Doğu Karadeniz bölgesinin önemli yer bilimcilerinden Prof. Dr. Nafiz Maden, bölgede tartışmaları devam eden demiryolu güzergahıyla ilgili jeoteknik güvenlik açısından deprem riskine en uygun güzergahın Erzincan-Gümüşhane-Trabzon güzergahı olduğunu, Rize hattının Bayburt havzasından geçeceği için jeoteknik açıdan güvensiz bir bölge olduğunu söyledi.
Bölgedeki demiryolu projeleriyle ilgili 10 yılı aşkın süredir jeoteknik güvenlik açısından bilimsel çalışmalar yaptıklarını kaydeden Gümüşhane Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof.Dr. Nafiz Maden, çeşitli bilim adamlarıyla yaptıkları ortak çalışma sonucu 10 yıl önce en uygun güzergah olarak belirledikleri Erzincan-Gümüşhane-Trabzon demiryolunun deprem güvenliği ve jeolojik altyapı açısından günümüzde de en uygun güzergah olduğunu yinelediklerini belirtti.
Kamuoyunda Rize’ye kaydırıldığı iddia edilen hatla ilgili bilimsel endişelerini paylaşan Maden, “Rize’ye gidecek demiryolu hattı Bayburt havzası üzerinden geçecek. Bayburt havzası bir çöküntü havzası. Dolayısıyla jeo teknik güvenlik açısından güvenliği çok iyi yapılamayabilir. Bir yağmurda, bir selde buralarda raylar askıda kalabilir, tren kaza yapabilir. Örneklerini geçmişte gördük. Dolayısıyla Rize hattı bu anlamda Bayburt havzasında geçeceği için jeoteknik açıdan güvensiz bir bölge” diye konuştu.
“Ruslar işgal sırasında Zigana dağına kadar ray döşemişlerdi”
1916 yılında Trabzon işgal edildiğinde Rusların Gümüşhane’deki madenleri ele geçirmek ve kendi ülkelerine götürmek için Zigana dağına kadar demiryolu hattı çektiklerini hatırlatan Maden, “Bu hat uzun yıllar burada kalmış fakat daha sonra sökülüp hurdacıya satılmış. Rusların da gördüğü jeoteknik açıdan en uygun güzergah Gümüşhane üzerinden geçecek hattır. Limana en yakın hat burasıdır” şeklinde konuştu.
Maden, yaptıkları çalışmayı hem Kandilli Rasathanesi hem de Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) deprem verilerinin de desteklediğini dile getirerek, “Erzincan’dan Trabzon limanına ulaşacak demiryolu için jeoteknik güvenlik, deprem riski, jeolojik ve tektonik yapı olarak en uygun güzergah Gümüşhane’den geçeceği rotadır. Buna alternatif yol önermek, güzergah planlamak gelecekte oluşabilecek hasar açısından demiryolu güvenliğini çok zor durumda bırakabilir. Dimyata pirince giderken eldeki bulgurdan olabiliriz” dedi.
“Demiryolunun biran önce hayata geçirilmesi, havalimanına entegre edilmesi ve oradaki lojistik üssün faaliyete geçirilmesi gerekiyor”
Gümüşhane’nin Köse ilçesinde yapımı devam eden havalimanının da bu demiryoluna entegre edilmesi halinde Doğu Anadolu bölgesinde oluşabilecek bir deprem anında bu havalimanının lojistik üs olarak da kullanılabileceğini kaydeden Maden, “Demiryolunun biran önce hayata geçirilmesi, havalimanına entegre edilmesi ve oradaki lojistik üssün faaliyete geçirilmesi gerekiyor. Doğu Anadolu’da Erzincan’da, Erzurum’da, Bingöl’de, Elazığ’da, Malatya’da oluşabilecek bir depreme en kısa sürede yetişebilecek nokta Gümüşhane Lojistik Üssü olacaktır. Bunu da demiryoluyla ve havayoluyla desteklememiz gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“Deprem riskine en uygun güzergah Gümüşhane güzergahıdır”
Deprem haritalarına bakıldığında bölgede en fazla depremin Erzincan, Erzurum, Elazığ civarlarında olduğunu ifade eden Maden, “Bayburt havzasına giden demiryolunun hem zemin açısından hem de fay hatlarına paralel ilerlemesinden dolayı riskli. Ama Trabzon’a Gümüşhane üzerinden ineceğiniz hatta en kısa sürede fay hatlarından uzaklaşıyorsunuz ve dik kesiyorsunuz. Bayburt havzasındaki gibi fay hatlarına paralel olarak ilerlemiyorsunuz. Bu anlamda jeoteknik güvenlik açısından deprem riski en uygun güzergah Bayburt güzergahı değil Gümüşhane güzergahı olarak ortaya çıkmaktadır” şeklinde konuştu.