Protokol ile fiyat farkından dolayı cazip hale gelen tütün ve tütün mamulleri kaçakçılığının en aza indirilmesi hedefleniyor. Türkiye'de ortalama 3 dolara satılan bir paket sigara, Suriye ve Irak'ta 1, İran'da 1,2 dolara satılıyor.
Türkiye ekonomisini yıllık 2 milyar liralık vergi kaybına uğratan kaçak sigaraya neşter vurmak için Dışişleri Bakanlığı da devreye giriyor. Tütün ve Tütün Mamulleri Kaçakçılığı ile Mücadele Eylem Planı kapsamında uluslararası anlaşma yöntemleri izlenecek. Dışişleri Bakanlığı, sigara kaçakçılığıyla mücadele kapsamında komşu ülkelerle bilgi değişimi, mal değişimi, gümrüklerde el koyma ve vergilendirme konularına ilişkin protokol imzalayacak. Maliye Bakanlığı'nın koordinasyonunda yürütülen çalışma için düğmeye basılırken, eylem planının yurtdışı ile yapılacak anlaşmalarını Dışişleri tek elden yürütecek. Hedef, düşük fiyat sebebiyle komşu ülkelerden Türkiye'ye giriş yapan kaçak sigarayı en aza indirebilmek. Mevcut yapıda komşu ülkeler ile geçmiş yıllarda yapılan protokoller de bulunuyor. Ancak Ekonomi Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile güvenlik güçleri farklı protokoller yaptığı için uygulamada birliktelik sağlanamıyor. Komşu ve çevre ülkelerden Türkiye'ye giriş yapan sigaraya ilişkin ticaret ve ürünün nasıl vergilendirileceğine ilişkin net bir tavır ortaya konulamıyor.
Komşu ülkelerden tütün ve tütün mamullerinin Türkiye'ye girişini önlemek amacıyla bilgi değişimi başta olmak üzere ticaretin vergilendirilmesine yönelik anlaşma sağlanacağını aktaran üst düzey bir ekonomi yetkilisi, "Mevcutta da protokoller var ancak bir kurumun yaptığından diğerinin haberi yok. Bu da kaçakçılıkla mücadeleyi sekteye uğratıyor. Şimdi uluslararası yükümlülükler ve protokoller tek elden Dışişleri tarafından yürütülecek." dedi. Türkiye'de ortalama 3 dolara satılan bir paket sigara, Suriye ve Irak'ta 1 dolara, İran'da 1,2 dolara satılıyor. Aynı rakam Ermenistan'da ise 0,85 dolar. Kaçak sigaradan terör örgütüne giden rakam ise yaklaşık 2 milyar lira olarak hesaplanıyor. Tütün ve tütün mamullerinin yasa dışı yollardan satılmasının Türkiye ekonomisine verdiği zarar da giderek artıyor. Geçen yıl önceki yıla oranla tüketim yüzde 13'e varan oranlarda düşüş gösterdi. Bu da 2,6 milyar liralık bir miktara karşılık geliyor.
Komşu ülkelerle protokol yenilenecek
2011-2013 yıllarını kapsayan Tütün ve Tütün Mamulleri Kaçakçılığı ile Mücadele Eylem Planı'nda kaçak sigaranın yurtdışı ayağını bitirmek için çalışma başlatıldı. Türkiye'ye komşu ülkelerden gelen tütün ve tütün mamullerine ilişkin bilgilerin düzenli olarak alınmasının temini açısından Irak, İran, Gürcistan, Suriye, Yunanistan ve Bulgaristan gibi ülkelerle yapılan protokoller yeniden gözden geçirilecek. Edinilen bilgilere göre eylem planı kapsamında yapılan toplantılara Dışişleri Bakanlığı'ndan da temsilci çağrılacak. Ekonomi yönetimi, Dışişleri yetkilisinden komşu ülkelerle geçmiş yıllarda yapılan protokollerin yenilenmesini talep edecek. Çalışmalar kapsamında sınır illeri başta olmak üzere şehirlerdeki yasa dışı ticaretin önlenmesi amaçlanıyor