Daha önce araca takılan radyo-teyp'in değeri üzerinden yüzde 16'lık vergi kesiliyordu. Örneğin 30 bin TL'lik bir araçta yer alan 200 TL değerindeki bir radyo-teyp için 32 TL, TRT payı kesiliyor, firmalar bu düşük rakamı çoğu zaman otomobil satın alanlara yansıtmıyordu

Aracınızın radyosundan TRT'ye ait müzik ve haber kanallarını dinlemeseniz de artık araç satın alırken, aracın fabrika çıkış değeri üzerinden binde 8 oranında TRT'ye para aktaracaksınız. Otomobillere radyo-teyp zammının önü, Resmi Gazete'de yayınlanan bir kararname ile açıldı.

Elektrik faturalarından kesilen TRT payının kaldırılması konusunda isteksiz davrandığı için eleştirilen hükümet, araçlardaki radyo bedelinden alınan yüzde 16'lık TRT payını da yeterli bulmadı ve sessiz sedasız artırıma gitti.

Hafta sonu Resmi Gazete'de yayınlanan TRT Bandrol ücretlerine ilişkin listede otomobillerdeki radyo-TV'lerden kesilen TRT payı ile ilgili uygulama değiştirildi.

Eskiden otomobile takılan radyo-teyp ya da CD çalar bedelinin yüzde 16'sı oranında TRT payı ödenirken, bu rakamı şimdi 6'ya katlayacak farklı bir uygulamaya gidildi.

Hükümetin aldığı kararla artık TRT payı, radyonun değeri üzerinden değil, otomobilin fabrika çıkış fiyatı üzerinden binde 8'i oranında alınacak. Böylece 30 bin TL'lik orta sınıf bir aracın fiyatı otomatikman 168 TL civarında yani yüzde 1'e yakın oranda zamlanacak. Yıllık otomobil satışlarından TRT'nin cebine girecek toplam gelir ise en az 125 milyon TL olacak.

Örneğin otomotiv markaları, 30 bin TL'lik bir araçta 200 liralık radyo-teyp kullanıyordu, TRT payı olarak bu bedelin yüzde 16'sı oranında yani 32 TL ödüyordu. Ancak yeni oranlarla bu rakam 168 liraya çıkıyor. Yani 30 bin TL'lik bir araçtan TRT'nin aldığı pay 5.25 kat artırılıyor.

Lüks otomobillerdeki radyolardan alınacak TRT payı ise home theatre sistemlerinden bile pahalı olacak. Piyasada 500 ila bin lira arasında fiyatlarla son model ev müzik sistemleri satılırken, 400 bin euroluk Ferrari F430 modeli için 2 bin 500 euro (yaklaşık 5 bin 500 TL) TRT payı kesilecek.

Uygulama geriye dönük işletilecek

En büyük sıkıntı ise 17 Ekim'de Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren kararnamenin geriye dönük işletilecek olması. Uygulama 3 Temmuz 2009'dan itibaren geçerli olacak. Bir başka deyişle otomotiv firmaları Temmuz'dan bu yana sattıkları araçlar için yeni oranlarla TRT katkı payı ödemek zorunda kalacak. Bu da yaklaşık 160 bin araç ve otomotivcilere 30 milyon liranın üzerinde bir ilave yük anlamına geliyor.

Hükümetin sessiz sedasız çıkardığı bu kararnameden birçok otomotiv markasının haberi henüz olmazken, gümrük işlemlerinde de sıkıntılar yaşanmaya başladı. Kararnameyle ilgili bilgileri olmayan gümrük memurları, otomobillerde işlem yapamadığı için yüzlerce araç parklarda bekliyor. Sektör yetkilileri, bilgi yetersizliği nedeniyle otomobileri çekemediklerinden yakınıyor. Sektör temsilcileri artırılan TRT payı nedeniyle otomobillerin fiyatının da artacağını belirterek, “Orta segment araçlara 200 lira civarı TRT zammı gelmiş olacak” açıklaması yapıyor.

Aybar: Vergi kullanılan ürün için verilir ama...

Otomotiv Distribütörleri Derneği Başkanı ve Renault Mais Genel Müdürü İbrahim Aybar, yeni kararnamenin mantığını anlayamadıklarını belirterek, “Vergi kullandığınız ürün için verilir. Radyo kullanıyorsanız, onun bedeli üzerinden vergi aktarılır. Ancak burada araç bedeli üzerinden vergi alınıyor. Çok ilginç” dedi. Yeni düzenleme ile otomobil fiyatlarının otomatikman artacağını belirten Aybar, TRT payının araçlara ne kadarlık bir yük getireceğine dair çalıştıklarını söyledi. Aybar, “Tabii bazı markalar bunu üstlenir, bazıları ise fiyatlara yansıtmak zorunda kalır” derken, en büyük sıkıntının uygulamanın geriye dönük olmasından kaynaklandığını kaydetti. Aybar, “Müşterilerden bu para istenemeyeceğine göre, cebimizden ödeyeceğiz” dedi.

Önce elektrik şimdi otomobil

* Türkiye'de kriz yıllarında rakamlar oynaklık gösterse de yaklaşık 500-550 bin adet civarında araç satılıyor. Bunun 350 binini binek, 200 binini de ticari araçlar oluşturuyor.

* TRT için pay, otomobilin fabrikadan çıkış fiyatı üzerinden hesaplanarak alınacak.

* Otomotivciler ortalama bir ciro veremiyor ancak yaklaşık araç başına 13 bin euro'luk bir çıplak fiyatın, TRT payına baz olacak rakamı görmek için kabul edilebilir olacağını söylüyor.

* 550 bin araç satışı öngörüsüne göre otomobil satış gelir rakamının 7 milyar 150 milyon euro (15.7 milyar TL) olarak kabul edilebileceği belirtiliyor.

* 15 milyar 730 milyon TL gibi tahmini bir satış gelirinden TRT'nin alacağı pay, binde 8 hesabına göre 125 milyon 840 bin TL olacak.

* TRT için ayrıca kullandığımız elektrikten de yüzde 2 oranında pay kesiliyor. TRT'nin bütçesi için elektrikten sonra otomobil de önemli bir destek olacak.

Artık MP3 için de TRT payı ödenecek

Hükümet, otomobillerdeki radyo ve televizyonlardan alınan ücretleri artırmanın yanı sıra birçok teknolojik cihazı da “TRT payı kesilen” ürünler listesine ekledi.

“MP3 çalar”, “radyolu kulaklık, fotoğraf makinesi, radyolu kalem”, “radyo veya televizyonlu banyo sistemleri, koşu bantları”, “DVD-VCD playerlar”, “ev sinema sistemleri” ve “her türlü uydu alıcısı” için de artık TRT payı ödenecek.

Yeni hesaptan lüks araçlar kârlı çıkar

Hyundai Assan Genel Müdürü Kurthan Tarakçıoğlu, yeni kararnamenin özellikle küçük ve orta sınıf otomobilleri olumsuz etkileyeceğini söyledi. Tarakçıoğlu, “Eskiden i10 modelimiz için 32 TL'lik TRT bandrol bedeli ödüyorduk. Şimdi yaklaşık 70 euroya çıkıyor. Bunun tam tersi lüks SUV modelimiz Santa Fe'de 125 euroluk TRT payı 112 euroya, aynı şekilde Genesis'te 290 euroluk bedel 204 euroya düşüyor” dedi.