Türkiye’nin en önemli endüstriyel kültür miraslarından biri olan Kadıköy’deki tarihi Hasanpaşa Gazhanesi, İstanbul’da 1800'lü yıllarda peş peşe kurulan 4 gazhaneden birisi oldu. 112 yıl boyunca Kadıköy ve çevresine havagazı sağlayan 32 bin metrekarelik Hasanpaşa Gazhanesi ile ilgili 1998-2001 yılları arasında İTÜ tarafından hazırlanan restorasyon dosyası, Koruma Kurulu tarafından 2014 senesinde onaylandı.
Onaylanan proje, önceki İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) yönetimi tarafından 8 Ocak 2014 tarihinde ihale edildi. 7 Mart 2014 tarihinde başlayan çalışmaların 2019 yılında tamamlaması planlandı. Ancak çalışmalar, çeşitli nedenlerle süresinde sonuçlandırılamadı.
Ekrem İmamoğlu yönetimindeki yeni İBB yönetimi, göreve gelir gelmez Hasanpaşa Gazhanesi'ne özel önem verdi. İBB, yaklaşık 7 yıllık bir sürenin ardından Hasanpaşa Gazhanesi'ni, ‘Müze Gazhane’ adıyla İstanbul halkına kazandırdı.
KÜLTÜR-SANAT ETKİNLİKLERİ BAŞLADI
İstanbul'un sembol alanlarından birisi olmaya aday Müze Gazhane, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu tarafından hizmete açıldı. Bünyesinde; 6 sergi/müze salonu, 2 tiyatro/konser salonu, performans stüdyoları kütüphane, İstanbul Kitapçısı, 3 yeme içme alanı, atölyeler, ortak çalışma alanları ve kapalı otoparkı barındıran Müze Gazhane açılışı, birbirinden renkli etkinliklere ev sahipliği yaptı. Açılışta İmamoğlu'na, Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı ile Kartal Belediye Başkanı Gökhan Yüksel de eşlik etti.
İmamoğlu ve beraberindeki heyet, açılış öncesinde, İstanbul'un yeni sembol mekanında kısa bir gezinti gerçekleştirdi. Açılış öncesinde, İBB Kent Orkestrası ile prodüktörlüğünü ve yaratıcılığını Lalin Akalan'ın üstlendiği “Chromas Korosu (Başak Doğan), Amir Ahmedoğlu ve Tolga Böyük” iş birliğinde gerçekleşen canlı görsel-işitsel koro performansı sergilendi.
Geleneksel koroyu teknolojiyle karıştırarak, izleyicilere iç içe geçmiş bir ses ve renk gösterisi sunan performansta, İstanbul’un gün doğumu ve gün batımı renklerini anımsatan, kodlanmış ve dev LED ekrana yansıtılan minimal görseller eşlik etti. Kolektif üretim ve teknolojinin geleneksel sanatlara katkısını ortaya koyan performans, bireyselleşen dünyanın unutulmuş değerlerinin altını çizdi.
İMAMOĞLU: GAZHANE, BUNDAN BÖYLE SANATA VE BİLİME IŞIK OLACAK
Açılışta, İBB Başkanı İmamoğlu, İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, Kadıköy Belediye Başkanı Odabaşı birer konuşma gerçekleştirdi.
İmamoğlu, sözlerine, “130 yıllık bu endüstri mirasımızın bu güzel başlangıcını, Müze Gazhane'yi, kültür-sanat yaşamına katmanın keyfini ve gururunu yaşıyoruz. Yıllar boyu İstanbul’a enerji veren ve ışık olan Hasanpaşa Gazhanesi, bundan böyle kültüre, sanata ve bilime ışık olacak. Hayatı aydınlatacak Müze Gazhane'nin bu muhteşem tarihi atmosferde sunduğu imkanlar ve deneyimler” şeklinde başladı.
Müze Gazhane'nin sosyal hayatın merkezi haline geleceğine inandığını vurgulayan İmamoğlu, süreçte emeği geçen bilim insanlarına teşekkürlerini sundu.
“Rahmetli Afife Batur Hocamıza, İTÜ Mimarlık Fakültesi öğretim üyelerinden Gülsün Tanyeli’ye, Yıldız Salman’a, Deniz Aslan’a, Sevim Aslan’a ve Gazhane Çevre Gönüllüleri'ne de teşekkür ediyorum” diyen İmamoğlu, Batur'un adının kompleks içindeki kütüphaneye verildiğini duyurdu.
MERHUM TOPBAŞ'I UNUTMADI
Gazhanenin dönüşümü sürecinde kıymetli mücadeleler verildiğine vurgu yapan İmamoğlu, projeyi başlatan eski İBB Başkanı merhum Kadir Topbaş'ı da unutmadı.
“Bu süreci başlatmasından dolayı, rahmetli Topbaş’a da teşekkür ediyorum” diyen İmamoğlu, “Daha sonrasında göreve geldiğimizde, kaba inşaatı büyük oranda tamamlanmış olan ve açıkçası süreci belirsiz halde bulduğumuz o dönemin genelde yaşadığımız, bütçe ve imalat dengesi sıkıntısını da kısa sürede aşarak, işi hızlandırdık. Ve gerçekten değerli bir yeni vizyonla ve planlamayla Hasanpaşa Gazianesi’ni, bugün gördüğünüz kültür, sanat ve bilim kampüsüne dönüştürdük” ifadelerini kullandı.
“ÇAĞDAŞ ALANLARI İSTANBULLULAR İLE BULUŞTURACAĞIZ”
Kampüs içinde yer alacak birimleri detaylarıyla paylaşan İmamoğlu, şunları söyledi:
* Dünyanın farklı yerlerinde gerçekten başarılı bazı merkezlerden de ilham alıyoruz. Dünyanın ve ülkemizin değerli sanatçı ve tasarımcılarıyla özellikle iş birlikleri yaparak, faaliyetlerimizi zenginleştirip, geliştireceğiz. Farklı disiplinlerle bir arada çalışmaya imkan veren 32 bin metrekarelik bu kampüsün, yeni bir sanatsal merkez haline geleceğini şimdiden bütün İstanbullulara müjdelemek istiyorum.
* Bir başka mutlu haber daha vermek isterim: Burasıyla aynı kaderi paylaşan ve atıl durumda olan Yedikule Gazhanesi'nde de restorasyon çalışmalarına başladığımızı ve orada da sizi, İstanbulluları yine çok değerli bir kültür-sanat alanıyla, müze alanıyla buluşturacağımızı da İstanbullulara müjdelemek istiyorum.
* Bu projelerimize ek olarak, Haliç Tersanesi'nde, Feshane’de, mülkiyetini alarak İBB bünyesine kattığımız Bulgur Palas’ta ve restorasyonunu tamamlamak üzere olduğumuz Yerebatan Sarnıcı'nda günün ihtiyaçlarını dikkate alarak, çağdaş kültür-sanat alanları yaratarak İstanbullularla buluşturacağız.
“HİÇ KİMSENİN KUŞKUSU OLMASIN”
“Kültürün, sanatın, yaşamın sevinci ve umut kaynağı olduğunu her zaman biliyor ve hissediyoruz” diyen İmamoğlu, “Çocuklarımızın bu güzel kentte, yaratıcı bir geleceğe sahip olmaları için, en değerli ihtiyaç duydukları şeylerin başında, kültür ve sanatla buluşmaları olduğunun farkındayız. Bu boyutuyla İstanbul’un hak ettiği değere, o yaratıcı insanlara fırsat tanıyan alanlara kavuşması için, çok bilimsel, teknik ve anlamlı bir süreci İstanbullulara hediye edeceğimizden hiç kimsenin kuşkusu olmasın” ifadelerini kullandı.
POLAT: BİR KÜLTÜR-SANAT HAVZASI ÜRETMEYE ÇALIŞTIK
Polat, Müze Gazhane'nin tarihsel sürecine değinerek, projenin geçirdiği evreleri detaylarıyla anlattı.
1,5 yıllık bir çalışmayla projenin sosyal fazını bambaşka bir noktaya getirdiklerini belirten Polat, şunları söyledi:
* Hasanpaşa’dan bir kültür-sanat havzası üretmeye çalıştık. Tabii bu oldukça zor bir çalışmaydı. Çünkü alanın ihtiyaçları, öncesinden gelen insanların duygu kırıklıkları, buradaki küskünlükler ve diğer aşamalarla beraber Hasanpaşa, iyi bir kamusal açık alan olmakla vasat bir alan olmak arasında bir bocalayan projeydi.
* O günden itibaren, yeni belediyeciliğin ve kent hakkı üzerine geliştirilecek bütün alan çalışmalarının, özellikle sivil bir alan üretmenin vizyonu ve desteğiyle çok değerli Başkanımız Ekrem İmamoğlu’nun ilk günden itibaren buraya verdiği önemle beraber, biz, güçlü bir şekilde bu alanın hızlı tamamlanmasında yol almış olduk.
ODABAŞI: BİR HASRET BİTİYOR
Kadıköy Belediye Başkanı Odabaşı da sözlerine, “Bugün burada, bir hasret bitiyor. Bugün burada, Gazhane ile Kadıköylü, Gazhane ile İstanbullu kucaklaşıyor. Yaklaşık 30 yıl süren bir mücadele bugün; direnenlerin, üretenlerin, bilime ve sanata inananların zaferiyle taçlanıyor. Bugün burada, Kadıköy'ü var eden değerlerine bir yenisini daha ekliyoruz. Daha doğrusu, hafızayı güncelleyip, yeniden dağarcığımızdaki yerine teslim ediyoruz” şeklinde başladı.
Gazhane'nin Kadıköy için önemine değinen Odabaşı, “Gazhane, bizim hem tarihsel hem de toplumsal belleğimiz. 1993'ten beri kullanılmayan ama Kadıköylü'nün sürekli bir ilişki kurduğu, hatırında tuttuğu kocaman bir anı. İşlevi ve mimarisiyle bir dönemin tanığı. Bu bölgenin, yaklaşık 100 yıllık ateşi, ışığı Gazhane” ifadelerini kullandı.
ODABAŞI'NDAN İMAMOĞLU'NA TEŞEKKÜR
23 Haziran seçimleri sonrası, büyükşehir belediyesinde köklü bir zihniyet değişimi yaşandığına dikkat çeken Odabaşı, Kadıköy ve İBB'nin ilçenin çehresini değiştiren ortak çalışmalarından detaylar sundu. Söz konusu zihniyet değişiminden dolayı İBB Başkanı İmamoğlu'na teşekkürlerini sunan Odabaşı, şunları söyledi:
* Bizim mücadelemiz, yıllardır kendi halkını oyalayan, olanı oldurmayan zihniyetleydi. İşte o muhteşem zihniyet değişikliğinin sonunda, şimdi olmayanı olduran, 16 milyona hizmet şiarıyla yoluna devam eden bir Büyükşehir Belediye Başkanı var.
* Alkışı hak eden, çalışkan bir ekip var. İki yılda Kadıköy'e kattıklarınız için; kent estetiğine yapılan saldırılara karşı öfkeniz için; bu kadim kentin düşmanlarına karşı cesaretiniz için; kardeşçe bir yaşam mücadelesinde dirayetiniz için; her şartta bizimle de paylaştığınız adaletiniz için; en önemlisi de, 16 milyonun başkanı olduğunuz için müteşekkirim. Her şey çok güzel oluyor.
Konuşmaların ardından gerçekleştirilen ışık gösterisi, İstanbul semalarında görsel bir şölen oluşturdu.
MÜZE GAZHANE, MİSAFİRLERİNİ BEKLİYOR
İşletme imtiyazı İBB iştiraki Kültür A.Ş. tarafından devralınan endüstri mirası, bölge halkı ve akademik çevrelerin de büyük çabalarıyla, bir kültür sanat merkezine dönüşerek yoluna Müze Gazhane olarak devam edecek.
Müze Gazhane, yerel endüstri mirası ve kültürel değerleri merkeze alarak evrensel bir değer üretmeyi amaçlıyor. Bu bağlamda dünyanın farklı yerlerindeki onlarca kültür-sanat merkezinden ilham alıyor.
Müze Gazhane, önümüzdeki dönemde İstanbul ile özdeşleşen, evrensel vizyona sahip proje ve etkinliklerle hem İstanbullularla hem de dünyanın farklı yerlerinden gelecek olan misafirlerle buluşmaya hazırlanıyor.