Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Aydın, kafe ve restoranların açık olması ve kalabalıkların oluşmasının virüsün bulaşması için güzel ortamlar olduğunu söyledi. Prof. Dr. Faruk Aydın, “HES kodu, semptomatik bir hastalık geçirmeyip, hastaneye başvuru yapılmadığı ve herhangi bir testin size yapılmadığı anlamına gelmektedir. Oysa ‘süper bulaştırıcılar’ dediğimiz insanlar zaten asemptomatikler ve virüsü taşıdıkları halde kendileri hasta olmuyor ve virüsü her yere taşıyor. HES kodu ile bunları ayıramayacağımıza göre, bununla yapacağımız ayırım yeterli bir destek vermeyecektir” dedi.
Koronavirüs risk haritasında 'çok yüksek riskli' iller arasında 'kırmızı' renkle yer alan Trabzon'da yeme içme hizmeti sunan mekanlar uzun bir sürenin ardından yeniden faaliyete geçti. Sadece paket servis hizmeti veren mekanlar, Hayat Eve Sığar (HES) kodu sorgulaması yaparak yüzde elli kapasiteyle müşteri kabul etmeye başladı. Ancak uzmanlar alınan tedbirleri ve HES kodu sorgulamasının yetersiz kalacağını savundu.
KTÜ Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Aydın, son yayınlanan haritada Türkiye’de mavi kategoride yalnızca Şırnak ilinin kaldığını söyleyerek, Türkiye’nin büyük kısmının ‘çok yüksek riskli’ kategorisine geçtiğini söyledi. Pandemiyi önlemek adına uygulanan tedbirlerin yetersiz kaldığını belirten Prof. Dr. Aydın, “Alınan kısıtlamaların bu salgını durdurmaya zayıf kalacağını düşünüyorum. Çünkü virüs bizden daha becerikli ve artık daha kolay bulaşıyor. Aldığımız bu önlemler virüsün daha fazla yayılabilmesine neden olabilecek altyapıya sahip olduğunu da gösteriyor. Kafe ve restoranların açık olması ve kalabalıkların oluşması virüsün bulaşması için güzel ortamlar. O nedenle güncel olarak virüs yayılımının yani vaka pozitifliğinin gün gün hatta saat saat olarak izlenmesi, durum kötüye gidiyorsa yeni kısıtlamalar gelmesi gerektiğini düşünüyorum” dedi.
‘HES KODUNU BAZI YERLER DENETLEMİYOR’
Yüzde 50 kapasiteyle yeniden hizmet vermeye başlayan kafe-restoran gibi mekanların virüsü bulaştırmak için uygun ortamlar olduğuna değinen Prof. Dr. Aydın, “Kafe ve restoranlarda HES kodu ile girme zorunluluğu var ancak bazı yerlerde bunun denetlenmediğini duyduk. Ayrıca yeterli bir önlem olmadığını da söylemek istiyorum. HES kodu, semptomatik bir hastalık geçirmeyip, hastaneye başvuru yapılmadığı ve herhangi bir testin size yapılmadığı anlamına gelmektedir. Oysa ‘süper bulaştırıcılar’ dediğimiz insanlar zaten asemptomatikler ve virüsü taşıdıkları halde kendileri hasta olmuyor ve virüsü her yere taşıyor. HES kodu ile bunları ayıramayacağımıza göre, bununla yapacağımız ayırım yeterli bir destek vermeyecektir. Karadeniz bölgesinde yüksek olan sayıların artık ülkede de buraya ulaşmış olması nedeniyle alınan önlemlerin virüsün önüne geçebilecek yeterli güce sahip olmadığını düşünüyorum. O nedenle gün gün saat saat sayıları izlemek ve gerekirse akut kararlar alıp virüsün önüne geçebilmek lazım” diye konuştu.
‘COVİD19’DAN İKİ KUZENİMİ KAYBETTİM’
Covid-19 nedeniyle Türkiye’de 32 bine yakın kişinin yaşamını yitirdiğini söyleyen Prof. Dr. Aydın, "Bunların içinde maalesef benim de 2 kuzenim var. Birini 6 gün önce kaybetmiştim. Diğer kuzenimin defin işlemini geçtiğimiz pazar günü yaptık. Ateş düştüğü yeri yakıyor. Bu ölümlerin kime, ne zaman ve nasıl geleceğini bilmiyoruz. O nedenle önlemlerin alınması ve kurallara uyulmasını istiyoruz. Daha fazla ölümler olmadan, daha fazla eve ateş düşmeden pandemiyle mücadeleyi yüksek bir oranla başarmamız gerekiyor” dedi.
‘MEKANLAR GECE 11’E KADAR AÇIK OLSUN’
Kent sakini Metin Uzun, "Kafeterya ve restoranların yüzde 50 olarak açılması güzel oldu, tamamen açmadılar. Bana göre, yüzde 50 olsun ve gece saat 11’e kadar açık olsun. Akşam 7 olunca kapatıyorlar” dedi. Uzun, "Yaz mevsiminde Bodrum’daydım ve orada mekanların yüzde 100’ü açıktı. Muğla, İzmir, Alaçatı’dan o kadar da çok hastalık çıkmadı. Çok da turist vardı. Burada mekanda 20 masa varsa, 10 tanesi çalışsın, 10 tanesi boş kalsın. Ramazan ayında düşer ama sonrasında mekanların yüzde 100 açılması lazım. Açılmazsa perişan olurlar. Avrupa da böyle, sadece Türkiye değil” diye konuştu.
‘HES KODUNDAN BULUNMAMAK İÇİN İNTERNETİ KAPATIYORLAR’
Sema Ölmez ise, "Özledik ama evde kalmamız bence daha iyiydi. İşverenler için iyi oldu aslında. Hiç kimse iş yapamıyordu, sadece paket servisle çalışıyorlardı ama bence bizim için iyi olmadı. Trabzon zaten riskli bölgede. Ramazan ayında zaten kapatacaklar. 15 günlüğüne açıyorlar ama bu virüs yine yayılacak, sonra yine kapatacaklar” ifadelerini kullandı.