Trabzon'un Çarşıbaşı ilçesi Kaymakamlığı, Türk Patent Enstitüsü (TPE) tarafından ''mahreç işareti'' olarak tescillenen Çarşıbaşı keşanının marka değerini yükseltmek için projeler hazırladı.

Çarşıbaşı Kaymakamı Süleyman Özçakıcı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, özgün nitelikleriyle ve tescillenen vasıflarla üretilecek olan Çarşıbaşı keşanının, yapılacak tanıtımlarla sadece Türkiye'den değil dünyanın her yerinden ilgi göreceğini söyledi.
Sıradan bir dokuma ürünü olmayan keşanın, yörede yüzlerce yıllık birikimin, deneyimin ve emeğin ürünü bir el sanatı olarak ortaya çıktığını belirten Özçakıcı, ''merkez olarak ilçemize bağlı Kavaklı köyünde dokunmaya başlayan keşan bezi, 1930 ve 1940'lı yıllarda 500-600 civarında evde dağınık olarak bulunan tezgahlarda üretilmiş. Bölgenin belki o dönem itibariyle balık ve fındıktan daha önemli bir geçim kaynağı olan keşan, gelişen teknolojiyle birlikte diğer dokuma ürünlere yenik düşmüş, pazarlanma şansı kalmamış ve bu güzel, eşsiz sanat ürünü kaybolmaya yüz tutmuştu'' dedi.
Keşanı canlandırmak için 1997 yılında kaymakamlık tarafından bir kampanya başlatıldığını, bu kampanya ile ürünü dokumayı bilen kişi sayısını çoğaltarak kurslar açtıklarını ifade eden Özçakıcı, ''30-40'a kadar düşen tezgah sayısı bu tarihten itibaren çoğalmaya başladı, ama pazarlamayla ilgili sıkıntılar devam edince markalaşmanın önemi ortaya çıktı. Buna giden en kestirme yol da markamızı tescil ettirmekten geçiyordu'' diye konuştu.
Bu amaçla geçen yıl Türkiye'de kurumsal olarak yetkili olan TPE'ye, Çarşıbaşı keşanının ilçeye tescillenmesi için başvuru yaptıklarını dile getiren Özçakıcı, ''bu başvuruyla ilgili süreçte, oradaki bilimsel kurulların bunu değerlendirmesi, bu bölgeyle keşanın aidiyetinin tespitini yapması gerekiyordu. Bu süreç yaklaşık 1 yıl sürdü. Bu sürenin sonunda kurullardan olumlu rapor alındı ve gelinen noktada keşan, Çarşıbaşı'na coğrafi işaretin bir türü olan 'mahreç işareti' olarak tescillenmiş oldu'' dedi.

-İLÇEYE, YILDA 10 MİLYON YTL KATMA DEĞER SAĞLIYOR-

Üretim süreci zahmetli bir ürün olan keşanın hiçbir mekanik unsur olmadan dokunduğunu kaydeden Özçakıcı, şöyle devam etti:
''Son yapılan çalışmalarla ve imal edilen tezgahlarla ilçede yaklaşık 350 tezgah sayısına ulaşıldı. Yıllık 1,5 milyon metrekare civarında keşan Çarşıbaşı'nda dokunabiliyor. Bunun ilçemize kattığı katma değerin tamamı kayıt altında değil ama 10 milyon YTL'ye ulaşabildiğini düşünüyoruz. Tescilden sonra marka değerimizin yükseltilmesi için belli projeler hazırladık. Keşanı daha kurumsal bir yapıya ulaştırabilmek için önümüzdeki günlerde açacağımız bir atölye projemiz var. Burada hem dokuyucu yetiştireceğiz, öğreteceğiz, hem de zaman içerisinde oradan yetişecek kişilere yine kaymakamlıkça temin edeceğimiz tezgahları vermek suretiyle onları üretici duruma getireceğiz.''
Yaşanılan yüzyılda üretimin yeterli olmadığını, ürün pazarlanamadığı takdirde insanların bir süre sonra üretmekten vazgeçebileceklerini belirten Özçakıcı, ''bunların yanında layık olduğu fiyattan pazarlanamadığı takdirde yılda 1,5 milyon metrekare de üretseniz getirisi fazla olmaz. Özgün nitelikleriyle ve tescillenen vasıflarla üretilecek olan Çarşıbaşı keşanı, yapılacak tanıtımlarla sadece Türkiye'den değil dünyanın her yerinden ilgi görecek'' diye konuştu.

-''TANITIMLA İLGİLİ TÜM MATERYALLERİ ZORLAMAK İSTİYORUZ''-

Bugüne kadar Karadeniz Bölgesi de dahil pazarlamayla ilgili pek çok fırsatı kullanamadıklarını dile getiren Özçakıcı, şunları söyledi:
''Artık tescillettiğimiz bu ürünün marka değerini yükseltmek için çalışacağız, pazarlamaya ağırlık vereceğiz. En basiti, ilçemizden geçen ve yapılan istatistiklerle günde 20 bin aracın ulaşım sağladığı Karadeniz Sahil Yolu üzerinde iyi dizayn edilmiş, projelendirilmiş turistik merkezler, alışveriş merkezleri oluşturabilirsek sadece keşan için değil Karadeniz'in tüm ürünleri için bunu bir tanıtım ve pazarlama fırsatına dönüştürebiliriz. Var olan pazarı kullanmak için tanıtımla ilgili tüm materyalleri zorlamak istiyoruz. Çünkü el sanatı hiçbir zaman değerini kaybetmiyor.''
Özçakıcı, ilçelerinde ''Keşan ve Balıkçılık'' adıyla düzenlenen festivalin bundan sonraki yıllarda ''keşan'' yönüne ağırlık vererek marka değerinin yükseltilmesine katkı sağlayacaklarını da sözlerine ekledi.

-COĞRAFİ İŞARET-

Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş ürünü gösteren işaret olan coğrafi işaret, ''menşe adı'' ve ''mahreç işareti'' olarak ikiye ayrılıyor.
Bir ürünün coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, alan, bölge veya çok özel durumlarda ülkeden kaynaklanması, tüm veya esas nitelik veya özellikleri bu yöre, alan veya bölgeye özgü doğa ve beşeri unsurlardan kaynaklanması, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinin tümüyle bu yöre, alan veya bölge sınırları içinde yapılması durumunda ürün ''menşe adı'' olarak tescilleniyor.
Ürünün coğrafi sınırları belirlenmiş bir yöre, alan veya bölgeden kaynaklanması, belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle bu yöre, alan veya bölgeyle özdeşleşmiş olması, üretimi, işlenmesi ve diğer işlemlerinden en az birinin belirlenmiş yöre, alan veya bölge sınırları içinde yapılması durumunda ise ürün ''mahreç işareti'' olarak tescilleniyor.