Sağlık Bilimleri Üniversitesi Öğretim Üyesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Merih Çetinkaya, Kovid-19'un özelliklerinin yeni tanınmaya başlandığını, mevcut bilgilerin bu virüsün yenidoğan döneminden itibaren tüm yaş grubundaki çocukları etkileyebileceğini ve hastalığa neden olabileceğini gösterdiğini söyledi.
Prof. Dr. Çetinkaya, tüm dünyayı etkisi altına alan yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) çocuklar üzerindeki etkilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Çocuklarda uzun yıllardan beri görülen, nedeni tam bilinmeyen Kawasaki hastalığının son günlerde başta Avrupa ülkeleri olmak üzere Kovid-19 enfeksiyonu geçiren çocuklarda gözlendiğinin bildirildiğini aktaran Çetinkaya, hastalığın 5 yaşın altındaki çocukların vücutlarında küçük ve orta damarların tutulduğu ve ani başlayan bir sorun olduğunu bildirdi.
Hastalığın en önemli belirtisinin en az 5 gün devam eden ateş olduğunu dile getiren Çetinkaya, ayrıca her iki gözde kızarıklık, dudakta çatlak, ağız içi ve dilde kızarıklık, tüm vücutta döküntü, el ve ayak uçlarında kızarıklık, şişlik ve soyulmalar ve boyun bölgesinde lenf bezi büyümesi görülebildiğini anlattı.
Çetinkaya, ateşe ek olarak bu belirtilerden 4 tanesinin varlığı durumunda Kawasaki tanısı konulduğunun altını çizerek hastalıkta en korkulan durumun kalpteki koroner damarlarda genişleme olduğunu belirtti.
Prof. Dr. Merih Çetinkaya, şöyle devam etti:
"Çocuklarda uzun yıllardan beri görülen, nedeni tam bilinmeyen Kawasaki hastalığının son günlerde başta Avrupa ülkeleri olmak üzere Kovid-19 enfeksiyonu olan çocuklarda görüldüğü bildirilmiştir. Geçmiş yıllarda özellikle erişkin hastalarda üst solunum yolu enfeksiyonuna neden olan bazı koronavirüs türlerinin Kawasaki hastalığı gelişimini tetikleyebileceği bildirilmiştir. Mevsimsel olarak bu dönemde artış gözlenen Kawasaki hastalığının Kovid-19 enfeksiyonu ile birlikte görülmesi söz konusu olabilir. Yani, mevcut bilgiler ışığında Kovid-19 enfeksiyonunun çocuklarda Kawasaki hastalığı veya şok tablosuna yol açabileceği düşünülebilir. Ancak, bu düşüncenin tam olarak desteklendiği bilimsel kanıtlar henüz yetersizdir."
İtalya'nın Bergamo bölgesinde 1 ayda 10 çocuğa Kawasaki tanısı konuldu
Çetinkaya, bilimsel araştırmalara göre, İtalya'da en fazla Kovid-19 vakası ve ölümünün görüldüğü Bergamo bölgesinde 1 Ocak 2015 ile 17 Şubat 2020 arasındaki 5 yıllık dönemde 19 çocuğa Kawasaki hastalığı tanısı konulurken, Kovid-19'un görülmeye başlandığı 18 Şubat ile 20 Mart 2020 arasındaki 1 aylık dönemde ise 10 çocuğun tanı aldığının bildirildiğini anlattı.
Prof. Dr. Çetinkaya, son 5 yıl ile karşılaştırma yapıldığında Kovid-19 pandemisi sırasında Kawasaki hastalığı sıklığında 30 kat artış olduğu görüldüğüne dikkati çekerek, "En çarpıcı nokta ise geçmiş yıllara göre hastalığın daha büyük çocuklarda görülmesi ve kalbin daha sık etkilenmesidir. Sonuç olarak 5 günden fazla ateşi olan ve Kovid-19 enfeksiyonu şüphesi olan çocuklarda Kawasaki veya benzeri hastalık olabileceği hekimler ve aileler tarafından bilinmeli, çocuklar bu açıdan tetkik edilmelidir." değerlendirmesini yaptı.
Yapılan başka bir araştırmaya ilişkin de bilgi veren Prof. Dr. Çetinkaya, "Nisan ayı ortasında İngiltere'nin güney doğu bölgesinde 8 çocukta Kawasaki hastalığının tüm belirtilerine uymayan ancak ciddi şok tablosuna neden olan bir hastalık tanımlanmıştır. Bu çocukların çoğunun erkek olduğu, öncesinde sağlıklı oldukları ve 4'ünün ailesinde Kovid-19 öyküsü olduğu bildirilmiştir." ifadelerini kullandı.
Çetinkaya, çocukların genellikle solunum ile ilgili sıkıntısının olmadığı ancak ateş, döküntü, vücutta ağrı ve sindirim sistemi şikayetleriyle hastaneye başvurdukları ve hızla kötüleşerek yoğun bakım ihtiyacı gösterdiklerinin belirtildiğini aktararak, şunları kaydetti:
"Bu çocuklardan iki tanesinin ilk Kovid-19 testleri negatif, ikinci testleri ise pozitif bulunmuştur. Testi pozitif olan çocuklardan birinin ise hayatını kaybettiği ve bu tablonun Kawasaki hastalığı şok sendromuna benzer olduğu bildirilmiştir. Londra'da sadece bir hastanenin Çocuk Yoğun Bakım Ünitesinde aynı şikayetlerle başvuran 20'den fazla çocuk tedavi edilmiş, bunların da yaklaşık yarısında Kovid-19 testi pozitif bulunmuştur. Amerika Birleşik Devletleri'nde New York şehrinde de benzer şikayetleri olan 100'ün üzerinde çocuk vaka tanımlanmıştır. Sonuç olarak bu durumda başvuran hastalar için altta yatan nedenin Kovid-19 enfeksiyonu olabileceği düşünülerek bu çocuklarda Kovid-19 enfeksiyonu açısından tetkikler yapılmalıdır. Tüm bu bulgular şu ana kadar düşündüğümüzün dışında Kovid-19'un bazı çocuklarda daha ciddi seyredebileceğini göstermiştir."
Aileler Kovid-19 ile Kawasaki belirtilerini bilmeli
Prof. Dr. Merih Çetinkaya, Kovid-19'un çocuklar üzerindeki etkilerine ilişkin de "Kovid-19, özelliklerini yeni tanımaya başladığımız bir virüs. Eldeki mevcut bilgiler yenidoğan döneminden itibaren tüm yaş grubundaki çocukları etkileyebileceğini ve hastalığa neden olabileceğini göstermektedir." ifadelerini kullandı.
Erişkinlerle karşılaştırıldığında pek çok çocuğun bu hastalığı hiç belirti vermeden ya da çok daha hafif şikayetlerle ayakta geçirdiğinin bilindiğini ifade eden Çetinkaya, şunları kaydetti:
"Altta yatan kronik hastalığı, bağışıklık sistemi yetersizliği olan çocuklarda daha ciddi seyredebileceği ancak sağlıklı çocukları da etkileyebileceği bilinmelidir. Yani çocuklar hem taşıyıcı olarak evdeki ve çevrelerindeki riskli kişiler için hastalık kaynağı olabilir hem de kendileri de ciddi hastalık tablosuna girebilir. Çocuklarda da erişkinlerdekine benzer şekilde ateş, öksürük ve solunum sıkıntısı en sık belirtilerdir. Ancak bunlar olmadan hafif ateş, burun akıntısı, yorgunluk, halsizlik, baş ağrısı, iştah azalması ile özellikle bulantı, kusma, ishal ve karın ağrısı gibi şikayetler olduğunda Kovid-19 enfeksiyonundan şüphelenilmelidir. Aileler, bu belirtilerin varlığında mutlaka hastaneye başvurmalı ve hekim arkadaşlarımız da bu bulguları olan çocuklarda Kovid-19 ön tanısını düşünerek tanı için gerekli tetkikleri ve sürüntü testini gerçekleştirmelidir."
Ailelerin izolasyon kurallarına uymaya devam etmesi gerektiğini vurgulayan Çetinkaya, "Aileler Kovid-19 ya da Kawasaki hastalığının belirtilerini bilmeli ve çocuklarında bu şikayetler olduğunda mutlaka hekimlerine danışmaları yeterli olacaktır." dedi.
Çetinkaya, sözlerini çocukluk çağının aşılarının önemini hatırlatarak tamamladı.