Peki bu eksik prim nasıl tamamlanacak. İşte milyonlarca vatandaşı yakından ilgilendiren o yol haritası…Adeta yılan hikayesine dönen Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinin bu ay içerisinde bitirilmesi planlanıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilginyaptığı açıklamada Hazine ve Maliye Bakanlığı ile ilgili sorunun çözüldüğünü ve EYT düzenlemesinde artık günlerin kaldığını ifade etti. Düzenlemenin son şeklinin verilmesinin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 26 Aralık’taki Kabine Toplantısı sonrası açıklaması bekleniyor.
EKSİK PRİM NASIL TAMAMLANACAK?
Yaş şartının tamamen kalkması durumunda en önemli konu eksik prim günlerinin tamamlanması olacak. Doğum borçlanması yapacaklar izin süresinin hepsi yerine bir kısmını kullanabilir. Örneğin, EYT ile emeklilik için 60 güne ihtiyaç varsa doğum izni süresinin 2 ayını borçlanmak yeterli olacak. SSK'lı olarak emekliliğe hak kazanan çalışanın memuriyette kazandığı fiili hizmet süresi zammı hizmet süresine eklenir ancak emeklilik yaşından düşülmez.EYT ile emekliliğe hazırlananlar için bazı kritik detaylara ilişkin soruların cevapları şöyle:
Memur olarak çalıştığım dönemde kazandığım yıpranma payı yaşı düşürür mü?
Sigortalı çalışarak memurluktan sonra 1260 gün SSK'lı olarak çalıştıysanız emekli olurken kamuda kazanılan yıpranma payı hizmet süresine eklenir ancak emeklilik yaşından düşülmez. Farklı sigortalılık statüsünde ödenen primler birleştirilerek toplam hizmet süresi üzerinden emekli olunabilir.Çalıştığı şirkette hisse alan EYT kapsamında SSK'lı olarak emekli olabilir mi?
2008'den önce bir şirkette sigortalı çalışırken, hisse alanlar SSK'lı olarak sigortalılığını devam ettirebiliyor. EYT düzenlemesi kapsamından SSK'lı olarak emekli olabilir. Ancak bu tarihten sonra çalıştığı şirkette hisse sahibi olanlar için Bağ-Kur sigortalılık hali başlar.
EYT ile 8 Eylül 1999'dan önce olduğu gibi 3.600 gün primle emeklilik mümkün olacak mı?
Mevcut tabloda 2 türlü EYT'li bulunuyor. Birincisi yaş şartı olmadan 5.000 günü, ikincisi de yaş yaş şartıyla 3.600 günle emekliliği bekleyenler var. 8 Eylül 1999'a kadar az primle yaştan emeklilik hakkı bulunuyordu. Kadınlar için 50, erkekler için 55 yaşında 3600 prim gününü doldurarak emekli olabiliyordu. Daha sonra buradaki yaş kadında 58, erkekte 60 oldu. EYT düzenlemesinde beklenti 5000 prim gününde yaş şartı olmaması, 3600'le kadınlarda 50, erkeklerde 55'le emeklilik yolunun açılması. Her iki durum için uygulama yasal düzenleme Meclis'e geldiğinde netleşecek.
Bağ-Kur'da ihtiyacım olan gün sayısını canlandırmam söz konusu mu?
Maalesef kaç güne ihtiyacınız olduğuna bakılmıyor, silinen günlerin tamamını satın almanız gerekiyor. En son 1 Mayıs 2021 öncesi borçlar silindi. SSK'ya göre Bağ-Kur'dan emekli olmak daha zordur. Emekli aylığı da daha az oluyor. Sigortalılık statüsünde son 1261 günü tamamlayarak SSK'dan emekli olmak mümkün. SSK'da emekli aylığı Bağ-Kur'a göre yaklaşık yüzde 20 daha fazla.
Taşerondan kamuda işçi statüsüne geçenler emekli olup çalışabilir mi?
Gerekli koşulları taşıyanların istekli emeklilikleri söz konusu olacaktır. Bu statüye geçenler için emeklilik hakkı kazananların iş sözleşmelerinin feshine yönelik özel düzenleme bulunuyor. Emekli olmak istemeyenler çalışmaya devam edebilir.
Kısmi borçlanma, isteğe bağlı sigorta mümkün mü?
Emeklilik için kısmi borçlanma mümkün. Doğum borçlanması yapacaklar izin süresinin bir kısmını borçlanabilir. Örneğin 30 güne ihtiyaç varsa bir aylık borçlanma yeterli olacaktır. Çalışma imkânı bulamamış sigortalılar eksik primlerini isteğe bağlı sigorta yaptırarak tamamlayabilir. SGK'ya verilecek bir dilekçeyle başlayan isteğe bağlı sigorta ile sigortalı, kendi primlerini ödeyerek tıpkı bir çalışan gibi her ay 30 gün kazanabilir.
