Kuzey Irak'taki Pençe – Kilit operasyon bölgesinde, terör örgütü PKK'nın bir sızma girişimi sonucu önce 6, ardından 6 daha olmak üzere toplamda 12 askerin şehit olması, ülkeyi derin bir üzüntüye sürükledi. Bu acı haberin ardından, ülke genelinde milli yas ilan edilmesi gündeme geldi.
Bu durum, vatandaşlar arasında "Milli yas nedir?" sorusunu gündeme getirerek, milli yasın ne zaman ve hangi koşullarda ilan edildiği konusunda araştırmaların yapılmasına neden oldu.
MİLLİ YAS NEDİR?
Milli yas, bir ülkenin büyük bir kayıp veya acı yaşamasının ardından halkın ortak duygularını paylaştığı, birlik ve dayanışma gösterdiği bir dönemdir. Bu, genellikle ulusal bir felaket, önemli bir devlet adamının ölümü ya da büyük bir doğal afet gibi toplumu derinden etkileyen olaylar sonucu ilan edilir.
Milli yas döneminde, bayraklar yarıya indirilirken, resmi etkinlikler ve kamu faaliyetleri askıya alınır ya da ertelenir. Ayrıca, sosyal etkinlikler, eğlence programları ve spor müsabakaları gibi aktiviteler durdurulur. Bu süreçte toplumun farklı kesimleri ortak bir yas atmosferi içinde birleşir ve kayıpların anısına saygı gösterirler.
MİLLİ YAS İLAN EDİLİNCE NE OLUR?
Türkiye'de milli yas, devlet adamlarının vefatı ve büyük felaketlerde toplumun ortak acıyı paylaşması ve ulusal birliği pekiştirmesi anlamına gelir. Bu süreç, televizyon ve radyo programlarında yansıtılan içeriklerle desteklenir, ancak resmi tatil olarak ilan edilmez. Her ülkenin kendi hukukuna ve geleneklerine göre farklılık gösteren bu uygulama, Türkiye'de özellikle önemli devlet adamlarının vefatında ve büyük felaketlerde görülür.
Milli yas uygulaması Türkiye'de ilk olarak 1938'de Mustafa Kemal Atatürk'ün vefatıyla başlamış, ardından 1973'te İsmet İnönü ve 1993'te Turgut Özal'ın vefatları gibi önemli olaylarda devam etmiştir. Uluslararası olaylara da duyarlı bir yaklaşım sergileyen Türkiye, 2001 yılındaki 11 Eylül saldırıları sırasında da milli yas ilan etmiştir. Yurt içindeki büyük felaketlerde, örneğin 2014'teki Soma maden faciası ve 2023'teki Kahramanmaraş depremi sonrasında da milli yas ilan edilerek ülke genelinde birlik ve dayanışma gösterilmiştir.
Son zamanlarda, PKK terör örgütünün saldırıları sonucu şehit verilmesi durumunda milli yas ilan edilmesi yönünde görüşler ortaya çıkmıştır. Vatandaşlar, bu sürecin ne anlama geldiğini, neler olacağını ve geçmişte ne zamanlar milli yas ilan edildiğini araştırarak hem bilgi sahibi olma ihtiyacını hem de yaşanan acı karşısında ulusal birlik ve beraberlik duygusunu güçlendirme isteğini göstermektedirler.
Türkiye'de ilan edilen Milli Yaslar ne zaman?
Türkiye'de geçmişten bu güne ilan edilen Milli Yaslar şu şekilde:
1938 Atatürk’ün Vefatı
1973 İsmet İnönü’nün Vefatı
1989 Ayetullah Humeyni’nin Vefatı
1993 Turgut Özal’ın Vefatı
2001 İkiz Kuleler (11 Eylül) Saldırısı
2005 Papa II. Jean Paul’un Vefatı
2011 Japonya Tohoku Depremi Ve Tsunamisi
2012 Rauf Denktaş’ın Vefatı
2014 Soma Maden Faciası
2014 Filistin’deki Koruyucu Hat Operasyonu
2014 Pakistan’ın Peşaver Kentindeki Saldırı
2015 Kralı Abdullah bin Abdülaziz el Suud’un Vefatı
2015 Süleyman Demirel’in Vefatı
2015 Ankara Garı Saldırısı
2016 İstanbul Atatürk Havalimanı Saldırısı
2016 Dolmabahçe Polis Noktası Saldırısı
2017 Mısır’daki Sina Camii Saldırısı
2018 Gazze Sınır Protestoları
2023 Kahramanmaraş Depremi
2023 Gazze'de Sivil Hastane'ye karşı gerçekleştirilen İsrail'in bombalı saldırısı