Trabzonlu askerlerin dramı

Taşyürek, görevlerini başarıyla yapan bu askerlerden yaklaşık 23 bininin dönüşte tifo ve tifüsten hayatını kaybettiğini belirtti.

Eğitimci Yazar Muzaffer Taşyürek, yaklaşık 100 yıl önce Erzurum'da görev yapan asker ve siyasetçi Kazım Yurdalan üzerine yapılan çalışmalara değindi. İkinci Balkan Savaşı ve İstanbul'daki kutsal emanetlerin korunmasında Erzurum'dan giden askerlerin önemli bir görev üstlendiğini belirten Taşyürek, o dönemde yaşananların bir süre belediye başkanlığı da yapan Kazım Yurdalan'ın anılarında yer aldığını söyledi. Taşyürek, Bulgar ordularının İstanbul'a yaklaşılması üzerine Erzurum'dan harekete geçildiğini dile getirdi. Taşyürek, "Kazım Yurdalan o günleri şöyle anlatıyor: "Tarihin her devrinde olduğu gibi yurda gelen ve gelmiş bulunan bütün saldırılara karşı ülkeyi savunma külfetini seve seve üzerine alan Erzurum ve çevresinden 50 bin kişiye varan evlatları; Pasinler'in son noktasından kalkarak kendisi ile hem kader birliği Trabzon halkının yiğitleri ile birlikte bozuk düzen İstanbul'dan gönderilen vapurlara doldurularak kısa bir zamanda Çatalca ya ve Gelibolu'ya çıkarıldılar."

İkinci Balkan Savaşı'ndaki başarının Erzurumlulara ait olduğunu bütün Erzurumluların bilmesi gerektiğini ifade eden Taşyürek, Erzurum havalisinden oluşan askerlerin sa­vaş sırasında İstanbul'un tehlikeye girmesi ile kutsal emanetleri korumakla görevlendiril­diğini, 1913'ün sonlarına kadar İstanbul'un iç ve dış güvenliğinin Erzurum ve havalisinden seçilen askerlerce sağlandığının ortaya çıktığını söyledi.

Sarıkamış'tan önce bu topraklarda benzer bir dramın yaşandığını kaydeden Taşyürek, 1913'te Balkan Savaşı'nın kahramanlarının aralık ayı içerisinde Erzurum'a geri gönderilmesine karar verildiğini dile getirdi. Mevsim şartlarının göz önüne alınmadığını ifade eden Taşyürek, o gün yaşananları Kâzım Yurdalan'ın ağzından şöyle aktardı: "Balkan Savaşı'nın kahramanları, İstanbul'un muhafızları, zalim bir kışın boranlı ve fırtınalı havası içinde yine aynı vapurlara Trabzon limanına çıkarıldı. Geri gönderilen bu kuvvet Trabzon'dan Erzurum'a yaya olarak 15 günde ancak gelebildi. Ne yazık ki, bu 50 bin mevcuttan 23 bi­ni tifodan ve tifüsten mahvoldu. Bu şehitlerin unutulmaz hatıraları ve ölüm ha­berleri ailelerine yalnız tebliğ edilmekle iktifa edinildi."

Muzaffer Taşyürek, Yrd. Doç. Dr İsmail Eyyüpoğlu'nun Kazım Yurdalan isimli eserinin Erzurum tarihine önemli katkıda bulunduğunu belirterek, Dadaşların tarihinin yeni yazılmaya başlandığını vurguladı