Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, Covid-19 tedavisi gördükten sonra iyileşen hastaların birkaç ay sonra bile aynı hastalığın belirtilerine maruz kaldığını, halsizlik, öksürük, göğüs, sırt ağrısı ve nefes darlığı gibi şikayetlerle kendilerine başvurduğunu söyledi.
Şu an an itibarıyla hastalığın tedavisinden sonra devam eden yakınmalar ve bunları izah edecek başka bir kalıcı sorun olup olmadığını araştırdıklarını kaydeden Özlü, “Bugünlerde özellikle poliklinik yükümüzün önemli bir kısmını daha önce Covid-19 geçirmiş iyileşmiş ama hala bazı şikâyetleri olup bize başvuran hastalar oluşturuyor. Gerçekten değişik bir hastalık bu; Covid-19. Hastalar tedaviyle iyileşiyor ama iyileştikten sonra da bazen birkaç ay bazı şikâyetleri oluyor. Bize başvuran hastalarımızın daha çok gördüğümüz yakınmaları halsizlik, öksürük, göğüs, sırt ağrısı ve nefes darlığı gibi bazı yakınmalarını var. Bu hastaların şikâyetlerinde uzayan bir tablo şeklinde de devamlılık görülebiliyor. Bütün dünyada genelde bu şekilde vakalar yayınlanıyor. Bizim de gözlediğimiz bu şekilde hastalığı ağır olarak atlatanlarda bu tür yakınmalar daha uzun sürebiliyor. Bunun yanında hastalarda ister istemez kaygı, endişe gibi sorunlarda oluyor. Bazılarında baş dönmesi gibi ya da zihinsel yorgunluk, toparlayamama, dikkatini verememe gibi şikâyetlerde var. Bunların dışında da daha nadir olarak bazı yakınmaları olan hastalarımız oluyor. Biz bu hastalarımızın Covid-19’la ilgili durumunu bir daha değerlendiriyoruz. Şu an an itibarıyla hastalığının tedaviden sonra devam eden yakınmaları ve bunları izah edecek başka bir sorun kalıcı bir sorun olup olmadığını araştırıyoruz" dedi.
"Özellikle akciğerde zatürre ile seyreden hastalarda zatürre sonrası kalıcı bazı akciğer filminde lezyonlar, patolojik bulgular olabiliyor" diyen Özlü "Bunlar zaman içerisinde takip sırasında geriliyor veya bazıları kısmen tamamen kalıcı da olabiliyor. Bu bulguların bir kısmı hastada fonksiyonel olarak ta bir kısıtlanmaya neden olabiliyor. Yani yürürken, merdiven çıkarken, yük taşırken, hareket ederken nefes yetmemesi gibi bir durumla da karşılaşabiliyoruz. Solunumsal olarak ta fonksiyonel düşmeler kapasitede gözlenebiliyor. Dolayısıyla bu tür Covid-19 geçirip ardından hala da iyileşemeyen bazı şikâyetleri olan özellikle halsizlik, öksürük, göğüs, sırt ağrıları, nefes darlığı gibi yakınmaları devam eden hastaların takibini yapıyoruz. Bunları bir süre 3-6 ay arasında hastanın durumuna göre takibe alıyoruz ve akciğerdeki görünen bu lezyonların tümüyle gerileyip gerilemediğine, hastanın sağlık durumu tamamen normale dönüp dönmediğine bakıyoruz. Bu arada eğer şikâyetleri ve var olan hastalığı tedavi gerektiriyorsa tıbbı olarak o tedavileri de destek tedavileri de yapmaya çalışıyoruz. Ama çoğu zamanda izlemeyle de tedavi gerektirmeden zaman içerisinde gerilediğini görüyoruz" şeklinde konuştu.
"Hemen antibiyotik kullanımını biz tavsiye etmiyoruz"
Hastaların bir kısmı kendilerine gelmeden önce antibiyotik ve kortizon tedavisi aldığını hatırlatan Özlü, şunları söyledi:
"Maalesef bu hastaların bir kısmı bize gelmeden önce değişik antibiyotik tedavileri, kortizon tedavileri alanlar var. Bazıları da birkaç tane tomografi çekilerek geliyorlar. Oysa bunlar hastalığın seyrinde görülebilecek durumlar. Dolayısıyla hemen bir enfeksiyon olduğunu göstermeden antibiyotik kullanılmasını biz tavsiye etmiyoruz. Rutin olarak kortizon tedavisi uygulanmasında tasvip etmiyoruz. Bunun dışında tomografinin gereksiz yere kullanılması hasta üzerinde de olumsuz yan etkilere yol açabiliyor. Dolayısıyla bu hastaların takipte böyle sık sık tomografi çekilmesi çok uygun olmuyor. Onun için özellikle solunum sendromları olan hastaların yani nefes darlığı, göğüs ağrısı, öksürük gibi bu tür yakınmaları olan ve zatürre geçiren hastaların bir göğüs hastalıkları uzmanı tarafından görülmesi ve değerlendirilmesi doğru takip ve doğru tedavi açısından gerçekten çok önemli. Bunu özellikle de tavsiye ederim. Biz CoviD-19 geçirmiş hastaların takibini özel olarak yapıyoruz ve yapacağız, ta ki içimiz rahat edene kadar. Yani hastaya 'Tamam sorun kalmadı süreci tümüyle atlattınız şuanda normalsiniz akciğerinizde bu hastalıkla ilgili bir problem görülmüyor' deyinceye kadar inşallah takibini yapacağız.”