Konya'da, Mevlana Müzesi’nin yaklaşık bin yıllık gül bahçesinde gerçekleştirilen ek bina inşaatı, hafriyat çalışmaları sırasında kemik ve mezar kapak taşları bulunması nedeniyle durduruldu. Gül bahçesine müze binası yapılmasına tepki gösteren Mevlana’nın 22'nci kuşaktan torunu Esin Çelebi Bayru, "Bu inşaat bizi çok üzüyor. Olmaması gereken bir bina ve inşaat. O binayı türbenin arkasında istimlak edilen alana yapabilirlerdi. Orada buldukları kemikler, ceddimizin kemikleri. Oralar zamanında aile büyüklerimizin defnedildiği yerler" dedi.
Bugün müze olarak kullanılmakta olan Mevlana Dergahı’nın yeri, Selçuklu Sarayı’nın Gül Bahçesi iken bahçe, Sultan Alaeddin Keykubad tarafından Mevlana’nın babası Sultanü’l-Ulema Bahaeddin Veled’e hediye edildi. Bahaeddin Veled, 12 Ocak 1231 tarihinde vefat edince türbedeki bugün ki yerine defnedildi. Ölümünün ardından sevenleri, Mevlana'ya, babasının mezarının üzerine türbe yapılmasını talep etti. Ancak Mevlana, “Gök kubbeden daha iyi türbe mi olur” diyerek bu isteği kabul etmedi. Mevlana, 17 Aralık 1273 yılında vefat edince, babasının yanına defneldi. Mevlana'nın oğlu Sultan Veled, Mevlana’nın mezarı üzerine türbe yaptırmak isteyenlerin isteklerini kabul edip, 'Kubbe-i Hadra' (Yeşil Kubbe) denilen türbe dört fil ayağı (kalın sütun) üzerine yaptırıldı.
Türbenin içerisinde ve dışarısında inşaat faaliyetleri yapılan eklemelerle 19’uncu yüzyılın sonlarına kadar devam etti. 1925 yılında da çıkan tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması kanununun ardından Mevlana Dergahı, müzeye dönüştürüldü. Müzede, dönem dönem restorasyonlar gerçekleştirildi.
TARİHİ GÜL BAHÇESİ’NE EK MÜZE BİNASI
Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından nisan ayın başında başlatılan çalışmalar kapsamında Mevlana Müzesi’nin ‘Gül Bahçesi’ olarak adlandırılan kuzey bölümündeki bahçe duvarları yıkıldı. Mevlana Müzesi içinde yer sorunundan dolayı sergilenmesinde sıkıntı çıkan eserler bahçedeki yeşil alana kurulacak olan bu müzede yapılması için çalışmalara başlandı.
HAFRİYAT SIRASINDA MEZAR ÇIKTI
Buradaki bahçeye yıkılan duvar boyunca uzanan yaklaşık 100 metre uzunluğunda ek müze binası yapılması için hafriyat çalışması yapılırken, yaklaşık 2 metre derinliğe inildiğinde kemik parçaları ve mezar kapak taşları bulundu. Bunun üzerine Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu da bahçedeki inşaat faaliyetleri durdurdu. Uzmanlarca yapılan incelemelerde, söz konusu alanın 38 düzenli gömünün yapıldığı mezarlık olduğu tespit edildi.
İNCELEME YAPILDI
Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu üyeleri bugün kemik parçaları ve mezarların bulunduğu alanda inceleme yaptı. Basın mensupları alan içerisine alınmazken, Konya Müze Müdürlüğü ve Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından alana dair hazırlanan tespit tutanağı kapsamında alandaki çalışmaların netlik kazanacağı öğrenildi.
MEVLANA’NIN TORUNUNDAN TEPKİ
Mevlana’nın 22’nci kuşak torunu ve Uluslararası Mevlana Vakfı Başkanı Esin Çelebi Bayru, gül bahçesine müze ek binası yapılmasına tepki gösterdi. Gül Bahçesi’ne yapılan inşaattan dolayı büyük üzüntü duyduğunu dile getiren Bayru, "Bu inşaat bizi çok üzüyor. Olmaması gereken bir bina ve inşaat. O binayı türbenin arkasında istimlak edilen alana yapabilirlerdi. Orada buldukları kemikler, ceddimizin kemikleri. Oralar zamanında aile büyüklerimizin zamanında defnedildiği yerler" dedi.
''UMARIM EN KIZA ZAMANDA ESKİ HALİNİ ALIR'
Binanın yapılacağı alanın ‘Gül Bahçesi’ olduğuna dikkat çeken Bayru, şunları söyledi:
''Orası bir gül bahçesi. Bir bina ile küçültmek çok büyük bir hata. Ümit ederim ki bu hatadan çok çabuk geri dönerler. Biran önce o açılan yerler kapanır ve o alan tekrardan gül bahçesi olur."
''KÜLTÜR BAKANI ONAYLAMAMIŞTI'
Olayın ortaya çıkmasının ardından Kültür Bakın ile görüşme yaptığını da dile getiren Bayru, "Kültür Bakanımızın bizzat kendisine bu bilgiyi verdik. Çünkü Kültür bakanımız, aralık ayında Konya’ya geldiği zaman projeyi kendisine sunmuşlardı ve bakan bey de aynı şekilde bu binanın oraya yapılmaması ve daha arkaya çekilmesi, türbeyi gölgeleyeceği ile ilgili fikrini söylemişti. Ona rağmen oraların kazılmış olması çok üzücü'' dedi.
'YAPILACAKLARDAN BİLGİMİZ OLMUYOR'
Mevlana Müzesi’nde yapılacak olan değişikliklerden haberlerinin olmadığını da ifade eden Bayru, "Mevlana Türbesi’nde ve civarında yaptıkları değişikliklerden maalesef çok sonra haberimiz oluyor. Projeyi hazırlıyorlar, onayını alıyorlar, işe başlıyorlar ve ondan sonra bizim haberimiz oluyor. Ancak kendi merakımızla bir şeyler öğrenmeye çalışıyoruz. Doğru olanı onlara anlatmaya çalışıyoruz. Ama bir yere kadar sözümüz geçiyor. Gönül ister ki bu tarz projeleri birlikte oturup çalışalım. Ne olursa olsun kanı taşımanın kazandırdığı bir değer var. Ben bu örf ve adetin içine doğdum. Bütün bir ömrü de bu şekilde geçirdim. Evimizde Mevleviliğin örf ve adeti ile ilgili bilgiler içinde büyüdük. İnşallah bundan sonra bu sözlerimi duyurabilirim de bir şeyler yapacakları zaman hep birlikte çalışırız" diye konuştu.
'DÜNYA BİZE SORUYOR AMA KONYA SORMUYOR'
Aynı zamanda Mevlana Vakfı’nın da başkanı olan Bayru, "Biz bir vakıfız. Vakfımız UNESCO tarafından akredite edilmiş bir vakıf. Bu konuda dünyada sorulacak şeyleri UNESCO bize yönlendiriyor. Ama Konya’da kimse bize bir şey sormuyor" dedi.
'İSMİ GÜL BAHÇESİ AMA ÇİÇEKLERİN HEPSİ LALE'
Gül bahçesinin aslına uygun olarak korunması gerektiğine de dikkat çeken Bayru, konunun takipçisi olacaklarını ve o binanın başka bir yere yapılması için gayret göstereceklerini de sözlerine ekledi. Bayru, "Gönül ister ki türbenin bahçesinde çeşit çeşit güller olsun. Dört mevsim açan güller var ve onlar ekilsin. Ama şu an da türbenin bahçesi lale bahçesi gibi. İsmi gül bahçesi ama çiçeklerin hepsi lale. Çiçeklerin bir kabahati yok ama bunu düşünerek hareket etmek gerek" diyerek sözlerini bitirdi.
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ'NDEN AÇIKLAMA
Müze ek bina projesini yürüten Konya Büyükşehir Belediyesi de projenin Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yapılan protokol kapsamında yapıldığını belirtti. Yapılan açıklamada, ''Bu kapsamda müzenin kuzey kısmında bulunan bahçe duvarı yıkılmış, aynı yerde duvarın üzerine gelen kısımda yeni ek müze binası çalışmalarına başlanmıştır. Yeni müze binası yapım çalışmaları kapsamında Müze Müdürlüğü gözetiminde devam eden kazı çalışmalarında mezar yerleri tespit edilmektedir. Tespit edilen mezarlar krokiye işlenip Müzeler Genel Müdürlüğü ve ilgili kurumlara sunulacak, alınacak karar çerçevesinde çalışmalar devam edecektir'' denildi.