Doğu Karadeniz'de özellikle Trabzon,Giresun ve Ordu olmak üzere birçok il ve ilçenin en önemli geçim kaynağı olarak gösterilen fındık fiyatları ile üreticiyi artık isyan noktasına getirdi

Ülkeden dışarıya milyar doları bulan ürünün ihracatı, üreticiye ise birşey kazandırmıyor. Son yıllarda artmak bilmeyen fındık fiyatları bu sezon da 11-12 TL bandında ilerliyor. Sezon başında 15 TL'yi gören rakamlar daha sonra hızla erimeye başlayarak hayal kırıklığına neden oldu. Geçen yıl da 7 TL'yi gören ürünün ilerleyen dönemlerde fiyatlarında artış olması isteniyor. Düşük rakamlar üreticiyi zor durumda bırakırken hasat döneminde harcanan emeğin karşılığını bulmuyor.

Yetkililer ise her seferinde piyasanın tekelleşmesinden şikayet ederken devletin bu konuda somut adımlar atması isteniyor.

GÜNCEL FINDIK FİYATLARI - 3 Kasım

Şube	En düşük	En yüksek
Akçakoca	10,75 TL	11,25 TL
Çarşamba	11.00 TL	11,50 TL
Düzce	10,75 TL	11,25 TL
Fatsa	11.00 TL	11,50 TL
Giresun	11.87 TL	12,37 TL
Kocaeli	10,75 TL	11,25 TL
Ordu	10,75 TL	11,25 TL

Sakarya	10,75 TL	11,25 TL
Samsun	10.70 TL	11,30 TL
Terme	11,00 TL	11,50 TL
Trabzon	11,00 TL	11,50 TL
Ünye	10,75 TL	11,25 TL
Zonguldak	10,75 TL	11,25 TL

ÜRETİCİYE KASIM UYARISI

Trabzon Ticaret Borsası’ndan yapılan yazılı açıklamada, fındık üreticisinin Kasım ayında bahçesinde yapması gerekenler anlatıldı. Buna göre kış mevsiminin başlangıcı sayılan Kasım ayında havaların uygun olduğu zamanlarda, fındık bahçelerinde ayıklama işlerine devam edilmesi gerektiği bildirildi.

Fındığın iyi gelip bol üren verebilmesi için yetiştiği toprağın ph’nın 5-7 arasında olması gerektiğine vurgu yapılan açıklamada ayrıca toprak ve yaprak analizlerinin sonucunda bahçeye tavsiye edilen kirecin, fındık ocaklarının dal izdüşümlerine serpildikten sonra 5/10 cm derinlikte çapalanarak toprağa karıştırılması öneriliyor.  

Virgül koşnili ile mücadeleye devam..

Kışlık gübrelerle kirecin bahçeye aynı anda verilmemesi tavsiye edilmekle birlikte, Mayıs aylarında mücadele edilen virgül koşnili ile bu ayda da ilaçlı mücadele yapılabileceği belirtildi. Kışı bol yağışlı geçen yörelerde ise çiftlik gübresinin bu aydan itibaren Mart ayına kadar verilebileceği ifade edildi.  

HASTALIK KORKUSU

Türkiye'nin tarım ürünleri arasından önemli bir yere sahip olan Türk fındığı son 3 yıldır ‘külleme ‘ hastalığı ile mücadele ediyor. Hastalığa hâlihazırda ilaç bulunamaması üreticiyi endişelendiriyor. 

Giresun Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu ve Tirebolu Ziraat Odası Başkanı Erim Yaman, fındık hakkında değerlendirmede bulundu. Üreticinin şuan için 15 lira ve üstü bir fiyatı arzu ettiğini ama ondan daha önemli olarak biran önce külleme hastalığına çare bulunması gerektiğini belirten Yaman, ”2 yıl sonra belkide fiyat konuşacak bir fındık bulamayacağız” dedi.

Türk fındığı tekelleşme yolunda olduğunu vurgulayan Yaman, “Fındık fiyatıyla oynanmakta ve bu herkes tarafından bilinmekte. Bununla ilgili bir önlem alınmıyor ilerleyen zamanlarda alınacağını ümit ediyoruz. İhracatçı ve tekelleşen firmada şunu bilmesi lazım 2 yıl içerisinde biz küllemeye çare bulamazsak fındık fiyatını konuşacak, tartışacak bir fındık bulamayacağız ve o yüzden üreticiyle alay edilmemesi, üreticinin hak ettiği fiyatı vermesi ve bu külleme hastalığının da üreticiye destek olunması gerek. Fındığın taban fiyatının oluşturulup üreticinin morali düzeltilmelidir" diye konuştu. 

Fındığın maliyetini ve hastalıklarla mücadelesinde harcanacak tutarların çıkartılarak fiyatın ona göre belirlenmesi gerektiğini savunan Yaman, “Üretici seneye fındığı kaça satacağını bilmiyor. Külleme hastalığı üreticiyi daha da tedirgin hale getirdi. Vatandaş bu fiyat karşılaşmasında korkarak adeta bahçeye girmeye çekiniyor. Çünkü hem maliyetini kurtaramayacağını düşünüyor hem de külleme ile mücadeledeki maliyetini kurtaramayacağını düşünüyor. Onun için bir an önce fiyatlar iyileşmesi gerek. Sezonun ilk başlarında 15 TL’yi gören fiyatlar bugün itibariyle 12,25 TL ‘ye kadar geriledi ama rekoltenin düşük olduğu ortaya çıkması birazda olsa bizi umutlandırdı, fiyatların yükseleceğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.


Çalıştay sona erdi

Trabzon'da gerçekleştirilen, fındık bahçelerini tehdit eden ve bulaşıcı olan külleme hastalığının tartışıldığı Doğu Karadeniz Fındıkta Külleme Hastalığı Çalıştayı sona erdi. Trabzon Ticaret Borsası (TTB) ile Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) işbirliğinde dün TTB Çok Amaçlı Toplantı Salonu'nda gerçekleştirilen çalıştayın sonuç bildirgesi yayımlandı.

TTB'nin yayımladığı bildirgede, fındıkta küllemenin, özellikle son yıllarda ürün veriminde ve kalitesinde düşüşlere sebep olduğunu belirtildi. Hastalıkla mücadelenin mümkün olduğuna ancak etkin bir mücadele için alınması gereken tedbirler bulunduğuna işaret edilen bildirgede, şunlar kaydedildi: "Kültürel tedbirler kapsamında; hastalıklı bitki artıklarının temizlenmesi, yok edilmesi, bahçelerde yabancı ot mücadelesinin yapılması gerekmektedir.

Fındık bahçelerinde hastalık etmeninin gelişmesini engelleyecek şekilde bahçelerde iyi havalanma ve güneşlenme sağlanmalı. Budama, seyreltme, dip sürgünü temizliği, dikim aralıkları gibi işlemler usulüne uygun yapılmalı." Bildirgede, kimyasal mücadele çerçevesinde ise kalıntı problemi oluşturmayacak şekilde etkin ilaçlama programı oluşturulması gerektiği belirtilerek, "Bu amaçla tavsiyesi bulunan fungisitlere ilaveten yeni ve farklı fungisitler ruhsatlandırılmalı. Hastalık mücadelesindeki tahmin ve uyarı ile ilişkili çalışmalar yapılmalı." önerilerine yer verildi. Alternatif mücadele yöntemlerinin de denenerek kullanılmasına yönelik araştırmalar yapılması gerektiği değerlendirilen bildirgede, biyolojik preparatlar ve biyorasyonel maddelerin ilaçlama programlarına dahil edilmesi önerildi. Bildirgede, yetiştiricilikte hastalıklardan ari sağlıklı materyallerin kullanılmasının ve üretilmesinin sağlanması, kaçak fidan girişinin engellenmesi ve sağlıklı sertifikalı materyallerin çoğaltımının yapılmasının da önemine vurgu yapılarak, "AB ülkelerince kabul edilen EPPO'nun kabul ettiği MRL değerleri dikkate alınmalı ve ilaçlama programlarının bu değerleri aşmayacak şekilde düzenlenmesi gerekmektedir." ifadesine yer verildi.

Fındıkta budama eğitimi

Giresun Fındık Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülen Fındıkta Budama Uygulamalarının Yaygınlaştırması Projesi kapsamında Çarşamba'da uygulamalı fındık budama eğitimi verildi.  Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürü Osman Akman, Demirli Mahallesi'ndeki fındık bahçesinde verilen eğitim öncesinde gazetecilere yaptığı açıklamada, fındıkta verimi artırmak için budamanın önemine değinerek, bu kapsamda Giresun Fındık Araştırma Enstitüsünden ziraat yüksek mühendisi Selda Kayalak Balık tarafından Terme, Çarşamba, Salıpazarı, Ayvacık ve Tekkeköy'den gelen 19 Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe müdürlükleri personeline budama eğitimi verildiğini kaydetti.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürü Bayram Ay ise Türkiye'de dünya fındık üretiminin yüzde 70'inin yapıldığına dikkati çekerek, "Fakat dönüm başına elde edilen verim bakımından diğer ülkelerden gerideyiz. Verimlilik konusunda yaşanan sıkıntının kaynağını fındığın yaşlı olması ve yanlış budama yöntemleri oluşturuyor. Bu nedenle budama eğitimi veriliyor." dedi. Ay, eğitim alan personelin daha sonra bunu vatandaşlara öğreteceğini kaydetti.


Dünya fındık üretimin büyük kısmını elinde bulunduran Türkiye'de fındıkta, son yıllarda bahçelerde yaşanan en büyük tehlike olan külleme hastalığı Trabzon’da yapılan geniş katılımlı çalıştayda ele alındı. 

Trabzon Ticaret Borsası tarafından düzenlenen ‘Fındıkta Külleme Çalıştayı’nın açılışında konuşan Trabzon Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu, Türkiye’nin yıllık fındık üretiminin son 10 yılın ortalamasına göre 600 bin ton civarında olduğunu belirterek, “Üretim ve ihracat rakamlarında ters orantılı olarak bir gelişme söz konusudur. Son 10 yılın ortalamasında 540 bin ton kabukluya kadar yükselen ihracatta rakamlar üretimin tersini artıyor. Ancak, biz üretimi arttırma konusunda biraz ihmalkar davranıyoruz. Bu büyük tehlike ile mücadele parça parça değil, topyekün yapılmalıdır. Bunun için bu çalıştaydan çıkacak raporu Ankara’ya taşıyıp hükümete ileteceğiz. Ondan sonra da gerekenin yapılması için hep birlikte çaba göstereceğiz” dedi. TTB Meclis Başkanı Mehmet Cirav da, son yıllarda özellikle Ziraat Odaları temsilcilerinin “fındık az olsun, pahalı olsun” mantığı ile hareket edildiğine dikkat çekerek şunları söyledi: “Bu yanlıştır. Bu yanlışın faturasını böyle devam ederse gelecekte çok ağır ödeyeceğiz. Verim ve kalite düşerken basında sürekli fiyatla ilgili açıklamaların yer alması ne kadar yanlış bir alanda bulunduğumuzun resmidir. Dışarıdan talep artarken içeride üretimin düşmesini anlamak mümkün değildir. Buna en büyük etken yanlış destekleme sistemidir. Bu sistem 6 yıl önce başlatıldı. Sonucu ortada. Üretimimiz düştü. Rekolte artışı yok. Bu sistemin yerine ürüne destek verilerek üretimimiz arttırılmalıdır. Üretime destek verirsek, herkes bahçesine özen gösterir, verim ve kalitede yükselir.”

Fındık Tanıtım Grubu Başkanı Edip Sevinç de, ihracatçılar olarak üretimle ilgili her türlü projeye destek verdiklerini hatırlatarak şöyle konuştu:

“Fındık Araştırma Enstitüsü ile doku kültürü laboratuarı kurmak için çalışıyoruz. Bizim hedefimiz dış satıma paralel olarak üretimimizi arttırmaktır. Türk fındığının korunması, ancak ve ancak üretimin arttırılması ile mümkündür. Siz üretimi arttırmaz iseniz, başkaları devreye girer, giriyor da. Gürcistan da, Şili’de, Çin’de üretim arttırılmaya çalışılıyor. Bu da bizim tekel olduğumuz fındık piyasasında tehlikede olduğumuzun işaretidir.  Fındık fidanımız yok. Bir de Gürcistan’a fidan gidiyor diyorlar. Biz üretimimizi arttırırsak, rakiplerimiz söker ve tekel halimiz devam eder. Bunun için en büyük tehlikelerden biri olan fındık hastalıkları ile mücadele de yol almalıyız. Külleme başta olmak üzere sıkıntılarımız var.  Birde fındık üretimi arttırıp, maliyetleri aşağıya çekersek, piyasalara tam anlamıyla hakim olur, elimize geçiririz. Yine de fındıkta söz sahibi Türkiye’dir. Türk üreticisidir. Son söz hep onundur.”



Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Orhan Fevzi Gümrükçüoğlu da,Türkiye’nin dünya fındık piyasasındaki hakimiyetinin tekel olma noktasında sürdürülmesi için üretimin mutlaka arttırılması gerektiğini vurgulayarak “50 yıldır budama, gübreleme veya diğer tarım tekniklerinde bildiklerimizin yanlış olduğunu görmeye başladık. Bunun üreticiye ısrarla anlatılması lazım. Biz kurum olarak elimizdeki laboratuarımızla toprak tahlilleri ile üreticilere destek veriyoruz. Fındığı sadece toplanıp, kurutulup, satılacak bir ürün olarak görmemeliyiz. Yıl boyu bahçelerde olmalıyız” dedi.

Trabzon Vali Yardımcısı, Necmettin Yalçınalp’de ekonomiye büyük katkı sağlayan fındıkta ilgili tüm kesimlerin işbirliği yapması için devletin gerekeni yaptığını söyledi.

Çalıştaya moderatörlük yapan Prof. Dr. İlhami Köksal ise, 30 yıl önce fındık alanların sınırlandırılmasından, hatta sökümünden söz edildiğini hatırlatıp, “Ben o dönemde buna hep karşı çıktım. Şimdi bunun doğruluğu anlaşılıyor. Üretimimizi arttırmak için çaba göstermemiz gerektiğini görüyoruz. Bir zamanlar İspanya Türkiye ile rekabet ederdi. Bizim üretim politikalarımız İspanya’yı sıfırladı. Şimdi durum değişti. Tehlike büyük. Üretimi mutlaka arttırmamız lazım. Bunu alan genişletme ile değil, verim artışını sağlamayla yapmalıyız” dedi. Çalıştayda daha sonra Ankara Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Fikret Demirci, Prof. Dr. Yeşim Okay, Prof. Dr. Nevzat Arık ile Fındık Araştırma Enstitüsü’nden Dr. Arzu Sezer konu ile ilgili bildiriler sundular.

HIRSIZLARA DİKKAT!

Samsun'un Salıpazarı ilçesine bağlı Yukarı Kestanepınar Mahallesi’nde, İlçe Jandarma Komutanlığı, fındık hırsızlığına karşı vatandaşa uyarılarda bulundu. Salıpazarı İlçe Jandarma Komutanlığı tarafından, bölgede yaşanan fındık hırsızlığına karşı bilinçlendirme çalışmaları aralıksız devam ediyor. İlçeye bağlı Yukarı Kestanepınar Mahallesi’nde vatandaşlarla bir araya gelen Salıpazarı İlçe Jandarma Komutanı Hakan Akçay, başta bölgede yaşanılmakta olan fındık hırsızlığına karşı uyarılarda bulundu. Vatandaşlardan fındık hırsızlığı konusunda daha dikkatli ve duyarlı olmalarını isteyen Akçay, yine yaşanabilecek diğer asayiş olaylarında da bilgilendirmelerde bulundu.

İTALYANLARIN AÇIKLAMASI GERÇEK DIŞI

İtalyan Tarımcılar Derneği’nin (Coldiretti) Türk fındığına yönelik yaptığı açıklamalar, Türkiye-Avrupa Birliği Fındık Danışma Delegasyonu tarafından da gereksiz ve gerçek dışı olarak değerlendirildi.

İspanya’nın Reus kentinde yapılan Türkiye-AB Danışma Delegasyonu toplantısında söz konusu derneğin açıklamaları da değerlendirildi.

Toplantıya katılan Karadeniz Fındık ve Mamulleri adına Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hüseyin Hilmi Durak, komisyon tarafından konu ile ilgili olarak basında yer alan açıklama ve haberlerin de değerlendirildiğini belirterek şunları söyledi: “Avrupa Komisyonu, FRUCOM, Caobisco ve Copa-Cogeca yetkililerinden oluşan AB Delegasyonu, söz konusu açıklamayı mesnetsiz, gerçek dışı ve dikkate alınmasına gerek olmayan bir beyan ve haber olarak değerlendirmiştir. Modern ve en son teknolojiye sahip tesislerde işlenen Türk fındıklarının kalitesi ve güvenilirliği konusunda en küçük şüpheye bile yer olmadığı da ifade edilmiştir.”

Türkiye-Avrupa Topluluğu Ortaklık Konseyi kararı çerçevesinde her yıl yapılan toplantıya Giresun Milletvekili Cemal Öztürk’ün yanı sıra Ekonomi Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı yetkilileri ile Karadeniz ve İstanbul Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin yönetim kurulu üyeleri katıldılar. AK Parti Giresun Milletvekili Cemal Öztürk toplantıda, bu yıl fındıkta rekoltenin geçen yıllara oranla düşük olduğunu ve fındıkta tekelleşmenin önüne geçilmesinin üreticinin yüzünü güldüreceğini söyledi. Türk fındığını tüm dünyaya satmak ve tanıtmak için “Fındık Fonu” oluşturulması gerektiğini vurgulayan Öztürk, “Böylece küresel anlamda fındık satışlarında özellikle zayıf olduğumuz ülkelerde başarılı diyebileceğimiz satış paylarına ulaşmak için Amerika’nın bademde uyguladığı tanıtım modelini ve uzun vadeli sürdürülebilir politikaları hayata geçirmemiz gerekir” dedi.

HADSİZ VE MAKSATLI BİR AÇIKLAMA

Türk fındığının tartışmasız en iyi fındık olduğunun altını çizen Öztürk, üreticinin fındıktan ekmeğe giden yolda yüzünün gülmesinin ihracatın artmasına bağlı olduğunu belirterek, “İhracatın artması fındığı tüm dünyaya en iyi şekilde tanıtmakla olur” dedi. Önümüzdeki sezondan umutlu olduğunu vurgulayan Öztürk, dünya fındık üretiminin yaklaşık yüzde 70’ini tek başına sağlayan Türkiye’nin, bu ihracattan yaklaşık 3 milyar dolar döviz sağladığına dikkat çekti. Öztürk ayrıca, son günlerde basında yer alan İtalya Ulusal Çiftçiler Konfederasyonu’nun açıklamasını da son derece hadsiz ve maksatlı bir açıklama şeklinde değerlendirdi.

CEVABI TÜRK FINDIĞI VERECEKTİR

Öztürk, “İtalya Ulusal Çiftçiler Konfederasyonu Türk fındığını karalama kampanyası başlatmadan önce, son on yılda Türkiye’den ihraç edilen fındık rakamlarını anlaşılan o ki incelememiş. Bu denli mesnetsiz bir itibarsızlaştırma kampanyası Türk fındığını değil açıklamayı yapan kuruluşu itibarsızlaştırmıştır diye düşünüyorum. İhracat verilerimiz ortada, son on yılda İtalya’ya ihraç ettiğimiz fındık 492 bin tondur ve İtalya fındık ihracatı yaptığımız ülkeler arasında ilk üçte yer alıyor. Bu itibarsızlaştırma oyunu, oyun olmaktan öteye gitmez. Türkiye fındıkta dünyada söz sahibidir ve en kaliteli fındık Türk fındığıdır. Fındık üreticilerimiz rahat olsunlar. Biz bu tür maksatlı taraflı açıklamalara itibar etmiyoruz yolumuza devam ediyoruz. Türk fındığına yönelik bu oyuna en güzel cevabı yine Türk fındığı verecektir” diye konuştu. 


FINDIK MALİYETİNİ KURTARMA PEŞİNDE

Giresun Ziraat Odası Başkanı Nurittin Karan, üreticinin artık karda değil maliyeti kurtarma peşinde olduğunu söyledi.  GZO Başkanı Karan, büyük firmaların Avrupalı alıcılara 'fiyatı yükseltmeyin, düşürün' önerisinde bulunduğunu iddia etti.

Fındığın ve üreticinin hakkını savunmalarından kim rahatsız olursa olsun savunmaya devam edeceklerini belirten Karan, "Eylül ayı ihracat rakamlarına bakıldığında ihracatçı ve tekelci firmaların fındıkta oyunları devam ediyor. Yapmış oldukları kontraları bir ay öteleyen ve Avrupalı alıcılara 'siz bir ay yeni kontrat yapmayın ve yüksek fiyat teklif etmeyin, fiyatları düşürelim ondan sonra yeni alım yaparsınız' şeklinde söylemde bulundukları yönünde duyumlar almaktayız. Bu da açıkça piyasada bir baskı unsuru oluşturulduğunu doğruluyor. Yeni sezona 12 bandından başlayan ve 15 liranın üzerine kadar çıkan fındık fiyatı ne oldu son 15-20 gün içerisinde 2.5, 3 lira birden geri geldi" dedi. Üreticinin artık maliyetini kurtarmaya çalıştığını belirten Karan, “Bilindiği gibi bu yıl rekolte çok düşük. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından açıklanan tahmini rekolte 468 bin ton. Fındık üretimi yapılan illere bakıldığında dekar başına elde edilen ürün 50 kilogramı geçmedi. Giresun’da ve bölgemizde bu rakam 25 kilograma kadar düşmekte. Tarım yetkililerinin yapmış olduğu hesabına göre, ortalama 50 kilogram ürün elde edilen bir dekar alanda bir kilogram fındığın maliyeti yaklaşık 15 lira, 35 kilogram ürün elde edilen bir dekar alanda bir kilogram fındığın maliyeti yaklaşık 17 lira, 30 kilogram ürün elde edilen bir dekar alanda bir kilogram fındığın maliyeti yaklaşık 20 lira, 25 kilogram ürün elde edilen bir dekar alanda bir kilogram fındığın maliyeti ise yaklaşık 24 liradır. Bu maliyet rakamlarına karşılık şu anda serbest piyasada ise fındık fiyatı en yüksek 13 lira civarında işlem görmekte. Yani şu anda fındık fiyatı maliyetin altındadır. Üreticimiz kardan vazgeçti artık maliyetini kurtarmanın peşindedir” ifadelerini kullandı.