Orucu bozan ve bozmayan haller

Din İşleri Yüksek Kuruluna göre, diş fırçalamak oruç bozmazken, diş macunu veya suyun boğaza kaçması halinde oruç bozuluyor.

AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, Din İşleri Yüksek Kurulu, ramazan ayı dolayısıyla oruç ibadetiyle ilgili genel bilgileri içeren bir yazı hazırladı.

Orucun öneminin, hikmet ve faydalarının anlatıldığı yazıda, ramazan orucunun ''akıllı, ergenlik çağına ulaşmış ve oruç tutmasına engel bir mazereti olmayan her Müslümana farz olduğu'' vurgulandı.

İslam Dini'nin kişileri güçleri nispetinde sorumlu tuttuğu, güçlerini aşan, sıkıntıya yol açan durumlarda kolaylaştırıcı hükümler getirdiği ifade edilen yazıda, yolculuk, hastalık, hamilelik, çocuk emzirme ile zor ve meşakkatli işlerde çalışma durumlarında Müslümanlara bir takım kolaylıklar tanındığı belirtildi.

Yazıda, yolculuğun ramazanda oruç tutmamak için ruhsat olarak kabul edildiği kaydedilen metinde, yolculuk esnasında tutulmayan oruçların daha sonra kaza edilmesi gerektiği hatırlatıldı. Geceden oruca niyetlenip, gündüz yola çıkanların, dilerse orucunu bozabileceğine işaret edilen yazıda, ancak bu kişilerin oruçlarını tamamlamalarının daha uygun olacağına değinildi. Yazıda, devamlı olarak uzun yola giden kaptan ve sürücülerin de yolcu hükmünde olduğu belirtilirken, ''Ancak yolculuğu esnasında bir sıkıntı çekmeyenlerin oruç tutması daha faziletlidir'' denildi.

Oruç tuttuğu zaman, hastalığının artmasından veya uzamasından endişe eden kimse ile hastalığı sebebiyle oruç tutmakta zorlanan kişilerin ramazan ayında oruç tutmayıp, iyileştikten sonra bunları kaza etmelerine izin verildiği belirtilen yazıda, uzman bir hekim tarafından oruç tutması halinde hasta olacağı bildirilen kimsenin de hasta hükmünde olduğu kaydedildi.

Yazıda, sahurda, yemek yiyen kişinin ezan okunmuş olsun olmasın imsak vaktinin girmesiyle yemeye ve içmeye son vermesi gerektiği belirtilerek, Ramazan Bayramı'nın birinci gününde, Kurban Bayramı'nın 4. gününde ve cuma günleri oruç tutmanın mekruh olduğu vurgulandı.

Kaza oruçlarının aralıksız olarak tutulmasının şart olmadığı, ancak bu oruçların bir an önce tutulmasının uygun olduğuna dikkat çekilen yazıda, nafile oruçların da ''başlanan bir ibadetin tamamlanması'' gerekçesiyle kaza edilmesi gerektiği bildirildi.

Ramazanı karşılamak veya uğurlamak amacıyla oruç tutmanın dini bir dayanağı olmadığı kaydedilen yazıda, ancak, belirli günlerde oruç tutmayı adet haline getiren kişilerin, oruç tuttuğu günlerin bu günlere denk gelmesi halinde oruç tutmasında sakınca bulunmadığı belirtildi.

-AĞIR İŞLERDE ÇALIŞANLAR ORUÇLARINI KAZA EDEBİLİR-

Yazıda şu bilgilere yer veriliyor:

Hamile kadınların oruç tutmaları kendilerine veya çocuklarına zarar vermesi halinde, oruç tutmayabilirler. Kadınların sütünün kesilmesi ve çocuklarının zarar görebileceği durumlarda oruç tutmamayı tercih edebilirler.

Oruç tuttuğu takdirde sağlığına bir zarar gelmesinden korkan kimse, oruç tutmayabilir. Bu durumdakilerin, izinli olduğu günler veya uygun zamanlarda tutamadıkları oruçları kaza etmeleri gerekir.

Bir zorunluluk olarak, ağır işlerde çalışmak durumunda olan kişilerin oruçlu olarak çalışmaları halinde sağlıkları risk altında kalacaksa, ramazan ayında tutamadıkları oruçlarını uygun bir zamanda kaza eder. Oruç tutamayacak kadar yaşlı olan kimseler de oruç yerine fidye verebilir. İyileşme umudu olmayan hastalar için de aynı durum söz konusu.

İhtiyarlık ve şifa ümidi olmayan bir hastalık sebebiyle oruç tutamayan kimselerin, daha sonra kaza etmesi mümkün olmadığından oruç tutamadığı her güne karşılık bir fidye ödemesi gerekir. Yaşlılıktan ötürü oruç tutmaya gücü yetmeyen kişi, her gün için bir sadaka-i fıtır miktarı fidye verir.

-GUSÜL ABDESTİ ORUCU BOZMUYOR-

Ağız veya burundan su yutulmadıkça yıkanmakla veya gusül abdesti almakla oruç bozulmaz. Geceden cünup olarak imsak vaktine girmek oruca zarar vermediği gibi, oruçlu iken boy abdesti almak da orucu bozmaz.

Oruçlu iken rüyada ihtilam olmak orucu bozmadığı gibi, gusletmeyi geciktirerek cünup olarak sabahlamak da oruca bir zarar vermez. Ancak, zorunlu bir durum olmadıkça, hemen boy abdesti alınmalıdır.

Cünup olan kimsenin elini, ağzını yıkamadan yeyip içmesi uygun görülmemiştir. Ancak elini, ağzını yıkadıktan sonra, boy abdesti almadan sahur yemeği yemesinde bir sakınca yoktur.

Ramazan orucunun mazeretsiz olarak bozulması durumunda hem kefaret, hem de bozulan orucun kaza edilmesi gerekir. Orucun mazeretsiz olarak bozulması durumunda hem kefaret (2 kameri ay veya 60 gün ara vermeksizin oruç tutmak), hem de bozulan orucun kaza edilir. Diş fırçalamakla oruç bozulmaz, ancak diş macununun veya suyun boğaza kaçması halinde oruç bozulur. Orucun bozulma ihtimali dikkate alınarak, dişler imsaktan önce ve iftardan sonra fırçalanmalıdır.

Kişinin kendiliğinden kusması orucu bozmaz, ancak kendi isteği ve müdahalesiyle meydana gelen kusma, ağız dolusu ise oruç bozulur.

-SAĞLIK PROBLEMLERİ VE ORUÇ-

Sağlık problemleri çerçevesinde, astım hastalarının kullandıkları spreyler, göz ve burun damlaları, kalp hastalarının dil altı hapları ve fitil kullanmak orucu bozmuyor.

Endoskopi veya kolonoskopi yaptırmak, makat veya ferçten ultrason çektirmek ise orucu bozan haller arasında. Ancak söz konusu işlemlerde sindirim sistemine su, yağ ve benzeri gıda özelliği taşıyan bir madde girmemesi durumunda, endoskopi, kolonoskopi yaptırmak, makat veya ferçten ultrason çektirmek de orucu bozmayan tedaviler arasında sıralanıyor.

İdrar kanallarına giren cihazlar veya akıtılan ilaçlarla lokal anestezi orucu bozmazken, bölgesel ve genel anestezide serum verildiği için oruç bozuluyor.

Kulak zarının delik olması durumunda, kulak yıkattırılırken suyun mideye ulaşması halinde oruç bozuluyor, ancak kulağa damlatılan ilaç veya kulağın yıkattırılması orucu bozmuyor.

Lavman yaptırmak konusunda kalın bağırsaklarda su, glikoz ve bazı tuzlar emildiği için, gıda içeren sıvının bağırsaklara verilmesi veya orucu bozacak kadar su emilecek şekilde verilen suyun bağırsakta kalması durumunda oruç bozuluyor. Ancak, suyun bağırsaklara verilmesinden sonra bekletilmeyip bağırsakların hemen temizlenmesi durumunda, oruç bozulmuyor.

Gıda ve keyif verici olmayan enjeksiyonlar, yemek ve içmek anlamına gelmediklerinden orucu bozmayan tedaviler arasında sayılıyor. Ancak gıda veya keyif verici enjeksiyonlar orucu bozuyor. Hastaya serum veya kan verilmesinde de, aynı hüküm geçerli oluyor.

Hastaya herhangi bir sıvı maddesi verilmeden gerçekleştirilen hemodiyalizde oruç bozulmuyor, diğer diyaliz çeşitlerinde ise vücuda gıda içerikli sıvı verildiği için oruç bozuluyor.

Anjiyografi ve anjiyoplasti operasyonlarında, biyopside, kan aldırmada, akupunktur tedavilerinde, merhem ve yapıştırılan ilaçlı bant kullanımında oruç bozulmuyor.

Oruçlu bir kimsenin morfinli veya morfinsiz olarak dişlerini tedavi ettirmesi veya çektirmesi de orucu bozmayan hallerden biri. Ancak tedavi esnasında, kan veya tedavide kullanılan maddelerden herhangi birinin yutulması orucu bozuyor. Susuz da olsa ilaç kullanmak da orucu bozan durumlar arasında yer alıyor.

Din İşleri Yüksek Kuruluna göre, kadınlar regl hallerinde, oruç tutmaz. Oruçlu iken regl olan kadının orucu bozulmuş olduğundan yeyip içebilir.