Trabzon'da heyelan korkusu

Trabzon’un Maçka İlçesi'ne bağlı Esiroğlu Mahallesi’nde bir süre önce ortaya çıkan heyelan riski nedeniyle evlerinde derin çatlaklar ve arazilerinde yarılmalar görülen yöre sakinleri korku ve endişe içerisinde. Raporlara göre çok ciddi heyelan tehlikesi bulunan Işıklar Mevkii'ndeki bazı evler tahliye edildi, çok sayıda evin de heyelan tehdidi altında bulunduğu belirlendi. Bölge sakinleri, yaşananlara rağmen olaya sahip çıkılmamasından, yardım edilmemesinden ve mağduriyetlerinin giderilmemesinden yakındı.

Esiroğlu Mahallesi Işıklar Mevkii'nde oturan yaklaşık 300 kişi, son 1 yılda evlerinde oluşan çatlaklar nedeniyle heyelan korkusuyla yaşıyor. Mahallenin yer aldığı yamacın arka kısmında, Galyan Deresi üzerine inşa edilen Atasu Barajı’nın yapımı sonrasında bölgede yeni su kaynaklarının ortaya çıktığını, ardından çevredeki evlerde çatlaklar oluştuğunu dile getirenler, heyelan riski nedeniyle mağdur oldukların belirterek dert yandı.

GECELERİ ‘ÇAT ÇAT’ DİYE SESLER GELİYOR

Aysel Demirci, yaklaşık 50 yıldır Esiroğlu'nda oturduğunu  ilk kez heyelan riski ve korkusuyla karşı karşıya kaldıklarını anlatırken şöyle dedi:

"Evimizde 7-8 ay içinde çatlaklar oluştu. Bunun sebebi de baraj. Evin yanısıra bahçedeki toprakta da yarılmalar oluştu. Bazen geceleri, ‘çat çat’ diye sesler geliyor. ‘Risk var, durmayın’ diyorlar ama ne yapalım? Gidecek başka yerimiz yok ki."


HERKES TEHLİKEDE VE BEKLEMEDE

Bölgede her yağış sonrası korkuya kapıldıklarını  ifade eden mahalle sakinlerinden Selda Bak da, şöyle konuştu:

"Esiroğlu; çok eski bir yerleşim bölgesi. Bu riski son 1 yılda fark ettik. Evlerimizin etrafında çatlaklar oluşmasıyla tehlikenin farkında olduk. Bazı toprak alanlarda da derin çatlaklar var. Herkes tehlikede ve korku dolu bir bekleyiş içerisinde. Bazı kurumlar tehlikeyi görmüyor. AFAD ekipleri geldi, bazı evlere ‘Çıkın’ denildi. ‘Çıkın’ diyorsunuz ama insanlara bir yer gösterilmedi ki. Git demek kolay. Bu kadar insan nereye gidecek? Arkamızda kocaman bir baraj var ve biz o barajın çok aşağısında kalıyoruz. Konunun iyice incelenmesini ve belirlenecek sonuca göre hareket edilmesini istiyoruz. Her yağmur yağdığında yüreğim ağzıma geliyor, ‘Acaba yukarısı aşağıya gelecek mi?’ diye korkuyorum."

"ÇOK AMA ÇOK KORKUYORUZ"

Yöre sakinlerinden Ayten Bak da, heyelan riskinin baraj inşaatı sonrasında başladığını belirterek şunları söyledi:

"Baraj yapıldı, sıkıntılar ortaya çıktı. Çok ama çok korkuyoruz. Evlerde yatmaya korkuyoruz. Lütfen bir çare bulsunlar. Her yere başvurduk ama net bir cevap vermediler. Yağmur yağınca uyandığımda, ‘Allah’ım çok şükür. Bu akşamı geçirdik, sabaha çıktık’ diye dua ediyorum. Bir de kışın kar yağdığını düşünürsek ne yapacağız?"


KÖYDEKİLER KORKU VE ENDİŞE İÇİNDE

Bazı yetkililerin köyün komple kaydığını söylediğini anlatan eski muhtar Hasan Bak ise, “Bütün evlerde çatlaklar var. Baraj su tuttu ve tüneller yapıldı. Sonrasında da yaklaşık bir yıldır köyümüzde çok büyük bir hareketlenme oldu. Tehlike riskine ilişkin birçok rapor var. Yetkililer geldi, inceledi ama bir çözüm bulunmadı. Çok mağdur durumdayız. Bir akşam evi terk ettik ama sonra yine geldik. Ne yapalım? Bu yerler, bu evler bizim. ‘Köy komple kayıyor’ diyenler bize hiçbir şey vermiyor. Bütün köy korku ve endişe içerisinde"  diyerek yardım edilmesini istedi.

Esiroğlu Mahallesi Muhtarı Temel Aydın da, aşırı çatlaklar oluşan 4 ev için 'oturulamaz' yönünde rapor düzenlendiğini hatırlatarak şöyle konuştu:

"Gerekli yerlere başvurduk. İnceleme ve araştırmalar sonrasında bölgede sondaj yapılması yönünde tavsiye kararı çıktı. Ancak, bu güne kadar bu yönde bir çalışma olmadı. AFAD tarafından düzenlenen raporda, ‘4 evde kesinlikle oturulamaz, 57 hanede oturulması sakıncalıdır’ denildi. Vatandaş mağdur. Yağmur yağdığında  gerçekten çok korkuyoruz. Yetkililere sesleniyorum; mahallemizin kurtarılması için ne yapılması gerekiyorsa yapalım ve bu işe bir çözüm bulalım."


AFAD RAPORUNDA

İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü'nün, 7 Haziran'da hazırlattığı jeolojik etüt raporunda, bölgenin heyelan sahası üzerinde yer aldığı vurgulandı, 4 binanın ağır hasarlı, 57 konutun ise heyelanın etkilendiği belirtildi. Bu konutlarda oturanların, 'afetzede' olarak nitelendirildiği raporda, "Heyelanın aktif hale gelmesinde Atasu Barajı etkisinin olup olmadığı araştırıldıktan sonra 7269 Sayılı Afetler Kanunu kapsamında ağır hasarlı binaların nakil edilmesi ve heyelan aktivitesinin azaltmaya yönelik önlemlerin alınması ile ilgili çalışmalara başlanması gerekmektedir. İnceleme alanında yer alan 4 binanın ikamet edilemeyecek kadar ağır hasarlı olduğu saptandı. Heyelanda etkilenmesi muhtemel 57 konutta da ikamet edilmemesi gerekmektedir" diye uyarılarda bulunuldu.

TMMOB’DAN HEYELAN TEHLİKESİ UYARISI

Esiroğlu'ndaki gelişmelerr üzerine harekete geçen Türk Mühendisler ve Mimarlar Odası (TMMOB) Trabzon İl Koordinasyon Kurulu da, bölgede heyelan riski ile ilgili çalışmasını tamamladı. Jeoloji, Jeofizik, Harita ve Kadastro, Çevre ve İnşaat Mühendisleri Odaları’nın teknik destek verdiği çalışma sonucu hazırlanan ve çarpıcı sonuçlar ve önemli uyarıların yer aldığı raporda şu ifadelere yer verildi:


"Heyelan riski taşıyan arazide birçok alanda 1 metreye varan kayma, çökme ve akma şeklinde toprak hareketleri görülmektedir. Bu hareketlerin sonucu olarak yerleşim yerlerinde çeşitli ölçekteki beton zemin ve duvarlarda açılmalar, çökmeler, kırıklar, istinat duvarlarında şişmeler ve yarıklar ve ayrıca üst kotlardan kopan kaya parçaları takip edilmektedir. Yoğun yağış ile birlikte harekete geçmesi muhtemel kaya blokları tespit edilmiştir. MTA kayıtlarına göre bölge, eski bir heyelan kütlesi üzerinde yer almaktadır."

Baraj gölünden heyelan riski taşıyan bölgeye su sızıntısı olabileceği belirtilen açıklamada, "Riskli bölgenin yaklaşık 1.5 – 2 kilometre güneyinde bulunan Atasu Baraj alanı ortalama 310 metre, heyelan bölgesi ise yaklaşık 270 metre rakımdadır. Bölgenin jeolojik yapısı göz önünde bulundurulduğunda baraj rezervuar alanından heyelan bölgesine doğru su sızıntısının olabileceğine ve bu durumun heyelanı tetikleyebileceğine yönelik ciddi kuşku taşınmaktadır. Çeşitli tarihlerde sızıntı takip edilmekle birlikte bu sızıntının barajdan kaynaklanıp kaynaklanmadığı bir dizi çalışma ile kesin olarak tespit edilmelidir" denilerek bölgenin çok ciddi heyelan tehlikesi taşıdığı vurgulandı, tehlikenin risklere dönüşmemesi için bölgede daha detaylı ölçümlerin yapılarak önlemlerin ivedilikle hayata geçirilmesi gerektiğine işaret edildi.