Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Gürdal Yılmaz, AIDS hastalığının Türkiye ve dünya için önemli bir sağlık sorunu olduğunu belirtti. HIV ile enfekte olmuş milyonlarca kişinin mücadele ettiğini vurgulayan Yılmaz, hastalığın bulaş yolları ve tedavi süreçleri hakkında detaylı açıklamalarda bulundu.
“Dünyada 79,3 Milyon Kişi HIV ile Enfekte Oldu”
Prof. Dr. Gürdal Yılmaz, AIDS ile ilgili küresel ve yerel istatistikleri paylaşarak, hastalığın ciddiyetine dikkat çekti:
“2021 yılı raporuna göre, HIV epidemisinin başlangıcından bu yana dünyada 79,3 milyon kişi HIV ile enfekte oldu. AIDS ile ilişkili hastalıklar nedeniyle 36,3 milyon kişi hayatını kaybetti. Ülkemizde ise 1985 yılından 7 Kasım 2024 tarihine kadar 45 bin 835 HIV pozitif kişi ve 2 bin 438 AIDS vakası bildirilmiştir. Bu vakaların yüzde 81,8’i erkek, yüzde 18,2’si kadın ve yüzde 16,1’i yabancı uyruklu kişilerden oluşmaktadır.”
Yılmaz, Türkiye’deki vakaların en fazla 25-29 ve 30-34 yaş gruplarında görüldüğünü belirtti.
HIV ve AIDS Vakalarında Artış Gözleniyor
Prof. Dr. Yılmaz, HIV ve AIDS vakalarındaki artış trendine dikkat çekti:
“2020 yılında HIV pozitif kişi sayısı 3 bin 137 iken, bu sayı 2023 yılında 6 bin 185’e yükseldi. 2024 yılında ise 1 Ocak-7 Kasım tarihleri arasında toplam 1.567 vaka bildirildi. Bu vakaların yüzde 84,6’sı erkek, yüzde 15,4’ü kadın ve yüzde 10,5’i yabancı uyrukludur. Yıllar içinde hastalık trendinde artış izlenmektedir.”
HIV’in Bulaş Yolları
HIV’in bulaş yolları hakkında bilgi veren Yılmaz, şu noktalara dikkat çekti:
Korunmasız cinsel ilişki: HIV’in en yaygın bulaş yolu korunmasız cinsel ilişki ile gerçekleşmektedir.
Kontrolsüz kan ve organ nakli: Enfekte kan, kan ürünleri ve organ/doku nakli bulaş riskini artırır.
Enjektör ve iğne paylaşımı: Damar içi madde kullanan bireylerde ortak enjektör kullanımı bulaşa neden olabilir.
Anneden bebeğe bulaş: Tedaviye erişemeyen gebelerde HIV, doğum sırasında ya da emzirme yoluyla bebeğe bulaşabilir.
Yılmaz, HIV’in sosyal davranışlarla bulaşmadığını vurguladı:
“HIV, öpüşmek, sarılmak, aynı çatal bıçağı kullanmak gibi sosyal ilişkilerle bulaşmaz.”
AIDS ile Mücadelede Tedavinin Önemi
HIV’in tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu belirten Yılmaz, şu bilgileri paylaştı:
“HIV, mevcut ilaçlarla kontrol altına alınabilir ve düzenli tedavi sayesinde AIDS gelişimi önlenebilir. AIDS, bağışıklığın zayıflamasına bağlı olarak fırsatçı enfeksiyonlar ve kanser türlerine yol açabilir.
Bu nedenle HIV ile yaşayan bireylerin düzenli olarak hekim kontrolünde olması ve tedavilerini aksatmaması hayati önem taşır. Tedavi maliyetleri devlet tarafından karşılanmaktadır.”