Geçtiğimiz yıl açılan Kültür ve Turizm Bakanlığı Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Özel İpekyolu Müzesi’nin kuruluş hikâyesi birbirinden ilginç rastlantılarla dolu. 7. Uluslararası Sanat Günleri kapsamında düzenlenen söyleşide müzede koleksiyonun oluşumu, eserlerin hikâyeleri ve önemi konuları ele alındı. Karatay Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haşim Karpuz ‘un konuk olarak katıldığı söyleşide dünyanın en gizemli İpekyolu Ticaret yolunu denizle buluşturan Trabzon’da müzenin açılmasının büyük bir değer olduğunu dile getirdi. Müzede 13. ve 18. Yüzyıldan büyük çoğunluğu Kur’an-ı Kerim, Fıkıh Kitapları, Icazetname, Risaleler, gibi çesitli kaplardan olusan El Yazmaları, Hat Levhaları yanında Madeni Eserler, Gümüş ve Islemeli Hokka ve Divitlerden oluşan, Trabzon ve çevresindeki tarihi eski eserler koleksiyonunu koruma altına alındığını söyledi.
TRABZONDA ÜRETİLEN ALTIN VARAKLI, TEZHİPLİ EL YAZMASI KURANI KERİMLER ZENGİN BİR KOLLEKSİYON
Eserlerin paha biçilmez değerde olduklarını dile getiren Prof. Dr. Karpuz, tırnak içinde söylüyorum bizim ülkemizde müze uzmanlarımızda Yunan, Roma hayranlığı bulunmakta, birçok şehrimizde bu bunun böyle olduğunu ifade ederek, “O bakımdan müzeciliğimizde kendi el sanatlarımıza ait koleksiyonları çok yetersizdir. Trabzon’da açılan özel İpekyolu müzesinde ki eserlerin birçoğu, Selçuklu, Osmanlı, Türk ve İslam eserlerinin en zengin örnekleridir.” şeklinde konuştu.
İSTANBULA SATILMAKTAN SON ANDA KURTARILDI
Mimar Bekir Gerçek, Trabzonlu hat sanatçısı Coşkun Kulaksızoğlu’nun büyük bir özveri göstererek kaybolmakta olan tarihi yakaladığını ve koleksiyonu oluşturduğunu ifade etti. Kulaksızoğlu’nun Kentsel dönüşüm kapsamında evinin yıkılması sürecinde yaşadığı zor günlerde çare olarak koleksiyonunu satmayı planladığını anımsattı. Trabzon dışına satılmakta olan koleksiyonun son anda imdadına Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası’nın yetiştiğine dikkat çekti.
BÖLGENİN TARİHİ ESERLERİNİN DIŞARIYA GİTMESİNE TRABZON’UN GÖNLÜ RAZI OLMADI
Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı M.Suat Hacısalihoğlu “Trabzon’un Hafızası” olarak tanımladığı koleksiyonun şehir dışına satılarak çıkarılmasına gönüllerinin razı olmadığını, oda yönetim kurulu, meclis üyeleri, hayırsever iş adamları, Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin maddi ve manevi katkılarıyla müzeye dönüştüğünü aktardı. Katkıda bulunanların isimlerinin müzenin girişinde yer aldığını söyledi.
HAT SANATCISININ MÜTHİŞ ÇABASI
Koleksiyoncu Coşkun Kulaksızoğlu koleksiyon da bulunan eserleri toplarken yaşadığı ilginç anları söyleşide dile getirdi. Osmanlı İmparatorluğu’nun Trabzon Eyaletinin dünyada tek olan gümüş mührünün bir kuyumcuda son anda fark ederek satın aldığını belirterek, “Eyalet var, onunda bu şehirde bir belgesi yok. Kuyumcuya uğramasaydım veya on beş dakika daha geç girseydim, eyalet mührü eritilmek üzere dökümhaneye gönderilecekti. Eriyip yüzük olacaktı.. El yazmaları var.. Mesela bir tane kuranı kerim var burada. Kenarları kesikti. Ne yaptın buna, ‘Yahu gece tütün buldum, kâğıt bulamadım, sigara sardım’ Son gelen bozuk, cahil bir neslin elinden aldım” dedi. Her bir eserin ayrı bir kurtarılma öyküsü olduğunu, her birini evladı gibi baktığını ifada eden Kulaksızoğlu bugün bu eserlerden oluşturulan Kültür ve Turizm Bakanlığı Özel Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası İpekyolu Müzesi’ni sık sık ziyaret ettiğini aktardı.
İPEKYOLU MÜZESİNDE HANĞİ ESERLER VAR?
Trabzon İpekyolu Müzesinde sergilenen eserlerin bazıları şöyle; dünyadaki tek Trabzon Eyalet Meclisi Gümüş Mührü (1867), Altın varaklı orijinal el yazmalı Kur’an (18.yy), Altın tezhipli, orijinal ciltli minyatür dua kitabı (18.yy), Fatih Sultan Mehmet’in Hocası Molla Hüsrev tarafından 15. yüzyılda yazılan Dürer isimli kitap, Selçuklu dönemine ait ejder saplı akik mühür (13.yy), İmzalı Gümüş Divit (18.yy), Yıldız Porselen yapımı Tuğralı Hokka gibi birçok önemli 136 parça eser yer alıyor.