Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi ve TEMA Vakfı Trabzon İl Temsilcisi Yrd. Doç. Dr. Coşkun Erüz, Doğu Karadeniz'deki katı atık kirliliğinin, halkın sınırlı sayıdaki kumsal ve plajlardan yararlanmasında engel oluşturduğunu söyledi.

Erüz yaptığı açıklamada, evsel, tıbbi, endüstriyel, ticari ve kurumsal atıklar, tarım ve bahçe atıklarının katı atık olduğunu, bu atıkların bazılarının çevre ve insan sağlığı açısından son derece tehlikeli olduğunu, bu atıkların düzenli bertaraf edilmesi gerektiğini belirtti.

Denizlerin uzun zamandır her türlü tehlikeli atığın maalesef boşaltım alanı olarak kullanıldığını söyleyen Erüz, 'Son çeyrek yüzyılda çöp sorunu denizlerde büyük bir problem olarak görülmeye başlanmıştır. Özellikle plajlarda biriken çöpler son 10 yılda yüzde 80 artmıştır. Hızla artan bu sorun dünyadaki hızlı nüfus artışı ve nüfusunun büyük kısmının kıyılarda yaşamasıyla dolayısıyla çöplerin denize boşaltılmasıyla ortaya çıkmaktadır' diye konuştu.

Kıyısal ekosistem incelemeleri ve bunlarda ciddi değişimlerin gözlenmesinin, kirlilik konusunda daha dikkatli olunması gerekliliğini ortaya çıkardığını ifade eden Erüz, 'Teknolojinin gelişmesi ve yeni ürünler üretilmesi, paketleme ve depolama malzemeleri gibi yeni ve farklı ürünler ortaya çıkması, bunlara bağlı kirletici problemlerin artmasına neden olmaktadır' dedi. 

"KİLOMETREKAREDE 13 BİN ADET ÇÖP YÜZÜYOR"
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından 5 yıl önce yapılan bir çalışmada her yıl 6.4 milyon ton çöpün denizlere boşaltıldığının tahmin edildiğini dile getiren Erüz, aynı çalışmada her gün yaklaşık 5 milyon adet katı atığın denizlere boşaltıldığını, kilometrekarede 13 bin adet çöpün yüzerek dolaştığının belirlendiğini kaydetti.

Yrd. Doç. Dr. Coşkun Erüz, yaptıkları bir çalışmayla kırsal kesimden akarsular aracılığıyla denize taşınan katı atıkların özellikle kıyı şeridinde birikerek, fiziksel ve kimyasal kirliliği neden olduğunu tespit ettiklerini belirtti.

Erüz, şöyle devam etti: 'Kirletici katı atıkların kıyılarda dağılımı irdelendiğinde, atıkların ağırlıklı olarak akarsu ağızlarına yakın kıyılarda ve dalga etkisinin daha az olduğu bölgelerde yoğunlaştığı gözlenmiştir. İstasyonlar arasında atık cinsi açısından fark olmamakla birlikte atık miktarı açısından farklar mevcuttur. Bu farklılık kıyının kayalık, kumsal, dolgu gibi yapısı ve dalga ile akıntı etkinliğine bağlıdır. Doğu Karadeniz, kırsalında bulunan yerleşimlerden ve orman, yamaç, vadi, dere yatakları gibi karasal ortamlara atılan ve rüzgar ile akarsularla taşınarak denize ulaştırılan, bir kısmı dibe çöken, bir kısmı ise kıyı akıntıları ile taşınarak kıyılarda biriken atıklarla kirletilmektedir.'

"HALK VE ÇEVRE SAĞLIĞI TEHDİT EDİLİYOR"
Doğu Karadeniz'deki katı atık kirliliğinin, halkın, sınırlı sayıdaki kumsal ve plajlardan yararlanmasında engel oluşturduğuna, biyolojik ve kimyasal kirleticilerle çevre ve halk sağlığını tehdit ettiğine dikkati çeken Erüz, şunları kaydetti:

'Kamu erkinin yasal sorumluluğunda olan katı atıkların bertarafı konusunda, sadece belediye merkezleri değil, kırsal kesim yerleşimlerinde de atık toplama ve bertarafı çalışmaları yapılması gereklidir. En önemli çalışma, kıyılara taşınan katı atıkların yüzde 80'ine yakınını oluşturan geri dönüştürülebilen atıkların yerinde ayrıştırılarak geri dönüşümünün sağlanması için kırsal kesimde eğitim, bilinçlendirme ve atıkların toplanması için araç ile personel temini sağlanmasıdır.'