Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Ticaret Bakanlığı tarafından Marriott Otel'de gerçekleştirilen "İhracatta Dijital Gümrük Tanıtım Toplantısı"nda yaptığı konuşmada, 2019'un bakanlık için icraat yılı olacağını söyledi.

Dijitalleşmenin 'mega trend' olarak dış ticareti ve buna bağlı olarak ülkelerin rekabetçiliğini doğrudan etkilediğini belirten Pekcan, "Blokzincir, yapay zeka, büyük veri, nesnelerin interneti gibi teknolojiler sayesinde artık eski modeller geçerliliğini yitiriyor. Bunlar önümüzdeki dönemde rekabetin koşullarını belirleyen alanlar olacak. Bu dönüşüm sürecinde ülke olarak geri kalmamız tabii ki söz konusu değil. Memnuniyetle söylüyorum ki biz treni kaçırmadık, doğru yoldayız." diye konuştu. 

Bu büyük dönüşüm ve değişim noktasında stratejik konumda bulunan Türkiye'nin, önemli bir transit merkezde yer aldığına dikkati çeken Pekcan, dünyanın her yerinde Türkiye markasını tanıtmak amacıyla ihracatı güçlendirecek adımlar atmaya devam ettiklerini, üreticileri ve ihracatçıları desteklediklerini bildirdi. 

Pekcan, iç ticarette, dış ticarette ve gümrüklerde zorunluluk olan dijitalleşmeyi ve e-ticareti ön plana çıkarmayı hedeflediklerini ifade ederek, hizmetlerin tamamında, elektronik sistemleri esas alan uygulamalara ağırlık verdiklerini dile getirdi.

Türkiye'de ticari faaliyetlerin şeffaf, hızlı, kolay ve güvenli bir biçimde yürütülmesi ve ticaretin kolaylaştırılması amacıyla çok önemli düzenlemeler yaptıklarına işaret eden Pekcan, şöyle konuştu:

"Gümrüklerimizin modernleşmesi ve gümrük süreçlerimizin dijitalleştirilmesine yönelik çok önemli çalışmaları hayata geçirdik. Bakanlığımızın verdiği tüm hizmetlerde belgelerin tamamen elektronik ortamda işlem görmesini hedefliyoruz. Göreve geldiğimden bugüne, Tek Pencere, Liman Tek Pencere, Konteyner ve Liman Takip Sistemi, Serbest Bölge Giriş Çıkış Programı gibi birçok projenin yaygın bir şekilde kullanılması üzerine takiplerimizi yaptık. Şimdi de ihracatta büyük dönüşüm gerçekleştiriyoruz. Tüm işlemlerin elektronik yapıldığı kağıtsız ihracat uygulamasına geçiyoruz. İhracat beyannamesine ekli belgeler, memur işlemleri, dilekçeler ve memur ile beyan sahibi arasındaki her türlü iletişim tamamen elektronik ortama ve kayıt altına alınıyor."

Kağıtsız gümrük uygulamasına 30 Nisan'da başlanacak

Pekcan, ilk aşamada Bakanlık ile diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından aranan belgelerin Tek Pencere Sistemi üzerinden alınmasına ilişkin çalışma yaptıklarını anımsatarak, geçiş sürecinde tam 154 belgeyi elektronik ortama taşıdıkları bilgisini verdi. 

Sistemin denemelerini Esenboğa Havalimanı, Ambarlı, Atatürk Havalimanı ve Ankara gümrüklerinde yaptıklarını belirten Pekcan, "Türkiye'deki bütün gümrüklerimizde kağıtsız elektronik ortamda ihracata 30 Nisan itibarıyla geçiyoruz." ifadesini kullandı. 

Pekcan, bu tarihten itibaren ticaret erbabının yol ve zaman masrafına katlanmadan ihracat beyannamesi ve eklerini ofisinden verebileceğini vurgulayarak şunları kaydetti:

"Kağıtsız beyanname uygulamalarıyla mükelleflerin gümrük işlemlerinde çok önemli maliyet kalemi olan zamandan ve arşivleme maliyetinden de hem Bakanlığımız hem de ihracatçılarımız kurtulmuş oldu. Personelimiz tarafından yapılan müzekkere düzenleme, gözetim uygulaması, dilekçe gibi tüm işlemler sistemde yer alacak ve gümrük işlemleri şeffaf ve güvenilir bir şekilde gerçekleştirilebilecek. İzlenebilirlik ve güvenlik açısından da baktığımızda ihracat işlemlerinin tüm süreçleri elektronik ortamda sistem üzerinden takip edilebilecek. "

"Ülkemizin dünya e-ticaretinden aldığı pay arttırılacak"

Pekcan, yetkilendirilmiş yükümlü statüsü, ihracatta yerinde gümrükleme, liman tek pencere, sanal sıra, konteyner ve liman takip sistemi gibi pek çok uygulamayla gümrük işlem süreçlerini kolaylaştırdıklarını, firmalara maliyet avantajı ve rekabet gücü kazandırdıklarını ifade etti.

Bakanlık olarak kamuda yeni yönetim modellerinin ve yeni nesil teknolojilerin dış ticaret politikalarına entegre edilmesi yönünde sağlam adımlar attıkları vurgulayan Pekcan, özellikle blokzincir ve davranış bilimleri konularında çalışmalar yürüttüklerini anlattı. 

Pekcan, dış ticarette tüm ilgili tarafların blokzincir üzerinden veri yönetimi sağlaması sayesinde firmaların dış ticaret süreçlerini çok daha hızlı ve maliyetsiz gerçekleştirmelerini sağlayacaklarını dile getirdi.

Türkiye'nin e-ticaret konusunda büyük potansiyele sahip olduğuna dikkati çeken Pekcan, "Güvenlik, gizlilik ve hizmet kalitesi konularında yaşanan endişeler sebebiyle elektronik ticaret toplam ticaretimize yüzde 4,1 olarak yansımıştır. Bu alanda dünya ortalaması yüzde 9,8." ifadelerini kullandı.

Pekcan, bu kapsamda Bakanlık olarak "e-İhracat Stratejisi ve Eylem Planı" yürüttüklerine işaret ederek, şunları kaydetti:

"Hayata geçireceğimiz uygulamalarla, hem firmalarımıza her türlü teknik destek verilecek, hem de hedef ülke ve e-ticaret sitelerinde mal ve hizmet satılması desteklenerek ülkemizin dünya e-ticaretinden aldığı pay arttırılacaktır. Tüketicilerin güven algısının iyileştirilmesi ve elektronik ticarette güven ortamının tesis edilmesi için gerekli düzenlemeleri yapıyoruz. Güven damgasını internet sitesinde gören vatandaşlarımız e-ticaret sitesinin güvenilir bir otorite tarafından denetlendiğini bilecek. Ayrıca, e-ticaret yapan işletmelerin ulaşılabilir olması ve sağlıklı takip edilmesi amacıyla Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi'ni kurduk. Ülkemizin temel veri tabanından olan Merkezi Sicil Kayıt Sistemi'ni (MERSİS) daha kullanılabilir hale getirdik."

Toptancı hali içinde veya dışında işlem gören sebze ve meyvelerin cinsine, miktarına, fiyatına, alıcısına, satıcısına ve üretim yerine ilişkin bilgilerin elektronik ortamda tutulmasını sağlamak amacıyla Hal Kayıt Sistemi'ni ve mobil uygulamasını devreye aldıklarını anımsatan Pekcan, Perakende Bilgi Sistemi'nin (PERBİS) kurulmasına yönelik çalışmalara da başladıklarını aktardı.

"Akıllı İhracat Platformu'nu hayata geçireceğiz"

Bakan Pekcan, ihracatçıların tüm verilere, desteklere, bilgi ve belgelere tek elden ulaşabilecekleri "Akıllı İhracat Platformu"nu hayata geçireceklerini vurgulayarak, "Söz konusu platform, ihraç pazarları, ihraç ürünleri ve ihracatçı özelinde önerilerle, ihracatımızı artırmaya dönük faaliyetlerimize destek verecek. İhracatçılarımızın kendilerine sağlanan desteklerden kağıt ortamından ari şekilde, tüm işlemlerin dijital ortamda çok daha hızlı yapabilmesine olanak sağlayacak Devlet Destekleri Otomasyon Programı da 2019 sonunda devreye girecek." diye konuştu.

Teknolojiyi kullanan firmaların önündeki mevzuat engellerini kaldırmanın oldukça önemli olduğunu vurgulayan Pekcan, "Mevzuatın gelişen teknoloji ile uyumsuz olması büyük bir kaynak israfıdır ve tolere edemeyiz. Bu yönde çalışmalara da aktif olarak başladığımızın müjdesini vermek istiyorum." ifadelerini kullandı.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle de Bakanlığın çalışmalarıyla tamamlanan kağıtsız gümrük uygulamasının hayata geçirileceğine dikkati çekerek, bunun tüm işlemleri daha hızlı ve güvenilir hale getireceğini söyledi. 

Yeni uygulamalarla ihracatta yeni rekorlara ulaşılacağına işaret eden Gülle, önümüzdeki günlerde bavul ticareti yapanlarında ihracatlarını dijital olarak kayıt altına alacaklarını belirtti.

Konuşmaların ardından, Esenboğa ve Ankara Gümrük Müdürlükleri ile gerçekleştirilen canlı bağlantıda İhracatta Dijital Gümrük Uygulaması'na ilişkin iki işlem Bakan Pekcan'ın talimatıyla onaylandı.