Doğu Karadeniz'de, 830 bin dekar alanda 1 milyon üretici aile tarafından yapılan yaş çay tarımına sayılı günler kaldı. Mayıs ayında başlaması beklenen çay tarımı, bu yıl koronavirüs nedeniyle alınan tedbirler ile yapılacak. Üreticiler, yabancı işçi çalışamayacak bahçelerde hazırlıklarını sürdürüyor.

Doğu Karadeniz'deki Rize, Trabzon, Artvin ve Giresun illerinde, 830 bin dekar alanda 1 milyon üretici aile tarafından yapılan yaş çay tarımına sayılı günler kaldı. Mayıs ayında başlaması beklenen çay tarımında bu yıl koronavirüs tedbirleri kapsamında yabancı işçiler, çalışamayacak. Bölgede her yıl 4 ilde çay tarımında çalışan yaklaşık 40 bin Gürcistan ve Azerbaycan uyruklu işçi, sınır kapılarının kapatılması nedeniyle ülkeye giremeyecek. Üreticilerin kendi hasadını yapacağı çay tarımında her yıl yurt dışına giden yaklaşık 100 milyon dolar da bölgeye kalacak. Bu yıl çay hasadının tamamını kendileri yapacak üreticiler, bahçelerde hazırlıklarını sürdürüyor. Gübreleme ve budama yapan üreticiler, çay tarlalarını yabancı otlardan arındırıyor.

ÜRETİCİLER ENDİŞELİ

Çay üreticisi Beyhan Balcıoğlu, koronavirüs nedeniyle sezon öncesi tarımın nasıl yapılacağını merak ettiklerini belirterek “Çay, bölgemizin geçim kaynağı. Virüs ciddiyetinin de farkındayız. Koronavirüs tedbirleri ile çay nasıl ilerleyecek bilmiyoruz. Karadenizliler çalışkan insanlar, boş durmak istemiyorlar. Bir tarafta sokağa çıkma kısıtlamaları var ama bahçede çay geldi, sezona hazırlanmaya çalışıyoruz. Geçimimiz çayla, gübresini vurmak, otunu temizlemek gerekiyor. Biz de dayanamıyoruz, bahçeye giriyor ve bunları yapıyoruz. Aslında önümüzü göremiyoruz, çay toplanacak mı bilmiyoruz? O yüzden bazılarımız sezona hazırlık yaparken bazılarımız hiç bahçeye girmiyor, ‘toplanmayacaksak boşuna emek vermeyeyim, gübre çok pahalı, eğer çay toplanmayacaksa boşuna da para harcamayayım’ diyor” dedi.

Meliha Balcıoğlu da “Sezonla ilgili endişemiz var. Toplamamız ayrı satmamız ayrı dert, alınacak mı belli değil. Çay toplamaya işçi yok, üreticilerin çoğu gurbette kaldı. Biz yine de sezon için hazırlıklarımızı yaptık, gübremizi verdik, çaylıkları temizlemeyi sürdürüyoruz, ama çoğu üretici gübresini vermedi. Kararsız kaldı. Virüs nedeniyle ‘dışarıya çıkmayın’ diyorlar ama bahçede çaylıklarımızı görüyoruz, bakım gerekiyor dayanamıyoruz, çıkıyoruz. Çay hasat zamanı geldiğinde nasıl bir uygulama olacak kafamız allak bullak. Bir taraftan hazırlık yapıp, bir taraftan soru işaretleri ile bekliyoruz. Çay toplamak için işçi sıkıntı, 65 yaşın üstü dışarı çıkamayacak, birçok insan il dışında kaldı. Toplasak bile bu çaylar alım yerine nasıl gidecek? Birilerinin çay ile ilgili merak edilen sorulara açıklık getirmesi lazım. Ya toplamayalım öylece kalsın, toplayacaksak da nasıl bir düzen olacak?” ifadelerini kullandı.

Çay üreticisi Emine Balcıoğlu ise “Virüs nedeniyle ne olacağı belli değil. Yetkililerden bir açıklama bekliyoruz. Çay kalabalıkla hasat ediliyor, alım yerlerine çayı götürünce orada başka bir kalabalık oluyor. Nasıl gideceğiz bahçeye, nasıl satacağız endişe içerisindeyiz. Koronavirüs nedeniyle komşulara bile gidemiyoruz, çay bahçelerinde birbirimize nasıl yardım edeceğiz, hiçbir şey bilmiyoruz” dedi.

Gülben Akyüz de, “Bizim buranın gelir kaynağı çay. Üç sezonda topladıkları çayla geçimlerini sağlıyorlar. Bu sene Gürcistan'dan gelen işçiler de yok. Şu an bırak çay toplamayı, komşumuzun evine bile gidemiyoruz, herkeste bir korku ve tereddüt var. Hadi çay bahçesine girdik, ayrı ayrı yerlerden başlayarak çayı hasat ettik ama bunun satması var. Sattıktan sonra fabrikada işlenmesi var, bunların hepsi bir soru işareti. Şimdiye kadar yetkililerden hiçbir açıklama gelmedi. Bir yandan bekliyoruz ama beklerken de çay bahçelerimizi gübreledik. Kimi üreticilerse bir açıklama olmadığı için boşuna para verip gübre almak istemiyor, bahçesine inmiyor. Biz tüm hazırlıklarımızı yapıyoruz, topla derseler toplayacağız, toplanmayacak derseler toplamayacağız, yapılacak açıklamayı merakla bekliyoruz” diye konuştu.