Küresel ısınma Karadeniz Bölgesinde, doğu ve batı bölgelerinde, denizi ve karaları farklı etkilemekte farklı iklim koşullarının oluşmasına neden olmaktadır.
2001-2011 yılları arası uydu verilerine göre Doğu Karadeniz Bölgesinde kara-deniz ısı farkı diğer bölgelerden çok daha fazla olduğundan atmosfer dinamiği, rüzgar doğrultusu ve şiddeti ve yağışlar diğer bölgelerden farklılık sunar.
1960 yılından günümüze dek küresel ısınmaya bağlı olarak Karadeniz’in sürekli artan ısınmasına karşın yüksek Doğu Karadeniz dağlarının her mevsim denize göre daha soğuk kalması turizm açısından büyük bir şanstır.
Harita1: Karadeniz Bölgesinde genel olarak karalar denizden daha soğuktur(a). Koyu renkler daha soğuk açık renkler daha sıcak bölgeler. Rüzgar doğrultusu ve şiddeti doğu ve batı Karadeniz’de farklıdır (b) (Kubrayakov,A. ve diğ. 2015).
Doğu Karadeniz Bölgesinde beklenmeyen ani, etkin, fakat kısa süreli sel felaketlerine neden olan yağışlar yine gündem oluşturuyor. Özellikle yaz mevsimleri taşkın ayları olmaya başladı.
Kışlar daha ılık, yaz ayları daha da sıcak ve bunaltıcı olmaya başladı.
Sebep?
50 yıldan beri ayak sesleri gittikçe artan küresel ısınma!
İklim değişiminde küresel ısınma üst düzey faktör olarak karşımıza çıkarken yerel topografik ve coğrafik etmenler çok daha dar alanda farklı iklim türlerinin ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
Örneğin kuzey Türkiye sahillerinin Karadeniz iklimi bir bütün olarak bazı ortak özelliklere sahip olmasına karşın ayrıntıda batı ve doğu Karadeniz iklimleri birbirinden farklı özellik gösterir.
2001-2011 yılları arasında Rus bilim adamlarının uydudan yaptıkları gözlemler ve modellemeler sonucunda Karadeniz’in farklı iklim koşullarına sahip olmasının nedenleri olarak
1-Karadeniz’in farklı bölgelerinin farklı ısınması
2-Sıradağların konumu ve yükseklikleri.
3- Deniz ve karaların farklı ısınması olarak belirlenmiştir.
KARADENİZİN ISISI HER YERDE AYNI DEĞİL!
Harita 1a da görüleceği gibi Karadeniz’in kuzey batısı güneydoğusundan daha soğuktur.
Çünkü kış aylarında Karadeniz’in kuzey şelfinden güneye inen soğuk sular batı Karadeniz’in sularını daha soğuk bir hale getirir. Öte yandan Karadeniz’in güney kısmı yarı tropik iklim bölgesinde bulunduğundan kuzey kısmına göre çok daha sıcaktır.
KARA-DENİZ ISI FARKI BÖLGESEL İKLİMİ KONTROL EDİYOR
Karadeniz Bölgesinde genel olarak karalar denizden daha soğuktur. Bu nedenle yüksek basınç yılın bütününde karalar üzerinde kalır ve rüzgârlar sahile paralel ve güneyden kuzeye doğru eser. Ancak ayrıntıda kara-deniz ısı farkı batı ve doğu
Karadeniz bölgelerinde farklı olduğundan (harita 2) bu iki ayrı bölgenin de iklimleri farklıdır.
Türkiye’nin Doğu Karadeniz bölgesinde kara-deniz ısı farkı batı Karadeniz bölgesinden oldukça fazladır.
Bu özellik alt atmosferdeki hava koşullarına etki etmekte farklı rüzgar doğrultusu ve şiddetine neden olmaktadır.
Harita2: Türkiye’nin doğu Karadeniz Bölgesinde kara-deniz ısı farkı en yüksek düzeyde olup (no 13-22 arası) batı Karadeniz’den (no1) farklıdır. Koyu yerler en yüksek kara-deniz ısı farkını gösterir. Bu özellik her iki bölge arasında iklim farkının oluşmasına neden olmaktadır (Kubrayakov,A. ve diğ. 2015).
BATI KARADENİZ BÖLGESİ
Doğu Karadeniz Bölgesine göre topografya daha düz ve alçaktır. Geç ilkbahar ve erken yaz aylarında deniz karalardan daha soğuktur. Diğer aylar ise karalar denizden daha soğuk duruma geçer. bu özellik bölgede farklı mevsimlerde farklı doğrultuda ve şiddette rüzgarların esmesine neden olur.
DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ
Yılın bütün mevsimi karalar denizden daha soğuktur. İlkbahar aylarında kara-deniz ısı farkı en düşük düzeyde görülür.
1960-2000 yılları arasında kara-deniz ısı farkı sürekli olarak artmaktadır.
Sonuç olarak, küresel ısınma, Karadeniz Bölgesinde, doğu ve batı bölgelerinde denizi ve karaları farklı etkilemekte farklı iklim koşullarının oluşmasına neden olmaktadır.
Doğu Karadeniz Bölgesinde kara-deniz ısı farkı diğer bölgelerden çok daha fazla olduğundan atmosfer dinamiği, rüzgar doğrultusu ve şiddeti ve yağışlar diğer bölgelerden farklılık sunar.