Yeni Kazak edebiyatının temelini atan Abay Kunanbayoğlu'nun Türkiye'deki 6'ncı büstü, Trabzon'da düzenlenen törenle açıldı.
Vali Ustaoğlu, Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Edebiyat Fakültesi önünde düzenlenen törende, Abay'ın, Kazakistan'ın en büyük şairi ve ozanı olduğunu, o bölgedeki halkın duygularına tercümanlık ettiğini söyledi.
Toplumların değişmesinde, dönüşmesinde şairler, edebiyatçılar ve yazarların önemli yeri olduğunu vurgulayan Ustaoğlu, onların toplumlara tercümanlık ettiklerini, gelişim değişim ve dönüşümde büyük katkılar sağladıklarını ifade etti.
Ustaoğlu, onların dudaklarından dökülen her bir mısranın dönüşüme, değişime, ilerlemeye imza attığının altını çizerek, bu anlamda da Kazakistan'ın halk ozanı Abay'ın toplumun sesi olduğunu aktardı.
Kendi dönemi ve koşulları içerisinde Kazak toplumunun değişiminde ve dönüşümünde itici güç ve moral olmuş, adeta onların dirilişinin destanını yazan çok önemli halk ozanı Abay Kunanbayoğlu'nun heykelinin, Karadeniz'in en köklü üniversitesinin bahçesinde yer almasından mutluluk duyduğunu dile getiren Ustaoğlu, emeği geçen herkese teşekkür etti.
"Kazaklar içinde en büyük şair tabii ki Abay'dır"
Kazakistan'ın Ankara Büyükelçisi Abzal Saparbekuly, dostlarının da bulunduğu Trabzon'un kendisi için önemine değindi.
Trabzonluların güzel, önemli özellikleri bulunduğunu ifade eden Saparbekuly, "Bugün de Sayın Valimizle otururken, Trabzonluların bir diğer özelliğini de tanımış olduk, her yer Trabzon'muş. Ben İstanbul'dayken hissediyordum her yerin Trabzon olduğunu. İnşallah sadece Türkiye'de değil, bütün Türk dünyasında her yer Trabzon olur. O da Trabzonluları seven dostların, hem yerli olsun hem yabancı olsun, onların katkılarıyla olacaktır." dedi.
Saparbekuly, etkinliğin önemine işaret ederek, "Halkları birbirine birleştiren sadece onların geçmişi, tarihi, dili, dini değil, aynı anda o halkları temsil eden büyük şahsiyetlerdir. Bu büyük şahsiyetlerin içinde bilim ve sanat adamlarının, şairlerin, devlet adamlarının rolü, önemi çok büyüktür. Bu anlamda biz Abay'ı sadece Kazaklar içinde değil, tüm Türk dünyasında ve dünyada tanıtmak istiyoruz. Çünkü Abay'ın sahip çıktığı değerler, tüm insanlık adına bir değerdir." diye konuştu.
Abay'ın, "Bir halk, bir halktan hiçbir zaman üstün değildir" dediğine dikkati çeken Saparbekuly, şunları kaydetti:
"Bir halkın diğer halktan üstünlüğü, onun insanlık değerinde, çalışkanlığında, emeğinde ve gösterdiği o değerlerdedir. Abay, Kazakların zor bir tarihi döneminde yaşamış. O dönemde Kazaklar Çarlık Rusya'nın altında bir taraftan sömürgecilik, bir taraftan da aydınlanma eksikliği yaşıyor ve Abay kendi halkını acımasız bir şekilde eleştirse bile, asıl hedefi Kazak halkının aydınlanması, çalışkan olmasıdır. Diğer bir önemli özelliği de Abay, bir din aydınıdır. Dinin doğru okutulması o dönemde çok önemli. Dinin bir akılla, rasyoneliteyle, sevgi ve saygıyla okutulması gerektiğini de anlatıyor. Abay'ın diğer bir özelliği de onun büyük bir şair olması. Kazaklar içinde en büyük şair tabii ki Abay'dır. Çünkü Abay, kendi şiirlerinde daha önceki bulunan 4-5 makama ilaveten 5 yeni makam getirmiş."
Saparbekuly, Abay'ın tercüman ve bestekarlık özelliklerini de anlatarak, "Onun, o dönemki çok nadir olan besteleri hala Kazak halkının içerisinde 7'den 70'e herkes tarafından söylenmektedir. Abay, bir filozoftur kendi içinde, Abay bir düşünürdür. Bu açıdan Abay'ın değerinin gerçek anlamda Türk dünyasında da Türkiye'de de tanınacağına inanıyorum. Özellikle bu güzel eğitim merkezinde, KTÜ'de bu resme gelip baktığında gençlerimiz Abay'ın kim olduğunu araştırıp öğrenecektir." dedi.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'in de bir süre önceki konuşmasında Abay'ın önemine dikkat çektiğini belirten Büyükelçi, şöyle devam etti:
"Biz dünyada ekonomik, siyasi ve askeri olarak güçlü olabiliriz ama bizi, dünyanın diğer halklarından özelliğimizi artıran kendi milli kimliğimizdir, kültürümüzdür. Dünya da zaten bu milli kimlik, kültür ile beraber zengin oluyor. Yoksa hepimiz tek tip insan olursak, dünyanın halklar arasında pek de değeri kalmaz. Onun için bugünkü etkinliğin yapılmasında katkısı olan tüm dostlarımıza canı gönülden teşekkür ediyorum."
Saparbekuly, büstü yapan heykeltraş Murat Mansurov'a teşekkür ederek, "Biz, Abay ile ilgili Türkiye'de toplam 5 anıt diktik, bu da altıncısı. Abay okulları açıldı, Abay caddeleri açıldı. TÜRKSOY teşkilatımızla beraber Abay Yılı'nın açılışını yaptık. Birçok konferans ve özel dergiler ilan edildi. Abay ile ilgili belgeseller, filmler çekildi. İnşallah Abay'ın önündeki borcumuzu bir şekilde ödeyebildik diye umut ediyorum. Abay'ın ruhu şad olsun, onun bıraktığı miras gençlerimize örnek olsun." dedi.
AK Parti Trabzon Milletvekili Bahar Ayvazoğlu ise Kazakların ünlü şairinin anıtının Trabzon'un değeri KTÜ'nün kampüsünde yükselmesinin kendileri için bir gurur vesilesi olduğunu söyledi.
Abay'ın eserlerinde Allah ve insan sevgisi ile adaletten bahsettiğine dikkati çeken Ayvazoğlu, Abay'ın bu perspektifte dile getirdiği, kaleminden dökülen sözleriyle ölümsüzleştiğinin altını çizdi.
Konuşmaların ardından Abay Kunanbayoğlu'nun büstü, Vali Ustaoğlu, Büyükelçisi Saparbekuly, Milletvekili Ayvazoğlu, Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Atilla Ataman, Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) Genel Sekreteri Düsen Kaseinov, KTÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Halil İbrahim Okumuş, Trabzon Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Hasan Karal, Türk Dünyası Mühendisler ve Mimarlar Birliği Trabzon Şubesi Başkanı Sayim Adanur tarafından kurdele kesilerek açıldı.