AKP, Anayasa değişikliğini netleştirdi. Anayasa'nın 68 ve 69. maddelerinde değişiklik yapılmasını kararlaştıran iktidar partisi, MHP ile uzlaşamasa bile önümüzdeki hafta değişiklik teklifi TBMM Başkanlığı'na sunacak. AKP yöneticileri bugün akşama kadar MHP'den cevap bekliyor. AKP, MHP'nin vereceği cevabı göre önümüzdeki hafta başında adım atmak istiyor.
Anayasa'nın 68 ve 69. maddelerinde yapılacak değişiklik için hafta başında (Pazartesi veya Salı) TBMM Başkanlığı'na teklifin verilmesi bekleniyor. AKP'nin planına göre, Anayasa değişikliği Nisan ayının ilk haftasında TBMM'den geçmiş olacak. İktidar partisinin TBMM'deki sandalye sayısı 340. Anayasa değişikliği için 367'nin üzerinde oy gerekiyor. Anayasa değişikliği 330-367 aralığında kabul edilirse, referanduma götürülüyor.
MHP'nin destek vermemesi durumunda AKP'ye DTP'nin olası desteği de yetmiyor. 20 milletvekili bulunan DTP ile birlikte oturuma yöneteceği için oy hakkı bulunmayan Meclis Başkanı dışında anayasa değişikliği için 359 oya ulaşılabiliyor. Meclis'te 5 de bağımsız milletvekili ile ÖDP ve BBP'li 1'er milletvekili bulunuyor. Ancak bağımsız Kamer Genç'in düzenlemeye karşı olması nedeniyle MHP'nin desteği olmadan 367'ye ulaşma imkanı kalmıyor.
AKP, Anayasa değişikliğinin MHP'nin desteği olmadan çıkarılması halinde, Mayıs sonunda veya Haziran başında referanduma sunulmasını düşünüyor. AKP, Anayasa değişikliğinin referanduma sunulması halinde 120 günlük süreyi aşağı çekecek. Geçen dönem yapılan ve 10. Cumhurbaşkanı Sezer'den dönen yasa raftan indirilecek. AKP, referandum süresini 120 günden 45 güne indiren yasa deşikliği yapmıştı. Sezer'in veto ettiği yasa aynen Meclis'ten geçirilecek.
AKP kaynakları, referanduma sunulması halinde, halkın büyük çoğunluğunun böyle bir oylamada 'evet' diyeceği düşüncesinde.
4 kriter belirlendi
MHP'nin desteği için uzlaşma pazarlığına götürülecek, MHP destek vermezse önümüzdeki hafta Meclis Başkanlığı'na sunulacak anayasa değişikliği için partilerin kapatılmasıyla ilgili 4 kriter belirlenirken, bunlar şöyle sıralandı:
1-Siyasi partiler, üyelerin işlediği suçlardan dolayı kapatılmamalı. Yargıtay önce uyaracak bu uyarısına rağmen, suç işlediği kesinleşen üye partiden atılmıyorsa, o siyasi parti hakkında kapatma davası açılsın. Kapatma davası açılması için TBMM'den izin alınmalı.
2- AKP, İspanya, İtalya başta olmak üzere AB ülkelerinde uygulanan ve Venedik Modeli olarak adlandırılan 'teröre destek veren ve şiddete bulaşan' partiler hakkında kapatma davası açılmasını savunuyor.
3- Siyasi partiler, kendi program ve tüzüğüne aykırı hareket ederlerse haklarında kapatma davası açılsın.
4- Mevcut Anayasa'da yer alan ve siyasi partilerin yabancı ülkeden yardım alması' halinde de kapatma davası açılabilmesini öngörüyor.
Anayasa Mahkemesi'nin üye sayısı ve oylama şekline yönelik değişiklik fikrinden vazgeçildi. Anayasa'nın 149. maddesinde değişiklik yapılması ve mahkemenin 'oybirliği' ile karar alması yönündeki görüş askıya alındı.
Venedik kriteri yanıtı
AKP'nİn hakkında açılan kapatma davasından kurtulabilmek için üzerinde çalıştığı Anayasa değişikliklerinin dayanağı olarak gösterilen Venedik kriterlerine Başsavcı Abdurrahman Yalçınkaya'nın da iddianamede yer verdiği ortaya çıktı. Avrupa Konseyi Genel Sekreterliği'nin talebi üzerine 2000 yılında Venedik'te hazırlanan Siyasal Partilerin Yasaklanması, Kapatılması ve Benzer Önlemler Hakkında Temel İlkeler başlıklı rapor, şu görüşleri içeriyor:
Partilerin kapatılması, ancak anayasal düzeni yıkmak için şiddet kullanılmasını savunması ya da şiddeti politik bir araç olarak kullanması durumunda haklı görülebilir. Bir partinin anayasanın barışçıl yollarla değişmesini savunması, o partinin yasaklanması ya da kapatılması için yeterli gerekçe oluşturmaz. Söz konusu partinin gerçek bir tehlike oluşturup oluşturmadığı, tehlikenin daha hafif önlemlerle engellenip engellenmeyeceği değerlendirilmelidir.
Yalçınkaya iddianamesinde, AKP'nin kapatılmasının Venedik kriterlerine uygun olduğunu savunarak şunları kaydetti: Venedik İlkeleri'ne göre bir siyasi partinin, 'ırkçılığı, terörü, yabancı düşmanlığını, şiddeti, şiddet çağrısını teşvik etmesi veya hoşgörüsüzlüğe dayanması'halinde, İHAS'ın (İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi) 11. maddesinin bir ve ikinci fıkrasındaki düzenlemelerden hareket ile kapatılması gündeme gelebilecektir.
Ek iddianame
Bu arada AKP'lilerin dava açıldıktan sonra Başsavcı Yalçınkaya'ya yönelik tepkilerinin ek iddianame getirebileceği iddiası ortaya atıldı.