateş basması, sıkıntı, vajinal kuruluk ve uykusuzluk gibi menopoz belirtileri yaşıyorsanız, doktorunuzla konuşmalısınız.
Doğum kontrol yöntemleri menopoza sebep olur mu?
Doğum kontrol hapları, spiral kullanımı ve tüplerin bağlanması gibi yöntemler menopoza yol açmaz.
Kalp ve kemik sağlığımı korumak için neler yapabilirim?
Kalp ve kemik sağlığınızı korumak için hatalı alışkanlıklarınız varsa bunlardan vazgeçmeniz çok önemli. Sigara içmeyin, düzenli egzersiz yapın, kilo almaktan kaçının, sağlıklı ve dengeli beslenin, kalsiyum içeren gıdaların tüketimine özen gösterin. Menopozla artmış olan kalsiyum ihtiyacını karşılayabilmek ve uygunsa hormon kullanımı için doktorunuza danışın.
Menopoza girdim, cildim kırışacak mı?
Yumurtalıklardan salgılanan östrojen hormonu ciltte kolajen ve hyaluronik asit üretimini uyarıyor; cildin gergin, sıkı, parlak ve nemli olmasını sağlıyor. Menopoz döneminde östrojen üretimi olmadığı için ciltte kuruluk, solukluk, incelme ve kırışıklıklar oluşuyor. Cilt sağlığını korumak için bol su tüketin, güneşten korunun ve uygun nemlendirici kremleri düzenli olarak kullanın.