Turizm sektöründe büyük potansiyele sahip olan Trabzon’da sektörün bütün tarafları kamu, sivil toplum ve özel sektör olmak üzere bir araya gelerek 2014 yılını değerlendirdi. Aksayan taraflar belirlenirken öne çıkan eğilimler için yapılması gerekenler ve yeni hedeflere yönelik görüş ve öneriler paylaşıldı. 

Trabzon 2015 turizm sezonuna daha güçlü girmek için çalışmalara hız verdi. Son birkaç yıldan beri sürdürülen yıl sonu değerlendirme çalışmalarının yüksek katkısının bulunduğunu belirten Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı M. Suat Hacısalihoğlu, amacın el birliğiyle sektörün daha ileriye taşınması olduğunu kaydetti.

Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası tarafından yürütülen değerlendirme toplantısına Başkan M. Suat Hacısalihoğlu’nun yanı sıra İl Kültür ve Turizm Müdürü İsmail Kansız, Büyükşehir Genel Sekreter Yardımcısı Mustafa Akkaya, Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı Genel Sekreter Yardımcısı Vahit Ketboğa, TURSAB Doğu Karadeniz Yürütme Kurulu Başkanı Suat Gürkök, TTSO Turizm Komisyonu Başkanı Özcan İlarslan, Karadeniz Rehberler Derneği Başkanı Taner Demirbulut ve sektörde faaliyette bulunan çok sayıda otel ve acente temsilcileri katılarak sektörün gelişmesine görüş ve önerileri ile katkı verdi.

Açılışta yaptığı konuşmada Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı M. Suat Hacısalihoğlu, konunun turizm olduğunu ifade ederek sektörün geçmişi ve geleceğini değerlendirmek olduğunu kaydetti. Birkaç yıldan beri tekrarlanan turizm sektörü değerlendirme toplantısında öne sürülen görüş ve önerilerin değerlendirildiğini, bu kapsamda bir sonraki sezona hazırlık yapıldığını anımsattı. Hacısalihoğlu, bütün katılımcılara konuşma hakkı vererek mevcut durumu değerlendirmelerini ve yeni sezon içinde beklenti ve düşüncelerini aldı. Şimdiden yeni sezon için hazırlıkta neler yapılması doğrultusunda bir çalışma programı oluşturulacağını dile getirdi. Oluşturulacak programları yerel yönetimler olarak herkese düşen görev ve sorumluluklar kapsamında tamamlanmasına gayret edileceğini vurguladı.

TRABZON’UN TURİZMDE ÜÇ TEMEL SORUNU AŞILIYOR

Trabzon ABİGEM Koordinatörü Yunus Emre Katrancı, geçmiş dönemde yapılan çalışmaları anımsatarak özellikle üç başlıkta toplanan turizm sektörü sorunlarına altyapı başta olmak üzere Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı ve Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu’nun hibe destek programları ile belirli oranda iyileştirmeler yapıldığına dikkat çekti. Katrancı, “Altyapı eksikliklerinin giderilmesi anlamında üretilen projeler ile belirli bir mesafe alınmıştır. Bu destekler önümüzdeki dönemde de devam edecektir” dedi.

Önceki çalışmalarda ikinci temel eksikliğin bölgedeki turizm tesislerinde çalışan personelin eğitim eksiklikleri olduğunun öne çıktığını, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası ile Karadeniz Teknik Üniversitesinin ortaklaşa bu konuda eğitimler verdiğini dile getiren Katrancı, “Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün desteklediği eğitim programlarının ara ara sektörün ihtiyaçlarını gidermek amacıyla belli aralıklar ile sürdürülmektedir.” şeklinde konuştu.

Katrancı, üçüncü temel sorun olarak belirlenen turizm tesislerinin eksikliği konusunda da devam etmekte olan birçok yatırımın bulunduğunu, 5 ve 4 yıldızlı olmak üzere yatırımların tamamlanarak hizmet için devreye alınmaya başlanacağını aktardı. Katrancı, ayrıca, önceki toplantılarda turizm sektörünün yaptığı değerlendirmelerde temel sorunlardan biri olarak işaret edilen turizm sezonunun kısa oluşu, yani yaz sezonunun dolu olurken, kış sezonunun boş geçmişi konusunda da bölgede ciddi adımlar atıldığını kaydetti. 

Sezonun uzatılmasına yönelik taleplere özellikle Uzungöl ve Ovit baz alınarak bu bölgede kış turizminin canlandırılmasına yönelik büyük bir projeyi hayata geçirmek için adım atıldığını vurgulayan Katrancı, bu çalışmanın devam ettiğini aktardı.

TURİZMDE ÇEŞİTLİLİK BAŞARIYLA GELİŞİYOR

TTSO Başkanı Hacısalihoğlu, turizm alanında alt başlıkların ön plana çıkarılmaya çalışıldığını ifade ederek kültür ve tarih turizmi, kongre turizmi, sağlık turizmi, kruvaziyer turizmi, ekoturizm ve spor turizmi dalları olduğunu kaydetti. Hacısalihoğlu, bunların yanı sıra özellikle dikkati çeken körfez ülkeleri turizmi yanı sıra gelişmiş ülkeler üzerinde de çalışılması gerektiğini dile getirdi.

Uzak Doğu ülkeleri üzerinde de çalışılması gerektiğini aktaran Hacısalihoğlu, “Bildiğiniz gibi 10 bin Japon turist ilimizi ziyaret etti. Geçen hafta bu ülkeyi ziyarette bulunduk. Japonya’dan daha fazla turistin bölgemize gelmesi mümkündür. Bu kapsamda çalışıyoruz” dedi.

Kruvaziyer turizmde sevindirici bir hızlı büyüme sağlandığını belirten Hacısalihoğlu, Yunanistan’da yaptığımız bir toplantıda, Nisan 2015 de Trabzon’da kruvaziyer turizm günleri organizasyonuna Trabzon’un ev sahipliği yapacağını söyledi. 

Hacısalihoğlu, organizasyona Medcruise Birliği ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği tarafından destek verildiğini bildirdi. Trabzon’da 2015 yılında uluslararası bir kruvaziyer turizm organizasyonu düzenleyeceklerini anlatan Hacısalihoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: "Karadeniz havzasında kruvaziyer turizmin daha da gelişmesi sağlanacaktır. Bu konuda gerek Akdeniz Bölgesindeki fuarlar olmak üzere dünyanın en büyük kruvaziyer fuarının düzenlendiği Miami'deki fuarda Trabzon temsil edilecektir.”

Japonya'da eko turizmin incelendiğini, dört dörtlük bir eko turizm yapıldığını, 81 bin nüfusu olan bir ilçenin yılda 3 milyon 800 bin turist getirdiğine dikkat çeken Hacısalihoğlu, bunun çok önemli bir rakam olduğunu, Doğu Karadeniz Bölgesi olarak ciddi bir yapılanmaya gerek olduğunu söyledi. 

Kongre turizmine bakıldığında adım adım şehirde uluslararası kongrelerin sayısının arttığını, maddi ve manevi olarak şehirdeki kongrelerin düzenlenmesine destek olunduğunu, her kesimin üzerine düşen görevi yapmaktan çekinilmemesi gerektiğini ifade eden Hacısalihoğlu, bölgede yapılacak çok şey olduğunu söyledi.

Hacısalihoğlu, 3. Trabzon İpekyolu İşadamları Zirvesi yapıldığını belirterek sözlerini şöyle sürdürdü: "Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü FABA Balıkçılık ve Akuatik Bilimler Sempozyumunu 48 ülkeden 600 bilim adamının katılımı ile şehrimizde yaptı. Karadeniz Teknik Üniversitesi bu konuda etkili çok sayıda kongre düzenliyor. Şehrimize katkısı çok yüksek olan bu kongre sayısının artması için el birliği içinde çalışmalıyız ve destek vermeliyiz. Bunun altyapısı olarak kongre merkezi ve yatak kapasitemizi artırmamız gerekmektedir. Kongre merkezi için şu aşamada belirlediğimiz hedef gelişmiş büyük bir kongre merkezinin yapılması ve buna paralel olarak konaklama kapasitemizin de daha fazla artmasıdır. Bu konudaki eksikliği kısa sürede tamamlamalıyız.”

Hacısalihoğlu, Körfez turizmi konusunda ciddi bir ivme kazanan Doğu Karadeniz Bölgesi ve özellikle Trabzon’a geçen yıl 12 bin turist getiren firmanın 2015 yılı için 70 bin turist hedeflediğini bildirdi. Firmanın sadece charter seferleri ile bu başarıyı yakaladığını aktaran Hacısalihoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Uzun vadede körfez ülkelerinin bölgemizdeki taleplerini karşılamanın önemli olduğunu ifade etmek isterim. Körfez ülkeleri bölgemizde bir turist hareketinin yanı sıra bir ticari hareketinde içinde olmayı arzu ettiklerini gözlemliyoruz. Körfez ülkeleri artık bölgemizde otel yatırımı, konut satışı gibi ticari konularda istekli. Körfez ülkelerinden gelen turistlerin bölgedeki taleplerinin karşılanmasında ticari yatırımlarda bulunmak arzusundalar. Bunlardan bir tanesi denizde gemi turu yaptırmak istiyor. Bu konuda yatırıma adım atmak istiyorlar. Bizim girişimcimiz henüz buna cesaret edemedi. Gelen bu turistlerin denizde tura katılması elbette farklı bir etkinlik olacaktır. Ayrıca, Karadeniz de bir bayanlara yönelik bir kadın plajı talep etmektedirler.”

Hacısalihoğlu, tanıtım konusunda daha çok aktif olunması gerektiğini ifade ederek özellikle turistlere satışı yapılacak ürünlerin çoğaltılması gerektiğini dile getirdi. Hacısalihoğlu, turistlerin eli boş bölgeden ayrılmaması gerektiğini aktararak özellikle Japonya ve İspanya gibi ülkelerde bu konuda ileri gelişmeler sağlandığını, bu alanda çalışmak isteyen girişimcilerin bu ülkelere bir ziyaret gerçekleştirmesinde fayda olduğunu aktardı.

Trabzon Kültür ve Turizm Müdürü İsmail Kansız da, kamunun yapması gereken işlerin yanı sıra özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının da eksiklikleri bulunduğunu aktardı.

Kansız, kruvaziyer turizmi konusunda Trabzon’a bu yıl 39 gemi geldiğini, geçen yıl 22 gemi olduğunu ve artış sağlandığını belirterek, “Müthiş bir artış” değerlendirmesinde bulundu. Trabzon gibi bir kente, bütün dünyanın gözde bir turizmi olan kruvaziyer turizmi ile gelen turist sayısının aşağı yukarı 15 bini aştığını belirten Kansız, "Bu gelen insanların hepsi ekonomik olarak güçlü insanlar. Bunlara sunacağımız ürünler, eğitim olarak insanlarımızın davranış biçimi, esnafımızın davranış biçimi, liman sahasında karşılanmalarında sağlayacağımız imkânlar iyileştirilmesi gerekmektedir“ dedi.

Bir yılda kruvaziyer gemi sayısını 22'den 39‘a çıkaran iradenin bu sayıyı 39’dan 69’a da çıkartabileceğini kaydeden Kansız, öncelikle ildeki eksikliklerin giderilmesine bakılması gerektiğine işaret etti. Liman sahası ve çevresinin iyileştirilmeye acil ihtiyacı olduğunu aktaran Kansız, “Kruvaziyer gemilerinin kente katkı anlamında hiçbir yumurta getirmese bile dünyanın binlerce kentlerinden biri olan Trabzon limanına uğrayıp meydanda, uzun sokakta, Maraş caddesinde gezmesinin bize tanıtım olarak dönüşü bu yumurtalara bedeldir“ dedi.

ALACAHAN BÖLGESİNE GEZİNTİ YOLU ÖNERİSİ

Alacahan’ın restore edildiğini ve devreye sokulduğunu aktaran Kansız, bilhassa, TÜRSAB acentesi firmaların ve kruvaziyer gemi turlarının bu mekâna alışveriş için getirilmesi gerektiğini dile getirdi. Tarihi bir mekânda kentle ilgili tüm materyallerin üretildiği bir mekan kazanıldığını anlatan Kansız, sözlerini şöyle sürdürdü: "Tarihi han haline getirildi. Trabzon’a ait ne kadar geleneksel ürün varsa hepsi orada üretiliyor ve satışı yapılıyor. Hem istihdam alanı hem de kültürel bir mekan ortaya çıkartıldı. Alanı ziyaret ettik. Bir rapor hazırladık. Gelen kruvaziyer gemilerinden turistlerin bu mekâna taşınması için trafik sorununun rahatlatılması gerekmektedir O tarihi doku da bir gezinti yolu oluşturulmalıdır. O platformun sağlıklı bir şekilde geliştirilmesi konusunda yerel yönetimden katkı istiyoruz.”

Kızlar manastırının, Büyükşehir Belediyesi ile ortaklaşa yapılan onarımının tamamlanmak üzere olduğunu ve 2015 yılında devreye alınacağını söyleyen Kansız, bu mekânda ulaşım ve çevre düzenlemesi sorunlarının bulunduğunu belirtti. Kansız, bu sorunun çözümü de çok acildir çünkü ilimize gelen yabancı turistler için Kızlar manastırının da çok önemli bir mekân olduğunu vurguladı.

Sümela Manastırı’nda restorasyon ile ilgili sıkıntıların aşılması için Bakanlığın kurmuş olduğu bilimsel heyetle çalışıldığını kaydeden Kansız, önümüzdeki aylar içerisinde Sümela’nın kapalı yerleri de dahil olmak üzere ziyarete açılması noktasında ihale gerçekleşeceğini söyledi. Kansız, “Bugün 500 bin kişiye varan Sümela’daki ziyaretçi sayısı daha da artacaktır” dedi.

Kansız, geçen yıl 2 milyon 700 bin turist sayısı olduğunu bunun 750 binini yabancı olduğunu kaydederek bu yıl 3 milyon turist sayısının geçileceğini söyledi. Kansız, geçen yıl 200 bin olan Körfez ülkeleri turistlerinin bu yıl da 300 bini geçeceğine inandığını anlatan Kansız, şöyle konuştu: "Gelecek yıllarda da bu rakamlar daha da yukarı seviyelere çıkacaktır. Maalesef hâla yatak sayımız 3 bin. Yatırım belgeli yatak sayımız 2 bin 100 konaklama kapasitesine sahip. Bitecek olan yatırımlar ile beraber yatak sayımız 5 bine çıkacak. Bu Trabzon için iyi bir konaklama sayısı mı olup olmadığı düşünülmelidir. Zira Antalya da bir otelde konaklama sayısı 3 bin olduğu unutulmamalıdır. Bir kıyaslama yaparsak ortadaki durumu anlamış oluruz.”

TÜRSAB BAŞKANI SUAT GÜRKÖK

TURSAB Doğu Karadeniz Yürütme Kurulu Başkanı Suat Gürkök ise genellikle körfez ülkelerinden gelen turistlerin yanı sıra yerli turist olmak üzere iç turizm olmak ağırlıklı bir sezon geçirildiğine işaret ederek “Her şeye rağmen iyi bir yoldayız” dedi.

Gürkök, geçen yıl olmayan İran’ın bu yıl devreye girdiğini anımsatarak artık Avrupa ülkelerinin bu ülkeye yaptığı ambargoyu da yavaş yavaş geri çekmeye başladığını vurguladı. Gürkök, dolayısıyla Trabzon’un İran’dan da turist çekmeye başladığını aktardı. Özellikle ambargonun gevşetilmesi ve paralelinde Tebriz-Trabzon arasında uçak seferleri başlatılmasının büyük bir potansiyeli harekete geçireceğini vurgulayan Gürkök, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kruvaziyer turizmi de Karadeniz’de arttı ve gelecekte de artmaya devam edecektir. Konaklama sektöründe ve hizmet sektöründe sıkıntı yaşadık. Bu kadar yoğun talebi karşılayacak otel ve restoran konusunda yetersiz kaldık.”

Sektörde yaşanan talep karşısında kayıt dışılığı artırdığını kaydeden Gürkök, özellikle kaçak seyahat acentelerin türediğini, vergi kaybı başta olmak üzere olumsuz tanıtımların da yapılacak denetim ve kontroller ile düzenlemeye ihtiyaç duyulduğunu aktardı. Gürkök, özellikle kaçak pansiyonculuk, kaçak araç kiralama ve kaçak turizm seyahat acentesi gibi ticari işletmeler doğduğunu söyledi. Gürkök, kayıt dışı ve kaçak ticari faaliyetlerin önlenmesi için İl Kültür Müdürlüğü, Maliye gibi kurumların kontrol ve denetimlere başlaması gerektiğini kaydetti. Gürkök, bu olumsuzlukların önüne geçilmesi gerektiğini, bölgenin imajının zedelenmemesi gerektiğini vurguladı.

DOKA GENEL SEKRETER YARDIMCISI VAHİT KETBOĞA

Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı Genel Sekreter Yardımcısı Vahit Ketboğa, tanıtım çalışmalarında özellikle sanal ortamın ön plana çıktığına dikkat çekerek internet üzerinden bu dönüşümün sağlanmasına acenteler başta olmak üzere ilgili kurumların katkı sağlamasında yarar olduğunu dile getirdi. Ketboğa, “Turizmde pazarlama faaliyetleri çok önemlidir. Körfez ülkelerinden bölgemize gelen turistler daha çok bölgeyi internet ortamında tanıdıklarını aktardı” dedi.

Yeni dönemde farklı pazarlama kanallarını DOKA olarak değerlendireceklerini örnek olarak Körfez ülkelerinin sosyalleştiği ve AVM’lerde bölgenin tanıtımına yönelik çalışmalarda bulunacaklarına işaret eden Ketboğa, “Körfez ülkelerinde AVM içinde tanıtım yapmayı düşünüyoruz. Bölgenin tanıtım standını AVM içerisinde kurup tanıtımı bu şekilde daha çok direkt halka yapmayı planlıyoruz. Birebir insanlara ulaşabileceğimiz bir noktadır AVM’ler. Benzeri uygulamayı havaalanı için de düşünüyoruz. Bölgenin ve illerimizin reklamlarını bu mekânlarda gerçekleştirmeyi planlıyoruz” dedi.

Toplantının devamında firmalar adına söz alan temsilciler gündemdeki sorunları ve önerilerini paylaşarak yeni sezon öncesi hazırlıkların tamamlanmasına katkı verdi.

Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı M. Suat Hacısalihoğlu da, turizm sezonu değerlendirme toplantısının bitiminde yaptığı konuşmada bütün katılımcılara verdiği destek için teşekkür ederek “Bu hepimizin toplantısı. Sorun hepimizin sorunu ve çözecek olan da bizleriz” şeklinde konuştu. Hacısalihoğlu, ne kadar sorun çözebilirsek ve turistleri memnun edebilirsek turizmden o kadar fazla pay alınabileceğine dikkat çekerek işin ana fikrinin bu olduğunu vurguladı. Hacısalihoğlu, büyükşehir belediyesi olmadan bu işlerin olmayacağını belirterek sözlerini şöyle sürdürdü: "Turizmin çeşitlendirilmesi ve geliştirilmesinde önemli görevleri var. Turizm ve Kültür müdürlüğümüz olmadan çalışmalarımızı yürütemeyiz. Ruhsata bağlı işlerimiz v ar. Bu arada Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansımız gerçekten çok büyük gayret içinde çalışmalarını sürdürüyor. Her şeyin içinde varlar. Sadece turizm sektöründe değil diğer çalışmalara da bölgemizde büyük destek veriyorlar. TÜRSAB kendine has çalışmaları ile sektöre katkı veriyor. Rehberler Derneği gibi turizm sektörüne hizmet veren derneklerimiz var. Mesele turizm sektöründe sorunlarımıza sonuç odaklı neler yapmamız gerektiğini bir plan kapsamında çıkartmalıyız. Yeni sezon başlamadan bu toplantıda ifade edilen görüşler doğrultusunda çalışmalar yapılmalıdır. Dolayısıyla yapacak olduğumuz çalışmaları bu şekilde organize ederek önümüzdeki günlerde son toplantı için tekrar bir araya gelmeliyiz. Alınan kararların herkese duyurulması ve detaydaki çalışmaların sonlandırılması sağlanmalıdır.”

Bu toplantıdan bir sonuç bildirgesi çıkacağını aktaran Hacısalihoğlu, bu doğrultuda sektör ve yerel dinamikler olarak hareket edileceğini ifade etti. Bu doğrultuda geçtiğimiz yıl yapılan çalışmanın yararlı sonuçlarını gördüklerini kaydeden Hacısalihoğlu şöyle konuştu: “Ama şunu hepimiz iyi bilmeliyiz. Bu sorunları düzeltmemiz yeterli olmayacaktır. Turizm arttığı sürece sürekli bu toplantılar yenilenecektir. Şunu iyi bilmeliyiz ki biz her yıl kendimizi yenilemek zorundayız. Bu yıl bu faaliyetleri yürüttük. Gelecek yıl da bu faaliyetleri yapalım şeklinde hareket etmemeliyiz. Bu doğru değil çünkü her ülke her şehir bir başka şehrin yapmış olduğu faaliyeti kendine örnek alarak gelişme sağlıyor. Bizi örnek alacak şehirler olduğu gibi bizde kendimizden daha gelişmiş şehirleri kendimize örnek alarak iyiye doğru devam etmeliyiz.”

Hacısalihoğlu, konuşmasını şöyle tamamladı. “Hiçbir zaman yerimizde durmamamız gerekiyor. Sorun her zaman olacak bunlar gayet normaldir. Şu andaki mevcut potansiyelimiz oldukça yüksektir. Bu potansiyeli karşılamada mevcut firmalar bize yetmeyecektir. Dolayısıyla yeni yeni firmalar çıkmak zorundadır. Aradığımız budur. Şehirde bu kültür gelişsin. Bu tür işyerleri açılsın. Ama doğru girmelerine yardımcı olmalıyız. Elbette büyükler daha fazla para kazanacaktır. Sektöre yeni girenler de yavaş yavaş üç beş yıl içerisinde kazanmaya başlayacaktır.“