Artvin Çoruh Üniversitesi (AÇÜ) Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Orman Botaniği Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Özgür Eminağaoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklama, dünyanın biyolojik çeşitlilik açısından en zengin ve aynı zamanda tehlike altındaki en önemli 25 karasal ekolojik bölgesinden birinin Artvin yöresi olduğunu söyledi.
Artvin'in, sahip olduğu 4 önemli bitki alanı, 1 biyosfer rezerv alanı, 2 milli park, 3 tabiatı koruma alanı ve 1 tabiat parkı ile biyolojik çeşitlilik açısından Türkiye'nin en önemli illerinden olduğunu ifade eden Eminağaoğlu, ''Artvin 243'ü nadir olmak üzere 1500 civarında bitki taksonu (varlığı) ile olağanüstü floristik zenginlik ve çeşitlilik bulunmaktadır. Artvin'de saptanan 243 nadir bitki türünün 65'i küresel ölçekte, 66'sı Avrupa ölçeğinde ve geri kalan 112'si ise ulusal ölçekte tehlike altındadır'' dedi.
Eminağaoğlu, 1983 ve 1988 yıllarında yayımlanan iki kararname ile yabancıların doğadan bitki toplamalarının izine bağlandığını anımsatarak, şunları söyledi:
''Ancak araştırma yapmak, örnek toplamak ve hatta bu türleri ticari nedenlerle toplamak gibi amaçlarla ülkemizi ziyaret edenlerden çok azı, ulusal ve uluslararası yasalara uygun hareket ediyor. Bitki ile ilgili ilaçlar üretmek, o bitkiyi ortadan kaldıracak virüsler üretmek, o bitkinin genlerine başka genler monte ederek o bölgedeki başka bitki türlerini de ortadan kaldırmak, hatta belirli böcek türlerine veya mantar türlerine karşı zayıf hale getirmek mümkündür. İlaç firmalarının bu işin birinci faili olduğu belirtilmektedir. Yabancı bilim adamları, Dışişleri Bakanlığı izni ve ülkemizdeki bir üniversitedeki ilgili bilim adamlarının gözetimi ve işbirliğiyle belirli sayıda örneği ülkesine götürebiliyor.''
Bunun dışındaki tüm toplamaların yasa dışı ve kaçakçılığa girdiğine dikkati çeken Eminağaoğlu, ''Ticari amaç güden doğa casusları, turist havasında belirli araştırma merkezleri veya ticari kuruluşların yönlendirmesi ile belirli bitki veya hayvan türlerini toplamak için faaliyet gösteriyor. Amatör koleksiyoncular da turist olarak gelip, nadir bitki türlerini az sayıda da olsa kendi hobileri çerçevesinde yurt dışına götürüyorlar'' diye konuştu.
Eminağaoğlu, bitki türlerinin jandarma, gümrük sorumluları, bakanlık il temsilcileri ve diğer yerel yöneticiler tarafından bilinçli ve programlı olarak izlenmesi ve belli yerlerde düzenli kontroller yapılması gerektiğini vurgulayarak, ''Bu amaçla hükümet, yerel yöneticiler, üniversite, araştırma kurumları ve ilgili sivil toplum kuruluşları işbirliği yapmalıdır. Mevcut ulusal ve uluslararası yasaların uygulanması için sorumlu hükümet temsilcilerinde farkındalık oluşturmak amacıyla programlar düzenlenmelidir. Biz Artvin'de zaman zaman, ilgili birim çalışanlarına ve muhtarlara yönelik çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Bu çalışmaların olumlu neticelerini de görüyoruz'' dedi.
-''ÖĞRENCİLERİMİZDEN YARDIM İSTEDİLER''-
Kapıkule Sınır Kapısı'nda 2 Hollandalı'nın 5 bin adet bitki soğanını yurt dışına çıkarmaya çalıştıkları sırada yakalandıklarını anımsatan Eminağaoğlu, şöyle devam etti:
''Bu kişiler, bir süre önce öğretim üyemiz gözetiminde Kafkasör mevkisinde arazi çalışması yapan öğrencilerimizden bir bitkiyi aradıklarını belirterek yardım istedi. Öğrencilerden sorumlu öğretim üyemiz beni telefonla arayarak, ekibin sadece Kafkasör mevkisinde olan bir türü aradıklarını söyledi. Ben de bu türün doğadan toplanmasının yasak olduğunu belirterek, hemen Artvin Çevre ve Orman Müdürlüğü Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürü Faruk Bucak'ı arayıp durumu bildirdim. Şube müdürü, ekiple birlikte olay yerine giderek bitkiyi arayan ekibin izni olup olmadığını kontrol etti. İzinleri olmadığını ve sadece bitkinin fotoğrafını çekmek istediklerini söyleyen Hollandalılar, olay yerinden ayrıldı. Şube müdürü şüphelendiği bu kişilerin durumuna ilişkin ilgili birimlere uyarı yazısı göndererek, araç plakasını bildirdi.''
-''BİTKİLER DEFORMASYONA UĞRAMADAN DOĞAYA TEKRAR KAZANDIRILMALI''-
Eminağaoğlu, iki Hollandalının olayın ardından bir süre sonra sınır kapısında 5 bin adet bitki soğanı ile yakalanmasında, bu tür olaylara karşı duyarlı olunmasının önemini ortaya çıkardığını vurgulayarak, ''Türkiye'ye özgü bitkilerin, 'turist' adı altında dolaşan kişilerce kaçırılması olaylarının önüne geçilebilmesi için yöre halkının iyi niyetle hareket etmemesi gerekiyor. Bu son olay bize bitkilerin kaçırılabileceğini düşünerek, duyarlı davranılmasının son derece önemli olduğunu bir kez daha göstermiştir. İnsanların yardım severlik adı altında, bu niyette olan kişilere yardımcı olmak yerine, doğa bilinci ile hareket etmelerini istiyoruz'' diye konuştu.
Bitkilerin tekrar doğaya kazandırılmasının en az ''doğa casusları''nın yakalanması kadar önemli olduğuna dikkati çeken Eminağaoğlu, ''Bitkiler deformasyona uğramadan doğaya tekrar kazandırılmalı. Bir an önce soğanların Artvin'e getirilmesi gerekiyor. Lokal bitkileri her yerde başarıyla üretmek mümkün değil. Aynı ekolojik ortamlara geri kazandırmak lazım'' dedi.