Askerlik, polislik ve doktorluk gibi bazı meslekleri kapsayan zorunlu doğu hizmeti artık bütün kamu çalışanlarını içine alacak.
Yeni hazırlanan yasa tasarısına göre az gelişmiş bölgelerde 3 yıllık zorunlu hizmet, bütün memurları kapsayacak. Şark görevinin kimler için uygulanacağı ise bölgenin ihtiyacı ve personel durumuna göre yönetmelikle belirlenecek. 2,5 milyon memuru ilgilendiren düzenlemenin, nitelikli personel dağılımındaki dengesizliğin önlenmesi amacıyla yapıldığı belirtiliyor.
Yaklaşık 2,5 milyon memuru yakından ilgilendiren 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nda yapılacak değişikliklerin ayrıntıları netleşmeye başladı. Askerlik, polislik ve doktorluk gibi bazı meslekleri kapsayan zorunlu doğu hizmeti artık bütün kamu çalışanlarını içine alacak şekilde genişletiliyor. Bundan sonra her meslek grubundan memur, az gelişmiş illerde ve bölgelerde 3 yıl süreli zorunlu hizmet yapacak. Ancak kurumlarda yer değiştirmeye tabi olacak personel, ikincil mevzuatla belirlenecek. Şark görevinin hangi memurlar ve unvanlar için uygulanacağı ise yönetmelikle tespit edilecek.
Bölgenin ihtiyacı ve personel durumuna göre Çalışma Bakanlığı, Devlet Personel Başkanlığı ve ilgili bakanlık birlikte çalışarak yönetmeliği hazırlayacak. Yeni uygulamanın, nitelikli personelin dengesiz dağılımını önlemeye yönelik olduğu belirtiliyor. Halen birçok kamu kurumunda memurlar kendi istekleri dışında başka illere gönderilemiyor. 20-25 yıl boyunca bir ilde çalışabiliyor. Demokratik Eğitimciler Sendikası Başkanı Gürkan Avcı yeni yasanın iyi niyetli bir girişim olduğunu söyledi. Ancak zorlamaların çeşitli problemlere yol açabileceği uyarısında bulundu.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 657 sayılı yasada değişiklik öngören yasa tasarısında genel hüküm olarak 3 yıl zorunlu hizmet şartı yer almasına karşın bütün memurların rotasyonu gibi bir durum söz konusu olmayacak. Bu nedenle yasaya “Kurumlarda yer değiştirmeye tabi olacak unvanlar ikincil mevzuatta düzenlenecektir” maddesi kondu. Böylece 2,5 milyon memurun tamamının yer değiştirmesinden çok ihtiyaç duyulan personelin tayininin yapılması hedefleniyor. Düzenlemeyle idarenin elinin güçleneceği, kamu çalışanlarının tayininin kolaylaşacağı belirtiliyor.
Yasa ile gelen bir başka önemli değişiklik de göreve ilk başlayan memurların görev yerine ilişkin. Buna göre memur ilk olarak batıda bir ile atanacak. Burada en az 3 yıl görev yaptıktan sonra mecburi hizmet için Doğu ve Güneydoğu’ya gidecek. Mevcut durumda çoğunlukla işe yeni başlayan memur, Güneydoğu ve Doğu başta olmak üzere sosyoekonomik açıdan daha az gelişmiş illerde görevlendiriliyor.
Bu durum, o bölgelerdeki kamu hizmetinin niteliksiz olmasına yol açıyor. 657 sayılı yasada yapılacak değişiklikle ilgili maddede ‘İlk defa hizmete alınan personel sosyoekonomik açıdan gelişmiş bölgelerde en az 3 yıl görev yaptıktan sonra diğer bölgelere atanmaları sağlanacak.” ifadelerine yer veriliyor. 657 sayılı yasaya ilişkin tasarıyı değerlendiren Demokratik Eğitimciler Sendikası Başkanı Gürkan Avcı, mevcut kanunda yer değiştirmeye ilişkin bir hüküm olmadığına dikkat çekerek bunun yönetmelikle belirlendiğini ifade ediyor. 3 yıl zorunlu hizmetin bütün memurlar için kanuna girmesinin idarenin elini güçlendirmeye dönük bir girişim olduğunu belirten Avcı, Doğu ve Güneydoğu’ya tecrübesiz, yeni göreve başlamış kişilerin gitmesinin pek çok soruna yol açtığını kaydediyor. Yeni yasanın iyi niyetli bir girişim olduğunu söyleyen Avcı, ancak zorlamaların çeşitli yeni sorunlara yol açabileceğini belirtiyor.
Yasa tasarısıyla kamudaki memur, sözleşmeli memur, geçici personel ve işçi olarak çalışanlar işçi ve memur başlığı altında iki grupta toplanacak. Mevcut sözleşmeliler memur kadrolarına, geçici personel de (4-C) işçi kadrolarına atanacak. Kamuda yönetici olmak için gereken 10-12 yıl çalışma şartı 5 yıla inecek.
Kamu kurumlarına özel sektörden yönetici atanabilecek. Dışarıdan atanan yönetici memur olmayacak, görev süresi bitiminde kamu ile ilişkisi kesilecek. Yöneticilerin görev süresi bakanlıklarda 4 yıl, belediyelerde 5 yıl ile sınırlanacak. Uzman ve müfettişlikte yardımcılık süresi 3 yıldan 2 yıla inecek. Uyarma, kınama ve kademe ilerlemesi cezaları kalkacak. Disiplin cezaları; aylıktan kesme, geçici süreli uzaklaştırma ve görevden çıkarma şeklinde olacak.