Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Dursun Oğuz Gürsoy, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) müdahalesiyle alınacak fındık miktarının, fiyat bakımından Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı müdahale alımları olacağını söyledi.

Gürsoy, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünyanın en büyük fındık üreticisi ve ihracatçısı olan Türkiye'nin yıllardır devam eden yapısal sorunlarını çözemediğinden, dünya piyasalarında belirleyici konumunun avantajlarını kullanamadığını belirterek, ürün bazlı destekleme modeli ve politik fiyatlar nedeniyle bugün Türkiye'de büyük bir arz fazlası sorunu oluştuğunu ve fındık üretme potansiyeli olan ülkelerdeki üretimin tetiklenerek ihraç pazarlarında yeni rakipler yaratıldığını ifade etti.

TMO'nun 2008 ürünü müdahale alımlarına yüksek fiyat ödeyerek hızla devam ettiğini ifade eden Gürsoy, ''Bu müdahale gerek alınacak miktar, gerekse fiyat bakımından Cumhuriyet tarihimizin en kapsamlı müdahale alımları olacaktır. TMO, 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle 260 bin ton civarında kabuklu fındık alımı gerçekleştirmiş olup, randevu verilen 209 bin üreticiden 493 bin ton fındık almayı taahhüt etmiş bulunmaktadır. TMO'nun stoklarındaki 2007 ve daha eski ürün stoklarının 280 bin ton olduğu hatırlanırsa, kampanya sonuna kadar toplam stokun 610 bin tona ulaşacağı ve bu stokun değerinin ise 3 milyar TL civarında olacağı öngörülmektedir'' dedi.

Gürsoy, TMO'nun stoklarının parasal karşılığının İstanbul ulaşımına nefes aldıracak Marmaray Projesi'nin maliyeti olan 2.5 milyar dolara neredeyse eşit olduğuna dikkati çekerek, şunları söyledi:
''Mevcut üretim ve destekleme modelinin devamı halinde oluşacak stokların uzun vadede nerelere varacağını kestirmek şu an için mümkün değildir. Fındık sektöründeki sorunların çözümü tüketimde süreklilik arz eden bir artış trendinin yaratılması ve üretilen fındığın tamamının iç ve dış pazarlarda satılmasıyla mümkündür. Dış pazarlarda ülkemizin belirleyici bir konuma gelebilmesi ve üretimdeki avantajlarını kullanabilmesi için fındık kullanan iç ve dış alıcılara geleceğe yönelik istikrarlı ve güven verici politikalar oluşturulduğunu göstermeliyiz. Aksi takdirde bugün olduğu gibi TMO'nun yarattığı belirsizlik içinde ne zaman, ne kadar, hangi fiyattan piyasaya mal sürecek endişesi ve beklentileri içinde tüketimin ve ihracatın artması çok zor olacaktır.''

-KAOSTAN ÇIKIŞ FORMÜLÜ-

Kaostan çıkışın ilk şartının, fiyatların serbest piyasada arz-talep çerçevesinde oluşumuna imkan vermek ve hakiki fındık üreticisinin alan bazlı bir destekleme modeli çerçevesinde telafi edici prim sistemiYle desteklenmesi olduğunu vurgulayan Gürsoy, şöyle devam etti:
''Belki ilk yıllarda üretici gelirlerinde belirli bir düşüş yaşanabilecekse de gerek ülkemizde gerekse rakip üretici ülkelerde fındık üretiminin fiyat düşüşlerine bağlı olarak cazip olmaktan çıkması ve dikim alanlarındaki daralmalar, fındık fiyatlarını ikame ürünlerle rekabet edebilecek hale getirecektir. Tüketimde sağlanacak artışın etkisiyle arz, talep dengesi kurularak fiyatlar tedrici olarak artmaya başlayacaktır. Yani çözüm kendi mecrası içinde oluşacaktır.

Kaldı ki piyasa fiyatıyla üreticinin ekonomik olarak yaşamını sağlayacak fiyat arasındaki fark oluşması halinde gelir kaybını telafi edecek prim sistemi devreye girerek üretici mağduriyeti önlenecektir. 2009 yılında fındık ihracatımızın artırılabilmesi ve arzulanan seviyelere ulaşabilmesi, şu anda piyasada oluşan belirsizliklerin ortadan kaldırılmasına ve gerek TMO elindeki stokların ne olacağı, gerekse gelecek sezon uygulanacak müdahale politikalarının netleşmesine bağlıdır. Fındık ihracatçı birlikleri olarak 2009 yılı ihracat öngörümüz minimum 1.25 milyar dolardır. Bu rakamın artması veya azalması 2009 yılı içinde uygulanacak fındık politikalarına ve 2009 ürünü rekoltesine bağlı olarak değişecektir.''

Gürsoy, son günlerde yaşanan global ekonomik krizden doğal olarak fındık sektörünün de etkilendiğini belirterek, ''Gerek bankacılık sektöründe yaşanan finans maliyet artışları, gerekse taşıma ve girdi maliyetlerinde oluşan artışlardan öz kaynakları zaten zayıf olan sektörümüz de aşırı derecede olumsuz etkilenmiştir. Fındık sektöründe bugün yaşanan olumsuzluklar yıllardır süregelen ürün bazlı destekleme modeli uygulamaları ve son yıllarda TMO stok yönetimindeki belirsizlik ve zafiyetten kaynaklanmaktadır. Sektörün ve fındığın geleceği 2009 yılı içinde yapılacak ciddi yapısal değişimlere ve idarenin sorunu çözmede göstereceği kararlılığa bağlıdır'' diye konuştu.