Türkiye’de yaklaşık 7 milyon kişiyi etkileyen ve ancak uygun bir tedavi planlamasıyla kontrol altına alınabilen astım hakkında kulaktan dolma pek çok bilgi var. Bu yanlış bilgilerin hastalığın seyrini olumsuz etkilediğini söyleyen Prof.Dr. Metin Özkan, astım ile ilgili merak edilenleri anlattı
1-Astım tedavisinde kullanılan kortizon zararlı mı?
Astım tedavisinde kullanılan en önemli ilaç kortizondur. Astım tedavisinde nefes yoluyla alınan kortizon, ağızdan ya da damar yoluyla alınan kortizondan farklıdır. Özellikle düzenli olarak kullanımında kilo alımı, kemik erimesi ya da iştah artışı gibi yan etkiler göstermez çünkü nefes yoluyla alınan kortizon, daha çok bronşlarda etkisini gösterir. Kortizonun yan etkilerinden tedirgin olup düzenli ilaç kullanmayan hastaların ise atak geçirmeleri sonucunda acil servise başvurmaları kaçınılmaz olur. Bu hastalar atak dönemlerinde en az 1 hafta ila 10 gün ağızdan kortizon kullanmak durumunda kalırken kaçındıkları yan etkileri fazlasıyla yaşayabilirler.
2-Astım ilaçları bağımlılık yapar mı?
Astım tedavisinde kullanılan ilaçların bağımlılıkla hiçbir ilgisi bulunmuyor. Bu ilaçlar sigara gibi bağımlılık yapmaz ve istenildiği zaman kesilebilir. Ancak bazı hastalar psikolojik olarak kendilerini ilaç kullanmaya şartlayabiliyorlar.
3-Astım ile bronşit aynı hastalık mı?
Astım hastalığında ortaya çıkan bronşların iltihaplanması durumu mikrobik kaynaklı olmaz. Ancak bronşit hastalığında ortaya çıkan iltihaplanma ise mikrobik kaynaklı gerçekleşir.Dolayısıyla astımda görülen iltihaplanmanın tedavisinde antibiyotiklerin yeri bulunmazken bu iltihaplanma kortizon tedavisi ile ortadan kaldırılabilir.
4-Astım bulaşıcı mıdır? Genetik geçiş gösterir mi?
Astım bulaşıcı bir hastalık değildir ancak genetik geçiş gösterebilir. Anne ve babasında astım veya alerjik rinit gibi hastalıklar olan kişilerde astım görülme olasılığı diğer kişilere göre biraz daha yüksektir. Hem annede hem babada astım bulunması ise çocukta astım görülme olasılığını yüzde 60 oranında artırır.
5-Astım hamile kalmayı engeller mi?
Astım hastalığının varlığı hamileliğe engel olmaz. Astım hastası olanların gebelik döneminde kullanabilecekleri güvenli ilaçlar bulunur. Hamile olan astım hastalarının, ilaçlarını kesmesi doğru değildir. Astım atakları sırasında dokulardaki oksijen değerleri oldukça azalır. Dolayısıyla anne karnındaki fetüsün oksijensiz kalması çok daha fazla risk taşır. Gebe olanlara atak sırasında mutlaka uygun tedavinin verilerek oksijenasyonun sağlanması gerekir. Atak sırasında ilaçların aşırı verilmesi de kalp atışının hızlanmasına neden olarak fetüste ayrı bir stres yaratabilir. Bu sebeple düzenli ilaç kullanımı ihmal edilmemeli.
6-Astım ataklarına yol açan nedenler nelerdir?
Kilo fazlalığı astımın dengesini ve tedavisini bozan etmenlerden biridir. Astım hastalarının kiloları mutlaka kontrol altında tutulmalı. Bununla birlikte aşırı heyecan, aşırı sevinç ya da aşırı üzüntü astım ataklarına yol açabilir. Gribal enfeksiyonlar, ağır hava kirliliği, tozlu ortamlarda çalışmak astımı tetikleyen unsurlar arasında yer alıyor.
7-Astım hastalığında doktor kontrolünün önemi ne?
Astımda dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, mutlaka doktor kontrolünün olmasıdır. Doktor kontrolü olmazsa sık sık ataklar yaşanabilir. Normalde astım kalıcı bir hastalık değildir. Tedavi ile kontrol altına alınıp bronşların açık tutulması sağlanabilir. Ancak kontrol altına alınmayan ve tedavi edilmeyen kişilerde hava yollarındaki darlık kalıcı ve sabit hale gelebilir.