Fındık üretim bölgelerinde yapılan ankete göre, üreticilerin Toprak Mahsulleri Ofisi'nden (TMO) kısa süreli avans ve düşük randımanlı fındıkların ayrı alınmasını istediği ortaya çıktı.

Ulusal Fındık Konseyi (UFK) tarafından 31 Ocak-18 Şubat tarihleri arasında 13 il ve 124 ilçede, bölgelere göre 1 kilogram fındığın maliyetinin ne kadar olduğu ve üreticilerin taleplerinin belirlenmesine yönelik anket tamamlandı. Yaklaşık 500 fındık üreticisi ile yapılan ankette üreticilere 58 soru yöneltildi. 18 gün süren anket çalışmalarından sonra 30 maddelik bir sonuç raporu hazırlandı.

Ankete göre fındık üreticilerinin fındığını heyecanla, dört elle sarılarak, bol ve kaliteli olması arzusu ile üretmeye çalıştığı, ancak pazarlama safhasında heyecanın karamsarlığa dönüştüğü görüldü. TMO'nun randımanı yüzde 40'ın altına düşen fındıkları almamasına bağlı olarak üreticilerin ürünü yarı fiyatla özel sektöre vermek zorunda kaldığı belirtilen raporda, ayrı fiyat ve ayrı depolanmak üzere bu fındıkların TMO tarafından alınması yoluna gidilmesinin sıklıkla dile getirildiği kaydedildi. Fındık üreticilerinin yüzde 90'ının ilkokul mezunu olduğu belirtilen raporda, şu tespitlere yer verildi:
"Fındık gelirinin tüm gelirler içerisindeki payının Trabzon ilinde yüzde 40, Giresun ilinde yüzde 65, Ordu ilinde yüzde 50, Sakarya ve Düzce illerinde ise yüzde 30-35 olduğu belirlendi. Emekli veya başka bir sektörde çalışan fındık üreticilerinin fındıktan başka geliri olmayan üreticilere göre ekonomik durumlarının iyi olduğu, fındığa bağımlı olan üreticilerin ise bankalara veya tüccarlara borçlu oldukları, kredi alanların her yıl kredilerini kapatıp tekrar borçlandıkları görüldü. Özellikle bahçe altı ve
hasat döneminde nakit paraya ihtiyaç olduğu, en çok bu dönemde banka veya piyasadan para alınma yoluna gidildiği, devletin veya TMO'nun kısa süreli avans vermesi durumunda üreticinin fındığı pazarlama durumunda daha güçlü olacakları beyan edildi."

Birçok bölgede üreticinin fındık fiyatından memnun olmamakla beraber toplu sökümlere gidildiğinin tespit edildiği raporda, "Samsun-Tekkeköy ile Kocaeli-Kandıra, Sakarya-Kaynarca, Ferizli, Akyazı, Karapürçek ilçelerinde başta olmak üzere fındık fiyatlarının 2004-2005 sezonunda 7 TL'ye çıkması fındığa olan talebi tetiklemiş ve sözü edilen bu yörelerde aşırı oranda yeni fındık bahçeleri tesisi yoluna gidilmiştir. Ancak üretici son yıllardaki fiyattan memnun olmadığını, birkaç yıl bu şekilde sürmesi
durumunda fındığı sökeceklerini ifade etmişlerdir" denildi.