Son dönemde tekrar yükselişe geçen et fiyatlarını düşürebilmek için Et ve Süt Kurumu (ESK), besicilere çağrı yaparak karkas etin kilosuna 15.6 lira vereceğini açıkladı.
Tarım Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklama:
"Büyük ve küçükbaş hayvan sayısında son yıllarda meydana gelen artış, ülkemiz iç piyasasının et ihtiyacını rahatlıkla karşılayacak durumdadır. 13 Ağustos 2013 tarihi itibariyle açıklanan TÜİK rakamlarına göre kırmızı et üretimi; bu yılın ilk altı aylık döneminde 421 bin ton olarak gerçekleştirilmiştir. Artış oranı yüzde 19' dur. Bu yılın sonunda kırmızı et üretiminin 1 milyon tona ulaşması beklenmektedir. Mevcut duruma göre et fiyatlarının artmasını gerektirecek herhangi bir durum söz konusu değildir. Genç besi hayvan sayısı bu yıl geçen yıla göre yüzde 44 artış göstererek 2 milyon 400 bine ulaşmıştır. Bu rakam da ülkemizin besi hayvan ihtiyacının iki katından fazladır.
ESK besiciye erken kesim primi ve nakliye farkı verecek, ayrıca satın alma bedellerinin yüzde 50'sini de nakit olarak ödeyecek. Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Genel Başkanı Bülent Tunç, Et ve Süt Kurumu’nun et fiyatlarına müdahale etmesinin piyasaları kısa süreliğine sakinleştireceğini, uzun süreli sonuç almak için Türkiye’ye besilik hayvanların gelmesi gerektiğini söyledi.
KIRMIZI ETE "EŞİK FİYAT MÜDAHALESİ"
Kırmızı et fiyatlarındaki artışın önüne geçmek ve Kurum ile sözleşme yapan besicilerin mağduriyetini önlemek için ESK, karkas et satın alma fiyatına erken kesim primi ve nakliye farkı ödeme uygulamasını hayata geçirme kararı aldı. Buna göre, 15 Ekim 2013 tarihine kadar ESK'ye kesim yaptıran sözleşmeli besici, bir kilogram karkas et için net 15,60 lira alacak. Kurum, ayrıca besiciye satın alma bedellerinin yüzde 50'sini ödeyerek nakit ihtiyaçlarını da giderecek. Böylece ESK, piyasaya kısa sürede taze karkas et, donmuş karkas et ve şarküteri ürünleri sunacak ve karkas etin belirlenen eşik fiyatla tüketiciye ulaşmasını sağlayacak.
6 TON ET PİYASAYA VERİLECEK
Ulusal Kırmızı Et Konseyi Başkanı Ahmet Yücesan, ramazan öncesi14,50 lira olan karkas et fiyatının şimdilerde 17 liraya çıktığını söyledi. Kıyma fiyatının 23, kuşbaşı etin 24 liraya kasapta satıldığını hatırlatan Yücesan, ithalat seçeneği öncesi çözümün Türkiye içinde bulunmasına gerektiğine işaret etti. Bakanlığın bir haftalık süreç içinde, piyasadaki hareketliliği düşürmek için, çeşitli tedbirler aldığını aktaran Yücesan anılan tedbirler arasında, Et ve Süt Kurumu’nun (ESK) depolarındaki 6 ton etin piyasa verilmesi olduğunu da aktardı. Karkas et fiyatının 17 liranın altında düşmemesi durumunda ithalata gidilebileceğine işaret eden Yücesan, kasaplık hayvan ithalatı yapılabileceğine işaret etti. Yücesan, ‘ithalat lobisi’ iddialarına ilişkin ise “bu işte çıkar bekleyenler de var” yorumu yaptı.
Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Genel Başkanı Bülent Tunç, Et ve Süt Kurumu’nun et fiyatlarına müdahale etmesinin piyasaları kısa süreliğine sakinleştireceğini, uzun süreli sonuç almak için Türkiye’ye besilik hayvanların gelmesi gerektiğini söyledi. Bülent Tunç, "Et ve Süt Kurumu nereye kadar piyasaya karkas et sürecek. Bu geçici bir önlem bunun önlemini üretimle aşabiliriz." dedi. Et ve Süt Kurumu'nun artık müdahale kurumu olduğunu vurgulayan Tunç, kurumun gerekli gördüğü yerde et fiyatlarına müdahale edeceğini daha önceden duyurduğunu anımsattı.
Piyasaya karkas et sürerek fiyatlardaki aşırı yükselmeyi kısa süreliğine önleyeceğine işaret eden Tunç, "Bizim asıl sıkıntımız besilik dananın ülkemizde olmaması. İşletmeciler ellerindeki malları satınca yerine koyacak malı olmadığı için piyasaya mal vermiyor. Hal böyle olunca fiyatlar fırlıyor." diye konuştu.
‘KESİMHANELER HAYVAN BULAMIYOR’
Etçi Et Yönetim Kurulu Başkanı Emin Arslan ise, besilik dana ithalatı için iznin kısa sürede çıkması gerektiği görüşünde. Karkas et fiyatının 17 lirayı bulduğuna işaret eden Arslan, ke
6 AYLIK ÜRETİM 213 BİN TON
Türkiye'nin toplam kırmızı et üretimi, bu yılın ikinci döneminde bir önceki döneme göre yüzde 2,1 oranında artarak 212 bin 885 ton oldu.
Söz konusu dönemde 187 bin 587 ton sığır eti, 21 bin 959 ton koyun eti üretildi. Söz konusu dönemde, kırmızı et üretiminin 187 bin 587 tonunu sığır eti, 21 bin 959 tonunu koyun eti, 3 bin 278 tonunu keçi eti, 61 tonunu manda eti oluşturdu.
simhanelerin, hayvan bulamadığını iddia etti. “Ahırlar boş” diyen Arslan “Hayvan belli başlı büyük çiftliklerin elinde. Köylünün elinde hayvan yok. TÜİK’in de bakanlığında hayvan sayıları ile ilgili istatistikleri yanıltıcı. 76 milyonluk nüfusa ve 34 milyon turiste et yetiştiremiyoruz. Besilik dana ithalatına kısa sürede izin verilmezse 6 ay sonrası durum daha felaket olur. Evet ithalat için dışarı dövizimiz çıkıyor. Her yıl 2 milyar doları oyuncağa, 5 milyar lirayı cep telefonuna veriyoruz. Ama temel gıda ürünü için verdiğimiz para gündeme geliyor” dedi.
‘İTHALAT LOBİSİ DEVREDE’
Türkiye Et, Süt, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) Yönetim Kulu Başkanı Murat Yörük, kırmızı et fiyatlarındaki artışın ithalat lobisinin baskısından kaynaklandığını söyledi. Murat Yörük, “Et ithalatı lobisini oluşturan etkenlerden bir tanesi de geçtiğimiz dönemde vakıflar ihaleleri tamamlanmış ve bu ihalelerin sonucunda da şu anda firmalar Kars’ta, Erzurum’da hayvan toplama işlemi yapmaktadır. Keza fiyatların yükselmesi kurban öncesi ciddi bir fiyat lobisini harekete geçirecektir sanki bunun sonucunda da piyasada ette bir kriz var, ihtiyaç var gibi, gösterilmektedir. Bunun arkasında mutlak surette durmak ve bu lobileri daha fazla bu işi ele almasını engellemek gerekmektedir.” diye konuştu.
İthalatın yüzde 34’lerden yüzde 5’lere kadar düştüğünü belirten Yörük, bu sürecin devamı için kg başına verilen desteğin artırılması gerekliliğine vurgu yaptı. Canlı besinin bu süreçte arttığına işaret eden Yörük, canlı besinin fiyatlarını düşürme maksatlı çalışmalar yapılacağına dikkat çekti. Et ve Balık Kurumu depolarında karkas et olduğunu bildiklerini ve panik yapılmaması gerektiğini vurgulayan Yörük, bu sürecin iyi bir şekilde atlatılabileceğine değindi.
ASIL KRİZ EYLÜL’DEN İTİBAREN
Kahramanmaraş’ta besicilik yapan Eşref Şekerli, özellikle kredi ile hayvancılık işine giren çok sayıda kişinin zor durumda olduğunu söyledi. “Bu kadar desteğe rağmen bu sektör batıyorsa demek ki sorun başka yerde” diyen Şekerli açıklamasının devamında “Oturum problemin nerede olduğunu bulmak zorundayız. Avrupa bu sorunu nasıl çözmüş buralara bakabiliriz. Besici perişan, vatandaş et yiyemiyor… Bu kısırdöngü bir sorun oldu. Bakanın kendisi açıkladı 1 kilo etin besiciye maliyeti 16 lira. Rakam buyken Et ve Süt Kurumu’nun açıkladığı alım fiyatı 15,4 lira. Bu noktadan sonra konuşulacak bir şey de yok. “
İthalat lobisinin yeniden devrede olduğunu iddia eden Şekerli, “önümüzdeki Eylül ayında banka kredilerinin de ödemesi başlıyor. Asıl sorun bu süreçte ortaya çıkacak.” dedi.