Trabzon Ticaret ve Sanayi Odasının (TTSO) müteahhitlerin yer aldığı 21. Meslek Komitesinden meclis üyesi Aytaç Aydoğan, sektörün talepleri ve çözüm önerileriyle ilgili görüşlerini paylaştı.
"FİYAT FARKI VE SÜRE UZATIMINDA DÜZELTME YAPILMASINI TALEP EDİYORUZ"
İnşaat sektörünün yerleşim alanlarının genişlemesine ve gelişmesine katkıda bulunduğunu, ekonominin diğer sektörleriyle olan güçlü bağları nedeniyle istihdam ve gelir artışları yaratıp, kalkınmayı ve ekonomik büyümeyi teşvik ettiğini ifade eden TTSO Meclis Üyesi Aytaç Aydoğan sözlerini şöyle sürdürdü:
"Sektördeki bazı sorunlarımızı ve çözüm önerilerimizi belirtmek istiyorum. Bunlardan ilki fiyat farkı ve süre uzatımı sorunudur. Bu konuda odamız aracılığıyla hükümet yetkililerine iletilen taleplerimiz neticesinde 28 Aralık 2023 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan maddeye göre yapım işlerine ek fiyat farkı ve süre uzatımı verilmiştir. Bu maddeye göre ek fiyat farkı ihalesi 01 Mart 2023 tarihinden önce olan işler için uygulanacaktır. Bu tarih ve sonrasında yapılan ihaleler kapsam dışında kalmaktadır. Fiyat farkı kapsamına giren işlerin 01 Ocak 2024 – 31 Aralık 2024 tarihleri arasında gerçekleştirilen kısımları için ek fiyat farkı verilecektir. Bu düzenleme, kamuya iş yapan firmalarımızın mağduriyetini kısmen gidermişse de eksik kalmıştır. 02 Mart 2023 tarihinden itibaren ihalesi yapılan işler için de fiyat farkı kararnamesi ve tasfiye hakkının getirilmesi hususu üyelerimizden bizlere gelen talepler arasındadır. Çünkü sözleşmedeki fiyat farkı artış oranları yani enflasyon rakamları malzemedeki ve işçilikteki gerçek fiyat artış oranlarıyla uyuşmamaktadır."
"BETON FİYATLARININ PAHALI OLMASI MALİYETİ ETKİLİYOR"
Aytaç Aydoğan, temel inşaat malzemelerindeki fahiş fiyat artışlarının da sektörü olumsuz etkileyen konuların başında geldiğini vurgulayarak, "Özellikle beton fiyatlarında bölgedeki en pahalı fiyatların Trabzon'da olması üyelerimizi olumsuz etkilemektedir. Diğer illere göre beton fiyatımız 400 TL daha fazladır. Tabii ki maliyet fiyatları il bazında farklılık göstermektedir. Ama bu fiyatlar da 400 TL'yi bulan farkın oluşmasını gerektirmez. Buradan çimento ve hazır beton üreticileri sektörüne sesleniyorum; yeni zamların makul seviyede olmasını, maliyet artışlarınızı gerçek oranlarda fiyatlarınıza yansıtmanızı talep ediyoruz. Haksız fiyat artışlarını incelemesi için Rekabet Kurumunu göreve davet ediyorum" diye konuştu.
"İŞÇİ, USTA VE ARA ELEMANA ULAŞMA SIKINTISI YAŞIYORUZ"
TTSO Meclis Üyesi Aytaç Aydoğan, sektörde özellikle son 1 yıldır nitelikli işgücü bulamama sorunu yaşadığını belirterek, "Bu sorun sektörle iş birliği içerisinde çözülmeli. Kısa vadede sektör çalışanlarının yurt dışına çıkışı kısıtlanmalı, yurt dışından geçici işgücü temin edilmeli, orta ve uzun vadede meslek okulları teşvik edilmelidir" dedi.
Aydoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bina inşaatlarının vergilendirilmesi konusunda da bazı taleplerimiz var. Vergilendirilme yıllara sarih yapıldığından, vergilendirme döneminin adil ve şeffaf bir şekilde gerçekleşmesi için geçmiş inşaat maliyetleri vergilendirme dönemine güncellenerek tahakkuk edilmelidir. Yani enflasyon muhasebesi mutlaka uygulanmalıdır."
"KONUT FİYATLARINI DÜŞÜRECEK TEK KALEM ARSA MALİYETLERİNİN AZALTILMASIDIR"
Konut maliyetleri inşaat malzemesi artışına bağlı artarken fiyatları düşürecek tek kalemin arsa maliyetlerinin düşürülmesi olduğunu vurgulayan Aydoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu konuda Büyükşehir Belediyemizin kentsel dönüşüm planlamaları yaparak vatandaşla müteahhitleri bir araya getirmesi ve teşvik düzenlemelerini uygulaması gerekmektedir. Ayrıca Güney Çevre yolu hızlı bir biçimde hayata geçirilmelidir. Böylece şehir güneye doğru büyüyerek yeni imar alanları kazandırılmalıdır."
"SATICI VE ALICININ FİNANSMANA ERİŞİM PROBLEMİ SEKTÖRÜ OLUMSUZ ETKİLEMEKTEDİR"
Müteahhitler ve konut üreticileri için finansmana erişim sorunu yeni inşaat işlerine başlanmasını en çok sınırlayan unsur olmaya devam etmektedir. Finansman sorunu birkaç nedene bağlı olarak yaşanmaktadır. Öncelikle inşaat sektörü tüm diğer sektörler gibi liranın değer kaybı ve faizlerdeki artıştan olumsuz etkilendi ve işletme sermayesi ihtiyacı arttı. Satışlar tarafındaki yavaşlama ise nakit akışını zorlamaktadır. Bankacılık sektörü ise yeni kredi kullandırmada isteksiz davranmaktadır. Ayrıca artan ticari kredi faiz oranları ile kredi kullanma olanağı da giderek azalmaktadır. Piyasalarda ödeme sıkışıklıkları ve vadelerin uzaması da finansman ihtiyaçlarını artırmaktadır. Ayrıca banka faizlerinin yüksek olması nedeniyle mevduat sahiplerinin yatırımlarını bankalara yönlendirmesi üretimi, işsizliği ve satış adetlerini olumsuz etkilemektedir. TÜİK verilerine göre Türkiye genelinde konut satışları ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17,8 azalarak 80 bin 308 adet oldu. Konut satışının en çok düştüğü büyük şehirler sıralamasında Trabzon 3. sırada yer aldı. 2023'ün aralık ayında 1265 konut satışı yapılan Trabzon'da satış sayısı Ocak 2024'te yüzde 54,8 düşerek 571 konut olarak gerçekleşti. Bu veriler ışığında daralan konut sektöründeki canlanmayı artırmak için hükümet yetkililerinden konut kredisi kampanyası talep etmekteyiz. Bu hem üretimi artıracak hem de piyasadaki ödeme akışını hızlandıracaktır."