Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Orman Entomolojisi ve Koruma Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mahmut Eroğlu, ilk 15-20 dakika veya yarım saat içinde haber alınması ve müdahale edilmesi durumunda orman yangınlarını söndürme şansının çok yüksek olduğunu, vatandaşların erken ihbar konusunda duyarlı davranması gerektiğini belirtti.
Prof. Dr. Eroğlu, orman yangınının en yaygın iki çeşidinden biri olan örtü yangınlarının enerjisi ve şiddetinin daha düşük, dolayısıyla ağaçlara zarar verme olasılığının daha az olduğunu söyledi.
Yangınların oluşabilmesi için gereken temel bileşenlere değinen Eroğlu, bunların yanıcı madde, yanmayı sağlayacak hava ve oksijen ile yangını başlatacak ve sürdürecek alevin sağlayacağı tutuşma sıcaklığı olduğunu anlattı.
Yanıcı madde için iki kritik özellik bulunduğunu dile getiren Eroğlu, "Bunlardan biri nem içeriğidir. Yanmanın meydana gelebilmesi için nem içeriğinin çok düşük olması lazım. Bir de yanmayı destekleyebilecek sıcaklığın olması lazım. Bölgedeki son yangında ve önceki yangında da bu koşulların tam oluştuğunu görüyoruz. Yani gün içinde kuvvetli bir sıcaklık, geceleyin devam eden güneyli rüzgar ve aynı sıcaklığın devam ediyor olması." ifadelerini kullandı.
"Rüzgar yangını sürekli körükler"
Eroğlu, rüzgarın yangını körüklediğine işaret ederek, "Yangının ilerlemesiyle doğrudan doğruya sadece yanıcı maddenin nemi ve ortam sıcaklığı birlikte yeterli olmaz, aynı zamanda sürekli yangına bol oksijen gelmesi lazım. Rüzgar da bu ödevi görür, yangına sürekli taze oksijen taşır ve yangın çok büyük hızla ilerler." diye konuştu.
Yangının sadece yakarak ilerlemediğini belirten Eroğlu, "Yangın sırasında yanan küçük dal parçaları, ağaç kabukları, bazen de yapraklar havada yanar halde uçuşur. Bir hortuma kapılırlar, o rüzgarın hızıyla beraber duman içerisinde uçuşur ve ileri noktalara taşınırlar. Düştükleri yerlerde hala yanıyorlarsa yeni bir yangın meydana getirirler. Dolayısıyla yangın, normal yakarak ilerlediği hızdan çok daha hızlı şekilde ve çok farklı noktalara sıçrar." değerlendirmesinde bulundu.
Eroğlu, orman yangınlarında ilk müdahalenin önemli olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:
"İlk 15-20 dakika veya yarım saat içerisinde haber alınır ve müdahale edilirse yangını söndürme şansı çok yüksektir. Çünkü yangına doğrudan ve çok sınırlı alanda müdahale ediyoruz. Yangına, henüz alev boyutunun ve yaydığı ısının, enerjinin çok yüksek olmadığı bir anda, doğrudan doğruya müdahalenin olabildiği koşullarda müdahale ederiz ve yangını hızlı şekilde söndürebiliriz."
"Vatandaşların bilinçli ve duyarlı davranması önemli"
Yangın tehlikelerinin iyi bilinmesi gerektiğine dikkati çeken Eroğlu, "İnsanlar ellerindeki çer çöp gibi yanıcı maddeyi bir şekilde tarladan, fındık bahçesinden temizlemek için en uygun koşulların olduğunu görüyorlar ve o anda onları yakmaya çalışıyorlar. Ama arkasından özellikle çok kuvvetli bir rüzgarla, fındık bahçesinden veya bir başka yerden kolaylıkla ormana sıçrayabiliyor ve önü alınmaz yahut söndürülemez yangınlara dönüşebiliyor." dedi.
Bu konuda vatandaşların bilinçli davranması gerektiğini vurgulayan Eroğlu, yangının fark edildiği anda hemen ilgili yerlere bildirilmesi gerektiğini söyledi.
Eroğlu, "Yangınları gözetlemek için Orman Genel Müdürlüğü geniş bir ağa sahip. Farklı teknikleri kullanarak gözetleme yapıyor ama vatandaşın ihbarı da çok önemli. ALO 177, bu konuda çok büyük yararları görülen bir haberleşme uyarı sistemidir. Onun için halkımızın bu konuda duyarlı davranması, erken haber vermenin bu tür vahim sonuçların önüne geçmenin yegane yolu olduğunu mutlaka bilmesi gerekir." diye konuştu.
Bölgede son birkaç gündür çıkan yangınlarla ilgili ilerleyen süreçlerde rapor hazırlayacaklarını belirten Eroğlu, orman yangınlarının bu boyuta ulaşmaması için önerileri de bu raporda toplayacaklarını sözlerine ekledi.