TGİAD Başkanı Kurt HES’lerle ilgili çarpıcı açıklamalarda bulundu. TGİAD Başkanı Kurt, “Trabzon Genç İşadamları Derneği Başkanı Cafer Kurt HES’lerle ilgili yaptığı değerlendirmede, Doğu Karadeniz Bölgesi’nin özellikleri sebebiyle enerji açısından kullanılması kaçınılmazdır ve Türkiye’nin gelecekte enerji güvenliği açısından bölgedeki HES projeleri gereklidir, dedi. Kurt “bölge halkının haklı endişeleri var ve bölge halkı HES’ler konusunda ikna edilmelidir” açıklamasında bulundu.

TGİAD Başkanı Cafer Kurt, Doğu Karadeniz özelinde işletilen, proje ve inşa aşamasında olan ve planlanan toplam HES sayısı yaklaşık 700’dür. Bunlardan Trabzon’da 169, Rize’de 123, Artvin’de 176, Giresun’da 94, Ordu’da 63, Gümüşhane’de 35, Bayburt’ta da 19 adet HES, işletilmekte, proje ve inşa aşamasındadır.

Temiz enerji kaynağı olması ve kirli gazları çevreye vermemesi ve ülkemizdeki hidroelektrik potansiyelini çok amaçlı ve geniş kapsamlı kullanıp dışa bağımlılığın azaltılabilmesi amacıyla HES projelerinin gerekli ve önemli olduğuna dikkat çeken Kurt, şu görüşlere yer verdi: “HES’lerin arz güvenliği açısından önemi vardır. Diğer santrallerde arıza olması halinde HES’ler çabuk devreye girer ve elektrik sistemini ayakta tutar. Akarsuların rejimini düzenler. Sulama, içme suyu temin etme, taşkınları önleme gibi yan işlevleri vardır. Elektrik enerjisini su olarak depolar, istenildiği zaman kullanılmak üzere hazır tutar. Yanı sıra üretim tesislerinin kurulumu ve işletmesine bağlı olarak doğrudan ve dolaylı olarak istihdamı arttırır. Ucuz, temiz, verimli ve gelişmiş teknoloji ile elektrik enerjisi üretilmesini sağlar. 

Bunun yanında HES’lerin tarım arazilerini sulama, balıkçılık yapma, turizmi geliştirme, ulaşım, iklimde yumuşamayı sağlama gibi de yan etkileri vardır. Diğer enerji kaynaklarıyla karşılaştırdığımızda HES’lerin istihdam açısından etüt projelendirme ve inşaatında yerli mühendis ve teknisyenlere daha fazla iş imkânı sağladığı görülmektedir. Projelerde daha çok yerli işçi, bölge halkı çalışır. Bu nedenle de devamlı ve uzun süreli istihdam sağlar, açıklamalarında bulundu.

BÖLGE HALKININ HES’LER KONUSUNDAKİ ENDİŞELERİ GİDERİLMELİ

TGİAD Başkanı Cafer Kurt, HES’lerin olumlu yanlarının yanı sıra bir takım olumsuzlukları da olduğunu belirterek, “Akarsu yatağında, özellikle de su miktarındaki değişikliğin neden olduğu kalite bozulmaları görülebilmektedir. Akarsu yatağındaki su miktarı, kirletici miktarı ve su kalitesi değişiklikleri dışında akarsu içinde ve yatak çevresindeki yaşam dengesi de etkilenmektedir. HES’lerin yatırım maliyetleri yüksek, işletme maliyetleri ise tabii ki diğer santrallere göre daha düşüktür. En önemli dezavantajı da kaynağa bağımlı bir tesis olmasıdır diye konuştu.

HES’LERDE SORUN PLANLAMADIR

Bölge halkının HES’lere karşı “çevreyi bozduğu, çok ağaç kesildiği, orman ve mera alanlarının dikkate alınmadığı, can suyuna gereken önem verilmediği” görüşünde olduğunu hatırlatan Kurt, “mesele can suyu meselesi değildir. Burada önemli olan planlama meselesidir. Havza özellikleri dikkate alınmadan HES projelerine izin verilmesi, fizibilite planlamalarının detaylı yapılmaması, birbiri ardına ardışık birçok projeye izin verilmesi ve ÇED’lerin gereği gibi hazırlanmaması ve ÇED verildikten sonra işin devamının takibinin yapılmaması gibi birçok nedenden ötürü bölgedeki HES’ler konusunda ciddi soru işaretleri oluşmaktadır. Bu da gösteriyor ki Doğu Karadeniz’de Planlanan yaklaşık 700 HES Projesinin en az 200’ü rantabıl bir proje olmaktan çıkmıştır. Burada yapılması gereken; kısa vadeli yerine uzun vadeli planlamalar yapmak, yenilebilir enerji teknolojileri ve HES projelerinin çevresel etkisi konusunda avantajlarının daha iyi anlatılmasını sağlamak olmalıdır.

İL ÖZEL İDARELERİ HES’LERDEN PAY ALMALIDIR

TGİAD Başkanı Cafer Kurt, eğitimden, üst yapıya, alt yapıdan sivil savunmasına kadar geniş bir yelpazede bulundukları İl’e hizmet eden il özel idarelerinin hizmet ağını arttırmaları ve daha sağlıklı hizmet verebilmelerini sağlamak adına gelir kalemleri arttırılmalıdır. Bu bağlam da devletin akarsuyunu kullanıp, devlete elektrik satan HES’lerden, akarsu kullanım payı olarak il özel idarelerine pay verilmelidir. Bu konuda İl genel meclisi başkanı Sayın Haydar Revi’nin açıklamaları olumludur. Nitekim HES’lerden alınacak bu pay, bizlere yol, su, alt ve üst yapı hizmeti olarak geri dönecektir dedi.