Samsun’un 17 ilçesindeki 1251 mahallede yer alan mezarlıklar, Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) öncülüğünde başlatılan proje kapsamında kayıt altına alınıyor. Proje ile tarihi ve kültürel değer taşıyan mezar taşları incelenerek dijital arşive kazandırılacak.
OMÜ’den Tarihi Bir Proje
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yavuz Bayram’ın yürütücülüğünü yaptığı projede, 10 kişilik uzman ekip görev alıyor. Üç yıl sürecek çalışma kapsamında, Samsun genelindeki tüm mezarlıklar tek tek gezilecek, özellikle Osmanlı Türkçesi ile yazılmış mezar taşları tespit edilerek kayıt altına alınacak.
“Gizli Hazinelerimizi Kaybetmeden Tespit Etmeliyiz”
Projeye ilişkin açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Yavuz Bayram, üniversitenin yanı sıra Samsun Valiliği, Samsun Büyükşehir Belediyesi ve Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü’nün de projeye destek verdiğini belirtti. Bayram, şu ifadeleri kullandı:
“Samsun’daki 1251 mahallenin tamamını gezerek mezarlıkları tarayacağız. Osmanlı Türkçesiyle yazılmış mezar taşlarını tespit edip tasnif edeceğiz. Bu taşlar, yıllar içinde etrafını saran bitki örtüsü nedeniyle kaybolma riski taşıyor. Bunlar bizim gizli hazinelerimizdir ve her geçen yıl bu değerleri kaybediyoruz. Tespit ettiğimiz mezar taşlarını dijital ortama aktararak bu kültürel mirası koruma altına alacağız.”
“Mezar Taşları Bir Bölgenin Tapusu Niteliğindedir”
Mezar taşlarının yalnızca dini değil, aynı zamanda sosyolojik, demografik ve kültürel bilgi sunduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Bayram, bu taşların bir bölgenin tarihini aydınlatmada büyük rol oynadığını ifade etti:
“Mezar taşları, o bölgenin tapusu niteliğindedir. Hangi toplulukların yaşadığını, hangi dine mensup olduklarını, hatta dönemin hastalıkları gibi verileri bu taşlar sayesinde öğrenebiliyoruz. Mezar taşları bir coğrafyanın tarihsel sahipliğini ve geçmişini ortaya koyar.”
17 İlçede Kapsamlı Tarama Yapılacak
Bugüne kadar Samsun’un merkez ilçeleri ile Çarşamba, Bafra ve Vezirköprü’de sınırlı olarak yapılan çalışmaların, bu projeyle 17 ilçenin tamamına yayılacağı belirtildi. Ladik, Alaçam, Terme, Salıpazarı gibi ilçelerde de detaylı taramalar yapılarak tarihi mezar taşları ortaya çıkarılacak.
Amaç: Kültürel Mirası Gelecek Nesillere Aktarmak
Projenin temel hedefi, Samsun’daki tarihi ve kültürel miras niteliğindeki mezar taşlarını kaybolmadan önce belgeleyip koruma altına almak. Osmanlı dönemine ait taşların kayıt altına alınması sayesinde hem akademik çalışmalar desteklenecek hem de gelecek nesillere zengin bir kültürel arşiv bırakılacak.
Kaynak:
