Ukrayna’dan tahıl yüklü 12 gemi daha yola çıktı. Rusya rotanın tek taraflı ulaşıma kapatıldığını belirterek ‘koridoru kullanacak gemilerin hedef olabileceği’ uyarısında bulundu.

Rusya’nın 29 Ekim tarihinde Kırım’daki Sivastopol deniz üssüne düzenlenen saldırıyı gerekçe göstererek ‘Tahıl Koridoru’ anlaşmasını askıya aldığını ilan etmesine rağmen BM, Türkiye ve Ukrayna koridorun Rusya olmaksızın kullanılmasına devam kararı aldı. Ukrayna limanlarından 30 Ekim gecesi yola çıkan tahıl yüklü 12 gemi dün Karadeniz ortalarına kadar ulaşırken, Moskova’dan “Koridordaki gemileri hedef alabiliriz” tehdidi geldi.

YEŞİL IŞIK YAKTILAR
Devam kararını İstanbul’daki Müşterek Koordinasyon Merkezi aldı. Ukrayna yönetimi, Rusya ile aralarında koridorun kullanılmasıyla ilgili bir anlaşma bulunmadığını belirterek, “Ukrayna; BM ve Türkiye’nin Tahıl Koridoru’yla ilgili önerilerini kabul ederek tahıl yüklü 12 geminin Ukrayna limanlarından ayrılmasına yeşil ışık yaktı. Ayrıca daha önce İstanbul’da kontrolü yapılmış 4 gemiye de Ukrayna limanlarına giriş izni verildi” dendi.

İLK GEMİ ETİYOPYA’YA
Ukrayna’dan yola çıkan ilk gemi ‘İkaria Angel’ oldu. 40 bin ton tahıl yüklü geminin varış noktası ciddi kıtlık çeken Etiyopya. Çernomorsk yük limanından önceki gece yarısına doğru ayrılan ‘İkaria Angel’ dün öğle saatlerinde Romanya açıklarına kadar herhangi engellemeyle karşılaşmadan ulaşmış oldu. Geminin bu sabaha karşı denetimden geçmek üzere İstanbul Boğazı açıklarına demir atması bekleniyordu. Ukrayna’dan yola çıkan 12 gemi Afrika, Asya ve Avrupa’ya 355 bin ton tahıl taşıyor. 

DENETLEME HIZLANACAK
BM’nin önerisiyle İstanbul’daki Müşterek Koordinasyon Merkezi’nin denetim kapasitesinin arttırılması da kararlaştırıldı. İstanbul Boğazı girişinde daha önce Ukrayna limanlarından çıkan tahıl yüklü gemilerin uzun kuyruklar oluşturduğu için yeni 10 denetim grubu oluşturulacak. Bu 10 yeni ekip günde 40 gemiyi kontrol edebilecek. Boğazdan geçiş bekleyen tahıl gemisi sayısı 170 civarında gösteriliyor. Ankara, şimdilik Türk ve BM müfettişleri tarafından yapılacak denetimlere Rusya’nın da bir an önce geri dönmesini bekliyor. 

DEVAM KARARI NASIL ÇIKTI
Ukrayna hükümeti, “Rusya’nın Karadeniz sularını özelleştirmeye hakkı yok. Tahıl anlaşması bilindiği üzere iki ayrı belgeden oluşuyor. İlki Türkiye, BM ve Rusya’nın altına imzalarını attığı anlaşma. İkincisi ise Türkiye, BM ve Ukrayna’nın imzaladığı belge. Dolayısıyla Ukrayna, Karadeniz sularını kullanma hususunda Rusya’ya hiçbir yetki vermiş değil. Gelinen noktada anlaşmanın garantörü sayılan BM ve Türkiye’nin karar vermesi gerekiyor” izahatını yaptı. Taraflar, Rusya ile yapılan anlaşmanın Ukrayna ile yapılan anlaşmayı bağlamadığına karar vererek koridora devam kararı aldı.

RUSYA’NIN ŞARTI: KİEV TAAHHÜT VERSİN
Türkiye ve Ukrayna’nın Rusya olmaksızın ‘Tahıl Koridoru’na devam etmeye karar verirken Moskova, anlaşmanın devamının Kiev’in taahhütlerine bağlı olabileceği sinyalini verdi. Azerbaycan-Ermenistan-Rusya üçlü zirvesi için Soçi’de açıklamalarda bulunan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin “anlaşmanın bitmediğini, askıya alındığını” belirterek “Sivastapol saldırısı gemilerimiz için tehlike yarattı. Ukrayna, sivil gemilerin güvenliğine yönelik herhangi bir tehdit olmayacağını garanti etmeli” dedi. 

‘HEDEF OLABİLİR’
Rusya Savunma Bakanlığı ise koridoru kullanacak gemilerin hedef olabileceği uyarısında bulundu. Bakanlık tarafından yayınlanan açıklamada şöyle denildi: “29 Ekim’de Ukrayna’nın Kırım’daki Sivastopol deniz üssü çevresinde bulunan savaş ve ticari gemilere yönelik düzenlediği terörist saldırının detayları aydınlanana kadar, Tahıl Koridoru anlaşması için belirlenen geçiş rotası ulaşıma kapatılmıştır. Rusya bu kararla Tahıl Koridoru anlaşmasından çekilmiş olmuyor, güzergâhın saldırı için kullanılmamasını sağlamış oluyor. Ukrayna bu rotayı askeri amaçlarla kullanmamak için taahhüt vermedikçe, bu bölgenin güvenliğini garanti etmemiz söz konusu olamaz. Koridora giriş yapacak herhangi bir gemi olası hedefimiz sayılacaktır.” 

İstanbul’da Yenikapı açıklarına demirleyen tahıl gemilerinde denetlemeler dün de sürdü. 

BİLGİ NOTU
Rusya, 2014’te ilhak ettiği Kırım’daki Sivastopol üssüne hafta sonu dron ve hücumbotlarla saldırılar düzenlendiği gerekçesiyle Tahıl Koridoru anlaşmasından çekildiğini açıklamıştı. Rusya, misilleme olarak dün de başta Kiev olmak üzere Ukrayna’yı füzelerle vurmaya devam etti.