Onlar, sulanan gözler ve akan burunla karşılamak zorundalar güzel havaları çünkü. Peki, yok mu çiçek kokusunu içine çekebilmenin yolları?
İlkbaharın gelişini hepimiz aynı keyifle karşılayamıyoruz ne yazık ki... Bahar ayları bazılarımız için alerjik hastalıkları da beraberinde getiriyor. Bu durumun bir numaralı sorumlusu polenler, yani çiçek tozları. Bahar alerjisi kendisini burun akıntısı, sürekli hapşırık, sulanmış gözler, kaşınan ve kabaran cilt, öksürük, nefes tıkanıklığı ve göğüs hırıltısı olarak belli ediyor. Memorial SuadiyeTıp Merkezi, Göğüs Hastalıkları Bölümü'nden Uz. Dr. İlkay Keskinel, alerjiyi; "Zararlı olarak kabul edilmeyen çevresel etkenlere karşı vücudun aşırı tepkisi" olarak tanımlıyor. Duyarlı kişilerde alerjik reaksiyonlara sebep olan maddelere 'alerjen' deniyor. Genetik eğilimi olan kişilerde çevresel faktörlerin etkisiyle de ortaya çıkabiliyor.
Polen alerjisi
Polenler baharda rüzgârla yayılarak oldukça geniş bir çevreyi etkiliyor. Aslında bu çiçek tozları, bitkilerin erkek tohumları. Genellikle, renkli, kokulu çiçeklerin büyük polenleri, bitkilerin cezbedici özellikleri nedeniyle böceklerle taşınıyorlar. Havaya yayılmadıklarından alerjiye neden olmaları çok olası değil. Ama küçük polenler, rüzgârla taşındıklarından, bitkiden kilometrelerce uzaktaki kişide bile alerjiye neden olabiliyorlar. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, en çok alerjiye neden olan polenler arasında; kızılağaç, fındık, zeytin, kavak, çayır otu, pelin, arpa, buğday, yulaf ve çavdar polenlerinin olduğunu söylüyor. Ağaç polenleri daha çok şubat-mayıs, ot polenleri mayıs-haziran aylarında, yabani ot polenleriyse yaz ortasından sonbahara dek yakınmalara neden oluyor. Sabah saatlerinde havadaki polen miktarı genellikle daha fazla. Yağmurlu günlerde havada uçuşan polen miktarı azaldığından polen alerjisi olan kişiler rahat ediyor. Sıcak ve rüzgârlı günlerdeyse polen yayılımı artıyor.
Çapraz alerjiye dikkat!
Bazı kişilerde polen alerjisi vardı. Bu kişiler hassasiyetleri olan bitkilerle aynı aileden olan bitkilere karşı da reaksiyon gösterebilirler. Buna çapraz alerji denir. Örneği; Huş ağacı polenine alerjisi olan kişiler, elma, armut, havuç, kereviz ve domates yediklerinde dudaklarında ve damaklarında kaşıntı olur.
Saman nezlesi
Polenler, saman nezlesi (alerjik nezle) belirtilerini tetikleyebilir. Alerjik nezlesi olan bazı hastalar, mikrobik bir solunum yolu enfeksiyonu geçirdiklerini düşünebilirler. Şikâyetin 1-2 hafta sürmesi durumunda, kişinin mutlaka bir doktora başvurması gerekir. Saman nezlesinden korunmada ilk adım, hastanın hangi polene karşı alerjisinin olduğunun saptanmasıdır. Bunun için, hızlı ve kolay uygulanan deri testlerinden, kimi zaman da kan testlerinden yararlanılır. Alerji yapan etken saptandığında, kişi bundan olabildiğince uzaklaşmalıdır. Tedavide alerji önleyici ilaçlardan da yararlanılır. Uygun kişilerde aşı tedavisi de belirtilerin giderilmesine yardımcı olabilir
Baharda astım
Astım, akciğerlerimiz içindeki hava yollarının, yani bronşlarımızın, çeşitli uyaranların etkisiyle yaygın olarak daralmasıyla ortaya çıkan kronik bir hastalık. Astımın ortaya çıkmasında hem kalıtsal hem de çevresel faktörlerin rolü var. Astımın pek çok türü var; ancak temel olarak iki önemli çeşidi biliniyor; alerjik astım ve alerjik olmayan astım
Nefes darlığı, hava açlığı, öksürük, balgam çıkarma, göğüste tıkanma hissi gibi belirtilerle seyreden astım, fazla alerjenin (ev akarları, evcil hayvanlar, polenler, küfler, gibi) olması. Bu duyarlılık, alerjik deri testleri ya da kanda IgE ölçümü ile gösterilebiliyor. Alerjik astım, genellikle, ilk belirtilerini çocukluk döneminde veriyor. Hastada veya ailesinde; alerjik nezle, egzama, ilaç alerjisi, besin alerjisi ve diğer alerjik hastalıklara çok sık rastlanıyor. Alerjik astım, ilaç ve aşı tedavisine çok iyi cevap veriyor. Bu hastaların tedavilerinde kullanılan uçların, bahar aylarında yeniden düzenlenmesi gerekebilir.
Gül nezlesi diye bilinen hastalığa gül polenleri değil, aynı mevsimde atmosfere salınan ağaç ve çayır polenleri yol açar. Kavak, huş ağacı, kızıl meşe, kızıl ağaç, fındık, servi, kayın, söğüt, ıhlamur, zeytin, kara ağaç, çınar gibi ağaç polenleri ile çayır salkım otu, tatlı ilkbahar otu gibi çayır polenleri; yapışkan otu, akkazayağı ve kuzu kulağı gibi yabani ot polenleri ve arpa, buğday, yulaf, çavdar ve mısır gibi hububat polenleri, alerji yaratma potansiyelleri yüksek polenlerdir.