Küreseli anlamayan yerele katkı veremez

Dünyanın önde gelen teknoloji devi Apple’in borsalardaki piyasa değeri; Türkiye ve Hollanda gibi ülkelerin yıllık GSMH ile boy ölçüşür seviyeye, 700 milyar dolara dayanmış. Vay ki vay!

Aklınıza gelebilecek en baba şirketlerimizi (Koç, Sabancı, Telekom, Eczacıbaşı, tüm o inşaat şirketleri, tüm sanayimiz, … ) hepsini üst üste koyun, bir Apple kadar etmiyor. Daha bunun Facebook’u, Google’u…

Elektrikli otomobil üreticisi Tesla henüz 13 (onüç) yıl önce kurulmuş, 2017’nin ilk dört ayında ise sadece 25 bin araç satmış. Tesla’nın piyasa değeri (48.6 milyar dolar), kendisinden on kat fazla araç satan yüz yıllık Ford’un piyasa değerini (45.4 milyar dolar) geçmiş durumda.

Türkiye, teknolojinin hızla dönüştürdüğü sanayi devrimini de maalesef kaçırıyor. Öyle gözüküyor ki biz elektrikli araç üretimi için sürdürdüğümüz Ar-Ge çalışmalarını (!) bitirdiğimizde, dünya suyla çalışan arabayı piyasaya sürmüş olacak.

Adamlar bir şeyleri farklı yapıyor, bunu göremiyor muyuz?

Yapılan yatırımların çıktısını ölçmüyoruz

Geçenlerde Fenerbahçe basketbolda Avrupa’nın en üst kupasını kazanarak büyük ses getirdi ama sahada tek bir Türk oyuncu yok. 90’ların sonları, 2000’lerin başlarına damga vuran Türk Basketbolcuları artık yok. A Milli Futbol Takımında yıldız diyebileceğimiz isimlerin çoğunun Almanya kökenli olması tesadüf mü? Almanya’da yaşayan 3 milyondan yıldız oyuncular çıkıyor ama 80 milyonluk Türkiye'den çıkaramıyoruz öyle mi?

Trabzon’da 78 spor tesisi var. 10 kadarı olimpik.

Var da ne oluyor?

Tesislerde spor yapanların sayısı tavan mı yaptı? Lisansı sporcu sayımızda patlama mı yaşandı?

Tesisler sayesinde her ay bir ulusal ya da uluslararası müsabaka/organizasyon Trabzon’a mı veriliyor?

Trabzon sporcu mu ihraç ediyor ve ihraç ettiği sporcular Trabzon ekonomisine katkı mı veriyor?

Futbol aşığı bir şehir, her mahallesinde en az 1 tane amatör futbol kulübü olan bir şehir, Trabzonspor’una veya Türk sporuna onlarca yıldız mı veriyor?

Futbolda bir ekol olan Ajax, bu sene UEFA kupası finalinde Manchester United’a kaybetti ancak takımın yaş ortalaması 23. Sadece 23 (!) Kim bilir bu kadrodan kaç futbolcusunu ne paralara satacak!

Biz bir yerlerde büyük hatalar yapıyoruz, farkındayız da safa mı yatıyoruz?

Genel kuraldır: Ölçemediğinizi iyileştiremezsiniz

Sorun ölçememek midir ya da ölçü araçlarını kullanamamak mı?

Ölçümü yapanlar mı yeteriz?

Ekonomide, sporda, siyasette baktığınız zaman söylemde hedef hep devler ligi.

Ama ölçmüyoruz, analiz etmiyoruz, iyileştirme yapmıyoruz.

Ne yapıyoruz?

Günü kurtarıyor, hamaset yapıyor, istediğimiz kesimlere iyi görünüyoruz.

Bildiğimiz her şeyi sorgulayabilmek gerekir.

Devler liginde top çevirmek için zihinsel değişim (paradigma değişimi) kaçınılmazdır.

Topyekün bir farkındalık, topyekün bir eğitim devrimi. Bilime ve insan kaynağına yatırım. Daha çok demokrasi, daha çok özgürlük!

Kağıtları yeniden karmazsak, çocuklarımıza devler liginde bir ülke bırakamayacağız!