Adalet Bakanlığı’nın yargısal süreçlerde suç mağduru çocuk ve kadınların ikincil örselenmesinin önüne geçilmesi amacıyla başlattığı Adli Görüşme Odaları (AGO) projesi Trabzon Adliyesi’nde uygulanmaya başlandı. Projenin hayata geçmesiyle birlikte çocukların resim çizerek vakit geçirdiği odalarda hakim ve savcı karşısına çıkarılmadan psikologlar eşliğinde ifade ve beyanlarına başvuruluyor.
Adalet Bakanlığı Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Başkanlığı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2 Mart’ta açıklanan İnsan Hakları Eylem Planı kapsamında, özellikle çocuklar ve şiddet mağduru kadınların adli süreçte ve sonrasında haklarının daha etkin korunmasına yönelik projeyi hayata geçirdi. Adalet Bakanı Abdulhamit Gül imzasıyla yayımlanan genelge ile Türkiye genelinde, adliyelerde Adli Görüşme Odaları (AGO) kurulmaya başlandı. Türkiye genelinde uygulanmaya başlanan ve sayıları 114’ü bulan Adli Görüşme Odaları, Trabzon Adliyesi’nde de hizmet vermeye başladı.
Özel ortamlarda ifade
Adli Görüşme Odaları’nda, fail ile yüz yüze gelmesinde sakınca bulunduğu değerlendirilerek görüşme yapılan, öncelikli olarak mağdur, tanık ve suça sürüklenen çocukların, cinsel suç ve aile içi şiddet suçu mağdurları ile diğer kırılgan gruba mensup mağdurların uzman psikolog, pedagog veya sosyal çalışmacı tarafından özel ortamlarda ifade ve beyanlarının alınması sağlanıyor. Cumhuriyet savcısı, hâkim veya avukat tarafından sorulması istenen sorular, çocuk veya mağdurun yaşı, gelişimi ve bireysel özellikleri dikkate alınarak yöneltiliyor.
Mağdur veya suça sürüklenen çocuklar, bir yandan resim çizip bir yandan oyuncaklarla vakit geçirirken, bir yandan da hâkim, savcı veya avukatın sorularını cevaplandırıyorlar.
Trabzon Adliyesi’nde kurulan Adli Görüşme Odaları’nda Adli Destek Görevlisi olarak görev yapan Psikolog Emine Çayabatmaz, konuya ilişkin açıklamasında AGO’nun 3 bölümden oluşan özel odalar olduğunu belirtti. Çayabatmaz, AGO odalarını, ifadeye girmeden önce beklenilen “bekleme odası”, ifadenin alındığı ve görüşmenin yapıldığı “görüşme odası” ve herhangi bir sistem arızasına karşı kurulan “gözlem odası” olarak tanımladı.
Stres ve negatif faktörler en aza iniyor
Mağdur ifadelerinin hassas şekilde dikkat edilmesi gereken ifadeler olduğunu söyleyen Çayabatmaz, “Çocuk veya yetişkin, kırılgan gruba dahil olan mağdurlar, yani AGO’da ifadesi alınması gereken mağdurlar geldiklerinde onların incinmiş olduklarını biliyoruz. Mahkemede hâkimlerin bulundukları ortamlarda oradaki çocuklar aleyhine olabilecek negatif ve stres yapan faktörleri en aza indirebilmek için bu odalar kuruldu. Orada baş başa olduğumuz için çocuklarda, mağdurlarda bir rahatlık söz konusu. Dikkat ettiğimiz hususlar, ikinci bir örselenme yaşamamaları. Sorduğumuz soruların içeriğine ve travmatize etmemeye çok dikkat ediyoruz” diye konuştu.
Adli Destek Hizmetleri’nin kuruluş amacından bahseden Çayabatmaz, “Kırılgan bir grup var. Bu gruba dahil olan bireyler toplumun diğer kesimlerine göre haklarını savunma konusunda daha az başarılılar. Güçlü bir insanın adalete ulaşması daha kolayken kırılgan gruba dahil insanlar belki güçsüzlükleri nedeniyle daha zor ulaşıyorlar. Bu insanlara destek olmak amacıyla kuruldu” dedi.
İç dünyalarını resimlerle yansıtıyorlar
Çocukların, AGO’larda ifade ve beyanlarını verecekleri sırada beklerken çizdikleri resimlere de değinen Çayabatmaz şunları söyledi:
“Bazen uzun süreler beklenebiliyor. Resimler, çocukların boş kalmalarını, sıkılmalarını engellemek, iç dünyalarını yansıtabilecekleri, içlerinden gelen genel şeyleri çizmelerini istediğimiz resimler. Çok fazla sözel bir anlatımı olmuyor. Burada beklerken zaman geçirmek için yapıyorlar.”
Avni Aker’i çizmiş “Şampiyon Trabzonspor” yazmış
Öte yandan, çocukların beklerken çizdikleri ve Adli Görüşme Odaları’nın duvarlarına asılan resimlerde çocukların yetenekleri de ön plana çıkıyor. Resimlerden birinde, Trabzonspor’a yıllarca ev sahipliği yapan ve daha sonra Millet Bahçesi’ne dönüştürülen Avni Aker Stadyumu’nun çizildiği ve resmin üzerine “Şampiyon Trabzonspor. Bordo Mavi canımız. Sönmez dumanımız” yazması dikkat çekiyor.