Çayı 3 sınıfa ayırabiliriz. (Siyah, yeşil, beyaz) Türkiye'de ve dünyada genellikle siyah ve yeşil çay tanınır. Türkiye'deki yetişen çaylar sağlığımız açısından önemli.
Hazırlanışı
· Yeşil çay, çoğunlukla bitki çaylarıyla karıştırılıyor.
· Siyah çay olsun, yeşil çay olsun her ikisi de aynı yapraktan hazırlanıyor.
· Tek farkları siyah çay, yaprakları yavaş kurutuluyor bu işlemde okside oluyor.
· Yeşil çay ise, yapraklar hafifçe buharda işlem görüp hızlı bir şekilde kurutulduğundan okside olmuyor.
· Yeşil çay antioksidan açıdan siyah çaya göre daha zengindir.
· Yeşil çayın kafein oranı da daha düşüktür.
· Yine de siyah ve yeşil çay arasında olumlu etkileri açısından o kadar fark olmadığı için tercihinizi istediğinizden yana kullanabilirsiniz.
Yetişme yerlerindeki farklılık
· Çayın antioksidan özelliği içindeki bol miktarda bulunan FLAVONOİD'ler den kaynaklanmaktadır.
· Yüksek yerde yetişen çaylarda antioksidan açısından daha zengindir.
· En çok flavonoid beyaz çayda bulunur. Fakat ülkemizde ve dünyada pek bilinmemektedir.
Çay ve kafein
· Siyah çayın işlenme aşamalarında kafein çoğalır.
· Çayın yorgunluğu azaltıcı etkisi, kafeinle bağlantılıdır.
· Demleme ile çayda bulunan kafeinin %80'i deme geçer.
· Kafeinin fazlası da sağlık açısından tehlikelidir.
· Nedenle; günde 5 fincandan fazla kafeinli içecek içmemek en doğrudur.
· Kafeinin fazlası tansiyonu yükseltir kolesterolü ve selüliti artırır. Migreni ve baş ağrılarını tetikler.
· Kafein uzun süren dayanıklılık egzersizlerinde, yağların %20 fazla kullanılmasını sağlar.
· Bunun için yürüyüşlerden 30 dakika önce 3 fincan kafeinli içecek tüketmek gerekir.
· Bu kadar fazla kafeinli içecek tansiyonu yükseltir ve birçok riskin oluşumunu da hızlandırır.
· Tüm bu olumsuzlukların sizden uzak durması için o kadar çok kafeinli içecek yerine yürüme sürenizi %20 artırın.
Sağlıktaki önemi
· Günde 3 fincan siyah çay içenler ölüm oranı ve kalp krizi riskini %10 - 12 azaltabiliyor.
· Kan yağlarını azaltıyor.
· LDL kolesterolünün oksitlenmesini önler.
· Kansere karşı koruyucu etki gösterir.
· Çayda çok fazla FLORÜR olduğundan diş çürüklerine karşı koruyucu etki gösterir.
· Diş sağlığında da hijyenik koruyucu yöntemler kadar etkili olabilir.
Demlenmesi nasıl olmalı?
· Çay paketlerini nemden koruyun.
· Mümkün oldukça yumuşak suyu tercih edin.
· Porselen demlik en iyisidir.
· Demlikte çayı suyla ıslatmakta yarar vardır.
· Çayın demlenme süresi 20&25 dakikadır.
· Demleme sona erince ocağın ateşini söndürün. Demliği üzerine bir havluyla 5 dakika dinlendirin.
· Demlenen çay 30 dakikada tüketilmelidir.
· Çay uzun süre kalırsa tanen o kadar azalır.
· Daldırma çaylar 60 saniyeden fazla kalmasın.
· Daldırma yerine demlik çayı tercih edin.
· Çayınıza koyacağınız şeker, çaydaki yararlı maddeleri yok eder.
· Şeker ayrıca sağlığınızı da bozar.
NOT: Çayı yemekten 1 saat sonra için. Bu arada bağırsaklar yiyeceklerdeki demir emilimini gerçekleştirmiş olur. Sizde demir eksikliğinden korunmuş olursunuz.