Son peygamber Hazreti Muhammed'in doğum günü olan Mevlit Kandili, yarın (07.10.2022 Cuma) idrak edilecek.
Hazreti Muhammed'in dünyaya teşrifi dolayısıyla hicri takvime göre rebiülevvel ayının 12'nci günü idrak edilen Mevlit Kandili, İslam toplumlarında peygamber sevgisinin kültürel hayata yansıması olarak asırlardır kutlanıyor.
Sözlükte "doğum yeri ve zamanı" anlamına gelen mevlit, İslam kültüründe özellikle Hazreti Muhammed'in doğumunu, bu kapsamda yapılan törenleri ve yazılan eserleri ifade etmek için kullanılıyor.
Osmanlı, Memlük, Eyyubi ve Fatimi devletleri döneminde Hazreti Muhammed'in doğum gününün resmi törenlerle kutlanılmasının yanı sıra Türk ve Arap edebiyatında peygamber sevgisinin işlendiği eserler kaleme alındı.
Özellikle İslam toplumlarının büyük bir kısmında yoğun ilgi gören Süleyman Çelebi'nin "Vesiletü'n Necat (Kurtuluş Vesilesi)" adlı mesnevisi, besteli veya kendine has bir şekilde irticalen mevlit merasimlerinde okundu.
Diyanet İşleri Başkanlığı da bu yıl Mevlid-i Nebi Haftası kapsamında yurt içi ve yurt dışında çok sayıda etkinlik gerçekleştirecek.
"Hz. Muhammed, iman edenler için en iyi örnektir"
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Uzmanı Mehmet Kapukaya, Hz. Muhammed'in doğumunun bütün insanlık için rahmet olduğunu söyledi.
Hz. Muhammed'in doğumundan önce dünyada haksızlık, adaletsizlik ve zulüm olduğunu belirten Kapukaya, "İnsanlar adeta bu zulüm düzeninden bıkmışlardı. Aynı zamanda manevi anlamda da bir zulüm söz konusuydu." dedi.
İnsanların bir kurtarıcı beklediğini anımsatan Kapukaya, Hz. Muhammed'in dünyaya geleceği bilgisinin Hz. İsa tarafından da verildiğini ifade etti.
Hz. Muhammed'in aldığı vahiyle insanların hayatını değiştirdiğini vurgulayan Kapukaya, Allah'ın Hazreti Peygamberi bir şahit ve müjdeleyici olarak gönderdiğini dile getirdi.
Mevlit Kandili'nde oruç tutulabileceğini dile getiren Kapukaya, "Bu sene cuma gününü cumartesiye bağlayan gece kandil gecesi olduğu için oruç tutmak isteyenler o gece Mevlit Kandili'ni idrak ettikten sonra cumartesi gününü oruçla geçirmeleri gerekir. Sadece cuma gününü oruçlu geçirmek mekruhtur. Yani kandil için oruç tutanların cuma günü değil, cumartesi oruç tutmaları gerekir." bilgisini verdi.
Mevlit Kandili'ni idrak ederken Hz. Muhammed'in rehber ve yolu aydınlatan bir kandil olduğu bilincinde hareket etmek gerektiğinin altını çizen Kapukaya, "Hz. Muhammed, Allah'a ve ahiret gününe iman edenler için en iyi örnektir. Peygamber Efendimizi örnek alma noktasında kandil gecesinde yeniden tefekkür etmek gerekir." ifadelerini kullandı.
MEVLİD KANDİLİNİN ÖNEMİ VE ANLAMI
Mevlid; doğum zamanı, doğulan yer ve zaman anlamına gelmektedir. Peygamber Efendimiz (sav)’in doğduğu geceye Mevlid Gecesi denir. Bu gece aynı zamanda Rebiülevvel ayının onikinci gecesidir. Dünyanın her kesiminden Müslümanlar, her sene bu geceyi Mevlid Kandili olarak kutlamaktadır. İslam'da Hz Muhammed (sav)’in doğum günü farklı mezheplerde kutlanır. Sünniler Rebiülevvel ayının Onbirinci gecesini Onikinci'ye bağlayan geceyi, Şiiler ise 17. günü Mevlid günü ve 17'ye dönen geceyi de Mevlid Gecesi olarak adlandırırlar. Bu iki tarih arasındaki haftayı da Kutlu Doğum Haftası olarak ilan etmişlerdir. Peygamber Efendimiz (sav)’in doğumu tüm Müslüman Alemin de kutlu doğum haftası olarak adlandırılarak bir hafta kutlanılır. Bu hafta Müslümanların bayramıdır. Mevlid Kandili insanı insan yapan bütün güzelliklerin toplandığı rahmet elçisi Hz. Peygamberin (sav)’in doğumunu kutladığımız, onun bireysel ve toplumsal hayatımızı aydınlatan insanlık ve merhametini, insaf ve adaletini, sabır ve metanetini, kerem ve cömertliğini, insanlığa sunduğu değerleri anlayıp hayatımızı onun yüce ahlâkıyla güzelleştireceğimiz bir tazelenme haftasıdır.
Bu kutlu gecede her müslüman hiçbir şey yapmasa da ya da hiçbir şey bilmiyorsa da en azından peygamberimize salat ve selam getirerek ihya edebilir. Nitekim Kuranı Kerim’de ahzab suresi 56. ayet’te Yüce Allah buyuru ki:
Şüphesiz Allah ve melekleri Peygamber’e salât ediyorlar. Ey iman edenler! Siz de ona salât edin, selâm edin. evet ne kadar önemli olduğunu ayette görebiliyorsunuz.
MEVLİD KANDİLİ FAZİLETİ
Bu gece, Yüce Rabbimizin âlemlere rahmet olarak gönderdiği Peygamber Efendimiz Muhammed Mustafa’nın (sas) bir kez daha mevlidi şerifini idrak edeceğiz. Kandiller; ışıklarıyla sadece karanlık gecelerimizi değil, aynı zamanda manevî feyziyle de daralan gönüllerimizi aydınlatan, zihinlerimizi berraklaştıran gecelerdir.
Kandiller; öze dönüşün, Yüce Yaratanımıza yürekten yakarış ve yönelişin, günahlarla kirlenmeye yüz tutmuş gönüllerimizi arındırmanın, geçici olanla kalıcı olanı fark etmenin, kalp gözümüzü açıp gönül dünyamızı temizlemenin fırsatı olan, nefsin yanıltıcı arzu ve isteklerinden uzaklaşmanın imkânlarını sunan kutlu zaman dilimleridir.
İşte Mevlid Kandili de insanı insan yapan bütün güzelliklerin odaklandığı bir şahsiyet olan rahmet elçisi Hz. Peygamberin doğumunu kutladığımız, onun bireysel ve toplumsal hayatımızı aydınlatan insanlık ve merhametini, insaf ve adaletini, sabır ve metanetini, kerem ve cömertliğini, kısaca insanlığa sunduğu değerleri anlayıp hayatımızı onun yüce ahlâkıyla güzelleştireceğimiz bir tazelenme mevsimidir.
MEVLİD KANDİLİ'NDE NELER YAPILMALI?
Hz. Peygamber (s.a.s.), bazı mübarek gün ve gecelerin değerlendirilmesini tavsiye etmiştir (Tirmizî, Savm, 39). Ancak bu gün ve gecelere ait özel bir namaz veya ibadet şeklinden bahsetmemiştir. Bu bağlamda mübarek gün ve geceleri, bağışlanma ve hayatımıza çekidüzen vermek için fırsat anı olarak görmemiz gerekmektedir. Dolayısıyla müminler kandil gecelerinde, hayatlarının gidişatını gözden geçirmeli; hata ve günahları için tövbe etmeli, dua ederek, Kur’an-ı Kerim okuyup anlamaya çalışarak, kaza veya nafile namaz kılarak bu fırsatları değerlendirmelidirler.
Kandil gecelerinin gündüzlerinde yani geceyi takip eden ertesi günde oruç tutmak müstehaptır. Zira Hz. Peygamber (s.a.s.), “Şaban’ın ortasında (yani berat gecesinde) ibadet ediniz, gündüz oruç tutunuz. Allah o gece güneşin batmasıyla dünya semasında tecelli eder ve fecir doğana kadar, ‘Yok mu benden af isteyen onu affedeyim, yok mu benden rızık isteyen ona rızık vereyim, yok mu bir musibete uğrayan ona afiyet vereyim, yok mu isteyen…’ der.” (İbn Mâce, İkâmetü’s-Salat, 191) buyurmuştur.
MEVLİD KANDİLİ GECESİNDE NASIL İBADET EDİLMELİ?
1. Peygamber Efendimiz (sas)’e salât ü selâmlar getirilmeli; O’nun şefaatini ümit edip, ümmetinden olma şuuru tazelenmeli. Can ü gönülden, “Es-salatü ve’s-selamü aleyke ya Resûlellah” demeliyiz. Yada Allahümme salli ala seyyidina Muhammedin ve ala ali seyyidina Muhammed demeliyiz.
2. Bu kandil gecelerinin gündüzlerinde mümkün olduğunca oruç tutulmalı.
3. Kur’ân–ı Kerim okunmalı; okuyanlar dinlenmeli; uygun mekânlarda Kur’ân ziyafetleri verilmeli; Kelamullah’a olan sevgi, saygı ve bağlılık duyguları yenilenmeli, kuvvetlendirilmeli. Kur’an-ı Kerîm okumak veya dinlemek. Böyle mübarek bir gecede yapacağımız ibadetlerin en önemlisi: Kur’an-ı Kerim’i okumak, dinlemek ve anlamı üzerinde düşünmektir. Çünkü Kur’an-ı Kerîm Cenâb-ı Hakk’ın insanlığa son mesajıdır. O’nun iyi anlaşılması ve uygulanması halinde insanlık mutlu olacaktır.
4. Bol bol zikir, evrad ü ezkarda bulunulmalı.
5. Günahlara samimi olarak tevbe ve istiğfar edilmeli; idrak edilen geceyi son fırsat bilerek nedamet ve inabed de bulunulmalı. En azından bir tesbih “Estağfirullah” demeliyiz. Diğer kutlu zamanlar gibi Mevlid gecesi de, özümüze dönerek gaflet içinde geçen günlerimizi sorgulama, unutarak ve bilmeyerek işlediğimiz hatalara tevbe edip bağışlanma dileme, kendimizi ve irademizi yenileme zamanıdır.
6. Kaza, nafile namazlar kılınmalı; varsa o geceye ait nakledilen namazlar, onlar da ayrıca kılınabilir; kandil gecesi, özü itibariyle ibadet ve ibadette ihsan şuuruyla ihya edilmeli. Mümkünse vakit namazlarımızı camilerde kılmaya özen göstermeliyiz. Hem cami ve cemaat sevabından yararlanmalı hem de diğer Müslüman kardeşlerimizle bütünleşmeli, kandilini tebrik etmeliyiz.
7. Tefekkürde bulunulmalı; “Ben kimim, nereden geldim, nereye gidiyorum, Allah’ın benden istekleri nelerdir” gibi konular başta olmak üzere hayatî meselelerde derin düşüncelere girmeli.