İYİ Parti Trabzon Milletvekili Dr. Hüseyin Örs, Araklı ilçesinde bulunan Karadere'de yapılması planlanan hidroelektrik santral projesini gündeme taşıdı.
Tarım ve Orman Bakanlığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olmak üzere her iki bakanlık tarafından cevaplanmak üzere TBMM Başkanlığına iki soru önergesi verdi.
Konu ile ilgili bir açıklama yapan Örs, projenin yapılmak istendiği bölgenin sel ve heyelan bölgesi olduğu yönündeki iddiaların araştırılmasını isteyerek “Ülkemizin her tarafında olduğu gibi bölgemizde de HES çalışmaları nedeniyle doğa tahrip edilmektedir. Bu doğa tahribatı bugün Araklı Karadere'de yapılmak istenmektedir. Projenin yapılmak istendiği bölgenin sel ve heyelan bölgesi olduğu yönünde iddialar vardır. Bundan iki yıl önce, 2019 yılında Araklı'da yaşanan sel felaketi ve bu felaket sonucu hayatını kaybeden vatandaşlarımızın acısı taze iken bu tür felaketlere yol açacak, tehlike arz eden bu tür çalışmaların yapılması ya da yapılmak istenmesi doğru değildir. Bölge halkı yapılmak istenen bu projeye karşıdır. Konu ile ilgili şikayetlerini ve taleplerini bizlere ilettiler. Biz de vatandaşlarımızdan aldığımız tepkilere ilişkin ARAKLI Karadere'deki HES projesine ilişkin soru önergemizi verdik. Gelecekte büyük felaketlere sebebiyet verecek bu projeden en kısa sürede vazgeçilmelidir. Bu HES projesinin yapılması Karadere'nin yaklaşık 8 km kurumasına neden olacak, bundan da hem doğa hem o derede yaşayan canlılar olumsuz etkilenecektir. HES'ler nedeniyle mağdur olan vatandaşlarımızın yanındayız. Sorun, talep ve şikayetlerinin takipçisiyiz. Tahrip olan doğanın, çevrenin ve canlıların hukukunun bekçisiyiz." ifadelerini kullandı.
İYİ Trabzon Milletvekili Dr. Hüseyin Örs, vermiş olduğu soru önergesinin gerekçesinde; “Trabzon ili Araklı ilçesinde bulunan Karadere'deki HES projesine karşı bölge halkı bizlere ulaşmış; ilgili HES projesi ile özellikle Değirmencik Mahallesinin çok büyük zarar göreceğini, proje ile derenin 8 km boyunca kuruyacağını, bu durumun da dere çevresindeki doğayı ve dere içerisinde yaşayan canlıları olumsuz etkileyeceğini belirterek ilgili projenin durdurulması gerektiği hususunu tarafımıza iletmiştir. Bahsi geçen bölgenin sel ve heyelan bölgesi olduğu ve HES vb. çalışmalarının doğal afet boyutunda tehlike arz ettiği bilinmektedir." diyerek Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ile Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından cevaplandırılması için soru önergelerini Meclis Başkanlığına sundu.
İYİ Parti Trabzon Milletvekili Dr. Hüseyin Örs’ün Bakanlara sorduğu sorular şunlar;
1- T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Tarafından 2017 yılında planlama raporu Hazır olan Hidroelektrik Santrallar arasında "Ayvadere Regülatörü ve Hes” projesi kaç MW (megawat) olarak ilana çıkmıştır?
2- ÇED gerekli değildir.” veya "ÇED gereklidir." kararı ilk olarak ne zaman verilmiştir?
3- Projenin Regülatör, tünel, yükleme havuzu, cebri boru, santral binası yeri belli midir? İnşaat ilerleme durumu ne aşamadadır?
4- Proje hangi yerleşim alanlarını kapsamaktadır? Bölgede yaşayan vatandaşların bundan bilgisi var mıdır?
5- Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kamulaştırılan alanların durumu nedir? Ödemeler yapılmış mıdır? Kullanılmayacak alanlar var mıdır?
6- "Ayvadere regülatörü ve HEY' santraline yönelik 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı teklifi Trabzon Büyükşehir Belediyesi Meclisi'ne ne zaman gelmiştir? Onay durumu nedir?
7- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 1/1000 Ölçekli İmar Planına esas jeolojik- jeoteknik Etüt raporu var mıdır? arazi incelemeleri ne zaman yapılmıştır?
8- Su iletim tünelin geçeceği güzergâh da yerleşim alanlarında afet sel vb. parsel bazlı toprak kaymaları, zemin tabakalarının davranışı irdelenecek midir?
9- Su iletim tünelinin geçeceği güzergâh da afet sel heyelan toprak kayması vb. olaylar olmuş mudur? Konu ile ilgili yöre sakinleri tarafından herhangi bir başvuru yapılmış mıdır?
10- Şev durayhlığı analizleri yapılıp ve kaymaya karşı uygun önlemler belirlenmiş midir?
11- 167 sayılı Yeraltı Suları Kanununa göre; iletim tünelinin geçeceği yerlerde yer altı suları, kaynak suları seviyeleri tespit edilecek midir? Yeraltı suyu seviyesinin altında yapılan veya yeraltı suyundan kaynaklanan risk etkilerine karşı ne gibi önlemler alınacaktır?
12- Projenin kapsadığı alanlarda zemin etüt, sondaj çalışması ne zaman yapılmıştır?
13- 1380 sayılı Su Ürünleri Kanununa uyulacak mıdır? Ne gibi önlemler alınacaktır?
14- Ayvadere Regülatörü ve HES projesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığına ne zaman ve kaç MW (megavat) olarak başvuru yapılmıştır?
15- Çevre etki değerlendirmesi yönetmeliğine göre hangi kategoride değerlendirilecektir? Seçme ve eleme kriterleri uygulanacak mıdır?
16- Yerleşim alanlarındaki vatandaşları tahliye etmeyi düşünüyor musunuz?
17- Karadere üzerinde inşaatına henüz başlanmamış başka HES projesi (Tünel, santral binası, yükleme havuzu, cebri boru vs.) var mıdır?
18- Bölgedeki cami ve evlerin olduğu alanlarda toprak kaymaları yaşanmaktadır. Zaten sel ve heyelan bölgesi olan alanda böylesi olumsuzluklar yaşanırken çalışmaların devam ettirilmesi doğru mudur? Devam ettirilme gerekçesi nedir?
19- Bölge ile ilgili zemin etüdü çalışmaları kim ya da kimler tarafından yapılmaktadır?
20- HES ve benzeri projelerin denetlenmesi yapılmakta mıdır? Yapılıyor ise kim ya da hangi kurumlar tarafından bu denetleme yapılmaktadır?
21- 2013 yılı öncesi ve sonrasında bölge ile ilgili Trabzon Afet Müdürlüğü ve DSİ'ne yapılan başvuru ve verilen dilekçelerden Bakanlığınızın bilgisi var mıdır? Varsa ne gibi bir işlem ya da yaptırım yapılmıştır ya da yapılacaktır? Bölge halkı ve ilgililer tarafından belirtilen kurumlara iletilen belgelerin akıbeti nedir?