NATO'nun Rusya tehdidine karşı Baltık ülkelerinde varlığını artırma planı çerçevesinde dün ittifakın bin 100 askerinin Polonya'ya ulaşması, 2014 yılında patlak veren Ukrayna krizinin ardından gerilen Rusya-NATO ilişkilerinde krizi yeniden tırmandıracak.
Çoğunluğu ABD askerlerinden oluşan birlikte İngiliz ve Romanyalı askerler de bulunuyor. Rusya'ya meydan okuyan NATO, haziran ayına kadar dönüşümlü olarak çok uluslu üç birliği daha bölgeye gönderecek. Uluslararası örgüt, ocak ayında Litvanya, Letonya ve Estonya'ya da asker yerleştirmişti.
NATO askerlerinin yerleştiği Polonya'nın Orzysz kenti ise Rusya'nın Kaliningrad bölgesine 57 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Rusya'nın ise Polonya, Beyaz Rusya ve Litvanya sınırındaki Kaliningrad'da nükleer başlık takılabilen ve 700 kilometreye yakın menzile sahip İskender füzeleri ve S-400 füze savunma sistemleri mevcut.
NATO'nun Avrupa Müttefik Kuvvetler Komutanı General Curtis Scaparrotti, Orzysz'de askerleri karşılama törenindeki konuşmasında, "Polonya'ya konuşlandırılan birlikler NATO'nun dayanışma ve kararlığını gösteriyor ve potansiyel saldırganlara açık bir mesaj gönderiyor" dedi.
Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda ise konuşlandırmayı 'nesillerdir beklenilen tarihi bir an olarak' nitelendirdi.
Moskova yönetimi, NATO askerlerinin sınırlarına gelmesini kabul edilemez bulduğunu daha önce ilan etmişti. Rusya lideri Vladimir Putin, geçen yıl NATO'ya karşılık vereceklerini açıklamıştı. Moskova, Kasım 2016'da Kaliningrad'a nükleer başlıklı İskender füzeleri ve S-400 füze savunma sistemleri yerleştirdi.
Rusya 1990'lı yıllardan bu yana en fazla savunma harcaması yapan ülkeler listesinin ilk beşinde yer alıyor.
NATO da, Ukrayna krizinin ardından tüm üyelerinden gayrisafi yurt içi hasılalarının en az yüzde ikisini savunma harcamalarına ayırmasını istiyor. Harcamalar, 2010'dan bu yana ilk kez 2016'da artış gösterdi.
Soğuk Savaş döneminden sonra Baltık ülkelerine en fazla asker ve teçhizat yığınağı yapan NATO'nun Estonya'da 800, Letonya ile Litvanya'da bin 200, Polonya'da 4 bin askeri ve Romanya'da füze savunma kalkanı üssü bulunuyor. Diğer yandan, NATO benzer bir füze savunma kalkanı üssünü Polonya'da kurmak için hazırlık yapıyor.
Ezeli iki rakip Rusya ile NATO arasında 2002 yılından beri iletişim kanallarını açık tutmayı öngören bir konsey mekanizması bulunuyor. Ancak, Rusya'nın 2014'teki Kırım'ı yasa dışı ilhakı sonrasında konseyin tüm faaliyetleri dondurulmuş durumda. Taraflar olası bir yanlış anlaşılmayı engellemek ve gerginliği daha da tırmandırmamak için büyükelçiler düzeyinde görüşmeler yürütüyor.
