Doğu Karadeniz'de, deniz suyu sıcaklığında son yıllarda yaşanan artış, başta hamsi olmak üzere birçok balık türünü olumsuz etkilerken, balıkçıların denize attıkları ağlardan kopan ve 'hayalet ağ' olarak tabir edilen ağlar da deniz ekosisteminin geleceğini tehdit ediyor.
Dipte risk oluşturup, balık popülasyonunu olumsuz etkileyen 'hayalet ağların’ önüne geçilmesi için aralarında Türkiye, Romanya, Bulgaristan ve Gürcistan'daki üniversiteler, harekete geçerek, ortaklaşa proje hazırladı. AB destekli ‘Karadeniz'i Sessiz Katillerden Koruyalım’ adlı sınır ötesi iş birliği projesi kapsamında, bilim insanları ve akademisyenler çalışma başlattı.
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Deniz Bilimleri Fakültesi'nin proje ortağı olduğu, liderliğini Romanya'nın üstlendiği proje kapsamında, seçilmiş kıyı alanlarda hayalet ağların varlığının tespiti, haritalanması ve 8 ton ağın denizden geri toplanması ya da geri dönüştürülmesi hedefleniyor.
DENİZDEN TOPLANACAK
KTÜ'lü proje koordinatörü Prof. Dr. Coşkun Erüz, 18 ay sürecek, 480 bin avro bütçeli projeye ilişkin, "Bu projemizin amacı Karadeniz'de bulunan ıskarta ağ olarak adlandırılan denizde bırakılmış, terk edilmiş ya da bir şekilde denize gitmiş olan balıkçılık ağları ve ekipmanların denizde bulundukları sürece canlılara zarar veren, öldürmeye devam eden bu ıskarta ağ dediğimiz ağların denizden uzaklaştırılması. Projemiz 18 aylık bir proje. Projenin liderliğini Romanya yürütüyor.
Türkiye ayağını KTÜ Deniz Bilimleri Fakültesi olarak biz yürütüyoruz. Aynı şekilde Bulgaristan ve Gürcistan'da da ortağı bulunuyor. 18 aylık sürede proje kapsamında öncelikle 8 ton civarında denize atılmış, terk edilmiş ağın denizden toplanması planlanıyor” dedi.
İŞ BİRLİĞİ YAPARAK YÜRÜTECEĞİZ
Deniz dibinde kalan ağların, deniz canlılarının ölümlerine yol açtığını kaydeden Prof. Dr. Erüz, “Bu ağlar denizde kaldığı sürece istem dışı olarak balık avlamaya devam ediyor. Yüzyılı bulan sürede öldürmeye devam ediyor.
Dolayısıyla projemizin adı da 'Karadeniz'i Sessiz Katillerden Kurtaralım' şekilde koyduk. Çünkü bu kontrol ve istem dışı ağlar sürekli öldürmeye devam ediyorlar. Amaç Karadeniz'i bu istem dışı atılan ya da terk edilen ağlardan kurtarmak.
Çünkü bunların boyları yüzlerce metreye, tonlarca ağırlıkta ve Karadeniz'in dibini komple kapatabiliyor. Bunlar gerçekten deniz ekosistemi için çok büyük bir tehlike oluşturuyor. Bunu azaltmayı hedefliyoruz. Tabii ki sonlandırma ve mevcutların denizden toplanması, yeni ağların terk edilmemesi için de balıkçılarla ve ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte iş birliği yaparak çalışmayı yürüteceğiz.
Halkı da bu konuda bilgilendireceğiz. Kamuoyu çalışmaları yapılacak, bu atıkların nerelerde olduğuna dair haritalama ve geri dönüşüm çalışmaları yapılacak. Halkla birlikte bunların geri nasıl kazandırılacağı çalışmaları yapılacak. Amaç Karadeniz'i kirlilikten azaltmak, kurtarmak” diye konuştu.
BALIKLAR TAKILARAK ÖLÜYOR
Terk edilmiş ağların, balıklar için tuzak olduğuna da dikkat çeken Prof. Dr. Erüz, “Balıklar bu ağlara takılarak ölüyor. Bu ağlar genelde balığı yakalamak amacıyla kullanılmıştır. Solungaçlarına takılan ağlar ya da balığı çevreleyerek içine girdiğinde balık çıkamayıp yakalandığı bir tür tuzak bunlar.
Denizin dibine veya denizin içinde bulunduklarında da yine o tuzak görevlerini görmeye devam ediyorlar” ifadelerinde bulundu.