Gümüşhane’de 47 yıldır kuşburnunun suyunun ve marmatelatının üretildiği fabrikada bunca zamandır çöpe atılan ve balıklara yem olan kuşburnu çekirdeği bu yıl ilk kez ekonomiye kazandırıldı.
Bünyesinde barındırdığı yüksek C vitamininin yanında insan vücuduna sayısız faydaları olan Kuşburnu meyvesinin çekirdeğinden elde edilen yağ hem ilaç sektöründe hem de ciltteki yaşlanmayı önlemesinin yanında aynı zamanda lekelere karşı da etkili olması nedeniyle son dönemde tercih edilen bir kozmetik ürün haline geldi.
Gümüşhane’nin merkeze bağlı Tekke köyünde 47 yıl önce bir öğretmenin girişimleriyle Dünya Bankasından alınan krediyle kurulan Gümüşsu Kuşburnu Fabrikasında 7 yıllık aranın ardından 2018 yılında başlayan üretim aralıksız devam ediyor. Belediyeye ait GÜMSAŞ tarafından işletilen fabrikada makine parkında yenilenme ve kapasite artırım çalışmaları başlarken bu yıl fabrika tarihinde ilk kez ayrıştırılan kuşburnu çekirdeği ve posası ekonomik katkı sağlamaya başladı.
Bugüne kadar meyve suyu ve marmelat üretmek için vatandaşların topladığı binlerce ton kuşburnunun çekirdekleri ayrıştırıldıktan sonra çöpe atılıp, balıklara yem yapılırken son dönemde gelişen teknolojiyle birlikte kuşburnu çekirdeği yağı üretiminin artması nedeniyle ekonomiye kazandırılmaya başlandı.

Çekirdeği ve posası Adana ve İzmir'e yağ yapılmak üzere gönderiliyor
Fabrikada ayrıştırılan kuşburnu çekirdeği ve posası Adana, Osmaniye ve İzmir’e yağ yapılmak üzere gönderiliyor. Bu yıl 50 tona yakın çekirdek üretilen fabrikada kapasite artışıyla birlikte bu rakam 200 tonlara ulaşacak.
Gümüşsu tarihinde ilk defa kuşburnu çekirdeğinin ekonomik bir katkı sağlamaya başladığını kaydeden fabrika müdürü Yüksel Demir, esas iştigal alanlarının marmelat ve meyve suyu imalatı olduğunu fakat bu yıl geri dönüşümle alakalı yeni bir proje başlattıklarını söyledi. Demir “Kuşburnunun posası ve çekirdeğini değerlendirmeye başladık. Kuşburnu çekirdeği ekonomik bir katkı sağlamaya başladı. Daha öncesine kadar kuşburnu çekirdeğini biz balıklara yem olarak verirdik. Ancak son yıllarda teknolojinin de gelişmesiyle beraber kuşburnu içerisindeki yağı çıkarma teknolojisi belli bir noktaya geldiği için şimdi de kuşburnu çekirdeğini ekonomik olarak değerlendirmeye başladık” dedi.
Kuşburnu çekirdeğinin ekonomik değerinden öte insan sağlığı için çok önemli bir katkı sağladığını kaydeden Demir, “İçerisinde A, C, D ve P vitamini çok yüksek ve ciddi manada olduğu için güzelleştirme, cilt bakımı konusunda büyük faydaları var. Aynı zamanda kozmetik sanayinde, ilaç sektöründe de kullanılıyor. Gümüşsu da bunu es geçmedi. Bu sene ilk defa kuşburnu çekirdeğini kabuğundan ayırarak kuşburnu çekirdeğini ayrı bir ekonomik değer olarak piyasaya sunmaya karar verdik ve şu anda da ona başladık” diye konuştu.

“Bu yıl 50 ton çekirdek çıkaracağız önümüzdeki yıl 200 tona ulaştıracağız”
Bu yıl 500 ton civarında kuşburnu aldıklarını ve yaklaşık 50-60 ton arasında çekirdek çıkacağını ifade eden Demir, “Bu seneki projemiz o. Ancak önümüzdeki yıllarda yeni yaptığımız Gümüşsu yeni yatırıma başladı malumunuz. Yeni yatırımla beraber kapasite 3 katına çıkacağı için önümüzdeki yıl sanıyorum ki 150-200 ton arasında kuşburnu çekirdeği çıkacak ve ciddi manada ekonomik katkı sağlayacak. Şu anda kuşburnu çekirdeğini sadece ayırıyoruz. Kendi işleme sistemimiz yok. Şu anda bir kısmını Osmaniye’de bir yağ fabrikası var. Bu anlamda belli bir kısmını oraya gönderiyoruz, bir kısmını da İzmir'e gönderiyoruz, oradan yurt dışına ihraç ediliyor” şeklinde konuştu.
Fabrikada gıda mühendisi olarak görev yapan Fatih Öztürk de kuşburnu çekirdeğinden elde edilen yağın kozmetik alanında oldukça fazla kullanıldığını, bunun sebebinin de kuşburnu yağının cildin üzerindeki olumlu etkilerinden dolayı olduğunu söyledi.

“Bu yağın ciltteki kırışıklıklar, lekeler, cildimizin doku yumuşaklığını sağlamak adına da oldukça faydaları vardır”
Kuşburnu çekirdeğinden elde edilen yağda, yağda çözünen vitaminlerin oldukça fazla olması nedeniyle cilt bakımında oldukça etkili bir durumun söz konusu olduğunu ifade eden Öztürk, “A vitamini, beta karoten içerdiği biliniyor. Ayrıca E ve D vitamini açısından da çok zengin. Bunun yanında yüzde 40-50 oranında da linoleik asit içerir. Bu yağın ciltteki kırışıklıklar, lekeler, cildimizin doku yumuşaklığını sağlamak adına da oldukça faydaları vardır” dedi.
Meyvesinin kuvvetli antioksidan etki gösterdiği, bol vitamin değeriyle genel direnci arttırarak grip, nezle gibi hastalıklara karşı dayanıklılık sağlayan, idrar söktürücü, demir içeriği nedeniyle kansızlığa ve kabızlığa karşı faydalı, kemik yapısını güçlendiren ve kanın pıhtılaşmasını düzenleyen K vitamini de içermesinin yanında eklem kireçlenmesi ve romatizmal ağrıların giderilmesinde de son derece etkili bir besin olan kuşburnu meyvesinin Türkiye’de gen merkezinin Gümüşhane olduğu kabul ediliyor. Ülke genelinde yetişen 27 tür kuşburnunun 17’si Gümüşhane’de yetişiyor.