ADİL GÜR'ÜN ANALİZİ
Gür'ün yorumu şöyle: Seçmene göre hükümet ve muhalefet partisi başarısız, gelecekle ilgili kaygı duyuyor. Oy verecek parti bulamıyor...
22 Temmuz seçim sonuçlarını en doğru tahmin eden A&G şirketinin son olarak Milliyet Gazetesi için yaptığı kamuoyu araştırması ilginç sonuçlar ortaya koydu. Araştırmaya göre AKP, Anayasa Mahkemesi'nin kararından sonra Mayıs'ta yüzde 39.7'ye gerileyen oy oranını yüzde 43.4'e yükseldi. Araştırmanın en çarpıcı sonucu ise kararsız seçmen oranındaki artış. A&G'nin Başkanı Adil Gür, kararsız seçmen sayısındaki artışın nedenlerini VATAN için yorumladı.
* Kararsızların profili nedir?
Kararsızlar ağırlıklı olarak büyük şehirlerde ve kentlerde yaşayanlar ve eğitimlilerden oluşuyor ve yüzde 50'den fazlası kadın.
* Kararsızların oranı neden arttı?
Ocak sonundan itibaren türban yasa tasarısıyla başlayan gerilim ister istemez ekonomi piyasalarını etkiledi. Anayasa Mahkemesi'nde bulunan AKP ile ilgili kapatma davası da eklendiğinde seçmen 'cebiyle vicdanı arası'nda kaldı. Hükümetle yargı arasındaki gerginliğin seçmenin satın alma ve yatırım planlarında önemli etkileri görüldü. Geçen aylarda seçmende kriz beklentisi vardı. Parası olanlar, toplam nüfusun büyük çoğunluğu olmasa da nakitte kalmayı tercih etmektedir. Ülkede yaşanan siyasi belirsizliğe seçmen kızmakta ve oy verecek parti bulamamaktadır. Seçmene göre hükümet ve muhalefet başarısız, gelecekle ilgili kaygı duyuyor, karamsar bakıyor. Bu nedenle oy verecek parti bulamıyor.
* Neden kararsız kadınların oranı daha yüksek?
Türkiyede kadınlar ihmal edilmiş, daha az eğitim görmüş, siyasetle çok daha yakından ilgili değil. Bu nedenle kadınlar bugüne özgü değil hep kararsızlar içinde yüksek yer tutar ama çarpıcı bir veri verirsek, anneler çocuklarının gelecekleriyle ilgili endişeli. Siz çocuğunuzun geleceğini nasıl görüyorsunuz? sorusuna Nisan sonunda İyi görüyorum diyenlerin oranı yüzde 19.3 iken, İmkan olsa çocuğumun yurtdışında yaşamasını tercih ederim diyenlerin yüzde 26.2 olarak belirlendi. Yani kadınların yüzde yüzde 80.5'i çocuklarının geleceğini iyi görmüyor.
* Kararsızlar, muhalefet partilerine neden yönelmiyor?
Mevcut yapısıyla muhalef partilerinin önemli oranda AKP'den oy alması pek mümkün görünmemektedir. Çünkü muhalef partilerinin AKP sonrası veya muhtemel bir kapatma kararıyla ilgili oluşabilecek krizlerle, ilgili seçmenin kaygılarını gidecek öngörüleri, çözüm önerileri yok.
* Kararsızlar fikri nasıl değişir?
Bununla ilgili 3 senarya olabilir. Birincisi; önümüzdeki süreçte ekonomi piyasalarında bir iyileşme olursa -ki bunun olması çok zor. Çünkü sadece Türkiye ile ilgili değil dünyada yaşanan bir ekonomik sıkıntı var.- muhtemel bir seçimde AKP veya yerine kurulacak parti aldığı oyu korur. Hatta ekonomide çok iyi iyileşmeler olursa kararsızların bir kısmını kendine çekip oyunu artırabilir. İkincisi; ekonomi piyasaları daha da kötüleşirse ve AKP veya yerine kurulacak parti kapatılsa da önemli oranda oy kaybeder asla tek başına iktidar olamaz. Bu takdirde AKP'den en kopan oylar bugünkü muhalefet partilerine gitmez. Muhtemel bir seçimde seçmenin önüne yeni oluşumlar çıkar. Ve kararsızlar da bunlara yönelebilir. Üçüncü senaryoya göre ise; şayet AKP kapatılır ve parti bölünürse ana gövde yasaklı bile olsa Başbakan Erdoğan'ın işaret edeceği yerde kalır. Diğer oylarsa bölünen grubun kuracağı harekete gider.
* Kararsızların oranının bu kadar yüksek olmasının sonuçları ne olur?
Anayasa Mahkemesi'nin kararı ne olursa olsun ülke siyasi kaos dönemine girecektir. Türkiye'de son dönemde siyasi partiler birbirleriyle o kadar sert kavgalar ettiler ki köprüleri attılar. CHP ile AKP'nin koalisyon yapması milyonda bir ihtimal bile değil. Tek başına güçlü iktadar çıkmazsa partilerin uyumlu koalisyonlar kurması çok zordur. Bu da Türkiye'yi kaoslu günlere götürecek.