Türkiye'deki referandum sonucunun 'evet'le sonuçlanması, iktidarın elini güçlendirdi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve AK Parti, 2011 seçimleri öncesinde daha kuvvetli bir pozisyon alma imkanı buldu. Referandum sonuçları, dünyanın dört bir köşesinde yankı yapmaya devam ediyor. Ancak, dünya basınından Başbakan Erdoğan'a ilginç uyarılar da var.
TIME: ‘Kazanmak kolaydı, Erdoğan şimdi ülkeyi birleştirmeli’
TIME dergisi, referandum sonuçlarını yorumladığı yazıda Başbakan Erdoğan’ın şimdi önemli bir sınavla karşı karşıya olduğu vurgusunu yaptı. Dergi, ‘Kazanmak kolaydı’ başlıklı yazısında şu ifadelere yer verdi: “Türkiye’nin referandumdan güçlenerek çıkan lideri şimdi halkını birleştirmek zorunda. Roma imparatorları büyük zaferleri sonrasında gururlarını yenebilmek için bir köleye şu cümleyi tekrarlattırırlarmış: ‘Unutma sen ölümlüsün.’ 12 Eylül akşamı Erdoğan’ın basketbol taraftarları tarafından yuhalanması da Türk Başbakanı’na böyle bir an yaşattı. Erdoğan’ın muhalifleri ona ‘Sultan’ lakabını taktı. Laik yargının temel noktalarına dindar yandaşlarını yerleştireceklerinden kaygılılar. Referandumun asıl kaybedeni ise uzun süredir siyasi etkilere maruz kalmadan atama yapan yargıçlar oldu.”
THE ECONOMIST: Erdoğan yine kazandı
“Onu mağlup etmek mümkün değil. Ilımlı İslamcı Erdoğan bir kez daha milyonlarca Türk’ün desteğini aldı. Reformlar generallerin etkisini biraz daha aşındırarak mahkemelerin demokratik denetimini arttıracak. 2011’deki seçimden başarıyla çıkarsa, Erdoğan’ın 2012’de cumhurbaşkanlığını zorlayacağı söyleniyor. Eleştirmenler, Erdoğan Türkiye’nin padişahı olacak diyor. Ancak bu endişeler abartılı. Türkiye tarihi bir reform sürecinde. Muhalefetin bu reformlara destek vermeme hatası, sürekli kaybetmelerinin nedenini açıklıyor.”
THE NEW YORK TIMES: Yargıya destekçiler doldurulmamalı
“Referandum özgürlükleri güçlendirirken, Türklerin ültimatom ve darbelerden bıktığını, tüm sorumluluğun seçilmiş politikacılarda olmasını istediğini gösterdi. HSYK konusunda parlamentoya seçim yetkisi verilmesi, ABD dahil batı demokrasilerinde olan bir yapı. Ancak Erdoğan ve Abdullah Gül, yargıyı, siyasetten kendilerine sadık kişiler veya dinciler ile doldurmaya çalışmamalıdır. Bu değişiklikler, Türkiye, anayasa açısından AB’ye katılmaya hazır olduğunu gösteriyor. Avrupa, bahane uydurmaya devam edemez.”
LOS ANGELES TIMES: Türkiye Ortadoğu’ya örnek olacak
“Ilımlı İslamcı hükümetin anayasa referandumundaki zaferi Türkiye’yi daha da ileriye taşıyacak, daha demokratik yapacak. Türkiye bundan sonra sadece daha özgür bir ülke değil, aynı zamanda daha liberal, daha demokratik olacak. Özellikle ABD’de AKP hükümetinin Batı’dan uzaklaşarak doğuya yöneldiği korkuları var. Bu endişeler yersiz. Ancak Türkiye küresel bir güç haline dönüştü. Türkiye, bütün Ortadoğu halklarına güvenilir bir İslami yönetim örneği oluşturdu.
TIME dergisi, referandum sonuçlarını yorumladığı yazıda Başbakan Erdoğan’ın şimdi önemli bir sınavla karşı karşıya olduğu vurgusunu yaptı. Dergi, ‘Kazanmak kolaydı’ başlıklı yazısında şu ifadelere yer verdi: “Türkiye’nin referandumdan güçlenerek çıkan lideri şimdi halkını birleştirmek zorunda. Roma imparatorları büyük zaferleri sonrasında gururlarını yenebilmek için bir köleye şu cümleyi tekrarlattırırlarmış: ‘Unutma sen ölümlüsün.’ 12 Eylül akşamı Erdoğan’ın basketbol taraftarları tarafından yuhalanması da Türk Başbakanı’na böyle bir an yaşattı. Erdoğan’ın muhalifleri ona ‘Sultan’ lakabını taktı. Laik yargının temel noktalarına dindar yandaşlarını yerleştireceklerinden kaygılılar. Referandumun asıl kaybedeni ise uzun süredir siyasi etkilere maruz kalmadan atama yapan yargıçlar oldu.”
THE ECONOMIST: Erdoğan yine kazandı
“Onu mağlup etmek mümkün değil. Ilımlı İslamcı Erdoğan bir kez daha milyonlarca Türk’ün desteğini aldı. Reformlar generallerin etkisini biraz daha aşındırarak mahkemelerin demokratik denetimini arttıracak. 2011’deki seçimden başarıyla çıkarsa, Erdoğan’ın 2012’de cumhurbaşkanlığını zorlayacağı söyleniyor. Eleştirmenler, Erdoğan Türkiye’nin padişahı olacak diyor. Ancak bu endişeler abartılı. Türkiye tarihi bir reform sürecinde. Muhalefetin bu reformlara destek vermeme hatası, sürekli kaybetmelerinin nedenini açıklıyor.”
THE NEW YORK TIMES: Yargıya destekçiler doldurulmamalı
“Referandum özgürlükleri güçlendirirken, Türklerin ültimatom ve darbelerden bıktığını, tüm sorumluluğun seçilmiş politikacılarda olmasını istediğini gösterdi. HSYK konusunda parlamentoya seçim yetkisi verilmesi, ABD dahil batı demokrasilerinde olan bir yapı. Ancak Erdoğan ve Abdullah Gül, yargıyı, siyasetten kendilerine sadık kişiler veya dinciler ile doldurmaya çalışmamalıdır. Bu değişiklikler, Türkiye, anayasa açısından AB’ye katılmaya hazır olduğunu gösteriyor. Avrupa, bahane uydurmaya devam edemez.”
LOS ANGELES TIMES: Türkiye Ortadoğu’ya örnek olacak
“Ilımlı İslamcı hükümetin anayasa referandumundaki zaferi Türkiye’yi daha da ileriye taşıyacak, daha demokratik yapacak. Türkiye bundan sonra sadece daha özgür bir ülke değil, aynı zamanda daha liberal, daha demokratik olacak. Özellikle ABD’de AKP hükümetinin Batı’dan uzaklaşarak doğuya yöneldiği korkuları var. Bu endişeler yersiz. Ancak Türkiye küresel bir güç haline dönüştü. Türkiye, bütün Ortadoğu halklarına güvenilir bir İslami yönetim örneği oluşturdu.